Projecten:Blauwdruk Gedistribueerd Beeldbeheer

Dit project ontwerpt een blauwdruk voor een gedistribueerd netwerk van ‘beeldenhubs’ dat de vindbaarheid en uitwisselbaarheid van beelden uit erfgoedcollecties vereenvoudigt voor zowel collectiebeheerders als IT-dienstverleners. Zo een netwerk moet de huidige technische beperkingen voor het efficiënt hergebruik van beelden in webapplicaties van erfgoedorganisaties wegwerken.

Een beeldenhub is een webdienst die beelden van erfgoedcollecties op een eenvoudige en standaardmanier ter beschikking stelt voor hergebruik. Die webdienst omvat niet alleen de hard- en software die nodig is om beelden uit te wisselen via het web, maar ook het geheel aan afspraken dat nodig is om de kwaliteit van die beelden verzekeren, beelden te identificeren en inhoudelijk te duiden, en de intellectuele eigendomsrechten die op de beelden rusten te respecteren.

Het project Blauwdruk Gedistribueerd Beeldbeheer bestaat uit vijf grote werkpakketten:

WP1: inventaris standaarden, tools en best practices

Dit werkpakket brengt in kaart:

• welke standaarden nuttig zijn voor het duurzaam ontsluiten van beelden;
• hoe die standaarden reeds in praktijk zijn gebracht en daaruit volgend;
• welke standaarden de basis moeten vormen voor het netwerk van beeldenhubs waarvoor dit project een blauwdruk maakt.

Acties

• A1: Inventarisatie van uitwisselingsprotocollen (API’s), datastructuren en bestandsformaten voor de duurzame ontsluiting van beelden.
• A2: Inventarisatie van API-implementaties, opslagsystemen, zoekinterfaces, codecs en viewers voor de duurzame ontsluiting van beelden.
• A3: Inventarisatie van bestaande workflows voor beeldbeheer in musea.
• A4. Identificatie van best practices voor integratie in de datahub.

D1: Best practice rapport voor beeldbeheer in musea

Dit document bevat de conclusies van WP1 Inventaris van standaarden, tools en best practices. De conclusies bepalen het normatief kader voor de specificatie van de beeldenhub in D3. Het normatief kader werd opgedeeld in vijf aspecten:

• duurzame werkprocessen voor het beheer van beelden
• protocollen en services om beelden doorzoekbaar en vindbaar te maken op het web
• datastructuren voor metadata over beelden
• bestandsformaten om beelden uitwisselen via het web
• documenteren en beheren van rechten op beelden

Dit document bestaat uit vijf hoofdstukken die telkens voor een van deze aspecten in kaart brengt welke standaarden, best practices en tools van toepassing zijn en vervolgens de specificaties identificeert die bepalend zijn voor de beeldenhub. Het besluit vat nog eens bondig samen welke specificaties het normatief kader vormen voor de specificatie van de beeldenhub.

D1: Inventaris van standaarden, tools, workflows en best practices op Google Drive

WP2: pilootprojecten

WP2 omvat een aantal pilootprojecten waarbij, aan de hand van concrete loketvragen die PACKED vzw ontvangt, best practices uit WP1 toegepast worden binnen een concreet project. De pilootprojecten toetsen de verschillende best practices aan de concrete werksituatie van musea in Vlaanderen en Brussel.

De pilootprojecten dienen een representatief beeld te geven van de verschillende use cases waarin de beeldenhub een rol speelt, i.c.:

• hergebruik van beelden in museumwerkprocessen;
• hergebruik van beelden in webapplicaties t.b.v. publiekswerking;
• hergebruik van beelden voor het vermarkten van beeldrechten.

Acties

• A1: Opstellen van werkplannen voor elk pilootproject en koppeling aan best practices.
• A2: Realisatie van pilootprojecten.
• A3: Evaluatie van best practice rapport voor beeldbeheer in musea.

D2: Pilootprojecten

• LUKAS: Publicatie:Use cases voor een gedeelde beeldbank voor kunstcollecties
• CVG: Publicatie:Use cases en eisen voor de beeldbank van de Collectie Vlaamse Gemeenschap
• KMSKA: Publicatie:Opzetten IIIF beeldenserver en een eenvoudige webportaal
• Musea en Erfgoed Mechelen: Publicatie:Lastenboek voor de Beeldbank Mechelen
• Erfgoedcel Kusterfgoed: Publicatie:Lastenboek voor de Beeldbank Kusterfgoed
• Musea en Erfgoed Leuven: Publicatie:Pilootproject voor een gedeeld DAM systeem
• Stadsarchief Oudenaarde: Publicatie:Lastenboek voor de Erfgoedbank Vlaamse Ardennen
• Erfgoedcel CO7: Publicatie:Lastenboek voor een uploadtool
• De Museumstichting: Publicatie:Lastenboek voor een gedeeld DAM systeem voor drie musea

WP3: blauwdruk beeldenhub

Het doel van dit werkpakket is om, binnen het normatief kader van D1, de eisen vast te stellen waaraan een beeldenhub moet beantwoorden. Dit werkpakket liep parallel aan WP2 Pilootprojecten waarin de praktische toepasbaarheid van die eisen in een aantal pilootprojecten getoetst werd aan de praktijk.

Acties

• A1: Identificatie van diensten die tot de beeldenhub behoren.
• A2: Specificatie van de vereisten van de beeldenhub.
• A3: Koppeling van elke vereiste met de standaarden die van toepassing zijn.
• A4: Koppeling van elke vereiste met de tools waarmee ze vervuld kan worden.

D3: Specificatie beeldenhub

Dit document bevat de conclusies van WP3 Blauwdruk Beeldenhub.

De specificatie van de beeldenhub bestaat uit 34 eisen, onderverdeeld in zeven secties:

1. De vereisten voor de digitale strategie van de organisatie die beelden toegankelijk maakt.
2. De vereisten voor de beeldcurator die de beelden beheert.
3. De vereisten voor het beeldbeheersysteem waarmee de beelden beheerd en toegankelijk worden gemaakt
4. De vereisten voor de API’s waarmee beelden en hun metadata herbruikbaar worden gemaakt op het web.
5. De vereisten voor de metadata waarmee beelden geïdentificeerd en doorzoekbaar worden gemaakt.
6. De vereisten voor de raadplegingsbestanden die de beelden bevatten.
7. De vereisten voor het rechtenbeleid dat de organisatie voert.

Elke eis werd gevat in een stelling waaraan systemen en procedures in een organisatie afgetoetst kunnen worden. Elke eis wordt gemotiveerd, inclusief de risico’s die een organisatie loopt als de eis niet vervuld is. En bij elke eis verwezen naar de corresponderende normen uit D1.

D3: Specificatie Beeldenhub op Google Drive

WP4: Plan van aanpak voor realisatie van beeldenhubs

Het doel van dit werkpakket is om scenario’s te ontwikkelen voor de realisatie van een netwerk van beeldenhubs voor publieke collecties in Vlaanderen en Brussel. Daarbij wordt getracht om bestaande investeringen zoveel mogelijk te valoriseren en de kwaliteit van nieuwe investeringen te verbeteren.

Acties

• A1: Identificatie van basisscenario’s voor de realisatie van beeldenhubs.
• A2: Identificatie van aanbevelingen voor lokale en regionale overheden.
• A3: Beschrijven van voorbeelden bij elk scenario.

D4: Rapport met plan van aanpak voor de realisatie van beeldenhubs

Dit document bevat de conclusies van WP4 Plan van Aanpak voor de Realisatie van Beeldenhubs.

Bij de realisatie van een beeldenhub spelen de volgende vijf actoren een essentiële rol, m.n.:

• overheid, die de financiële middelen voor de realisatie van de beeldenhub moet toewijzen;
• directeur, die de eindverantwoordelijkheid dragen voor de realisatie van de beeldenhub;
• beeldcurator, die verantwoordelijk is voor de dagdagelijkse productie, beheer en terbeschikkingstelling van digitale beelden, de uitrol van de beeldenhub coördineert en contactpersoon is voor alle andere partijen die hierbij betrokken zijn;
• IT-medewerker, die technische ondersteuning biedt vanuit de organisatie;
• IT-leverancier, die de software of webdienst voor de beeldenhub aanbiedt.

Dit document omvat 19 aanbevelingen en de bijhorende stappenplannen die garanderen dat elke actor zijn rol naar behoren speelt in de realisatie van een beeldenhub en dat de uitrol van werkprocessen en systemen zo vlot mogelijk verloopt.

D4: Plan van aanpak op Google Drive

WP5: consensus bouwen

Dit werkpakket omvat alle acties om de blauwdruk gedistribueerd beeldbeheer en het plan van aanpak voor de realisatie van beeldenhubs te toetsen bij overheden, collecties en dienstenleveranciers die betrokken zijn bij beeldbeheer in musea. WP5 bouwt hiermee aan een consensus over het dienstenpakket dat musea voorzien voor de duurzame ontsluiting van hun beelden.

Acties

• A1: Stuurgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de verschillende organisaties betrokken in de pilootprojecten, en medewerkers van PACKED vzw. De Stuurgroep bespreekt en valideert de specificaties van de beeldenhub (D3) en het plan van aanpak (D4).
• A2: Klankbordgroep, bestaande uit de technische partners en medewerkers van PACKED vzw. De Klankbordgroep reviewed de inventaris van standaarden, tools en best practices (D1) en de specificatie van de datahub (D2)
• A3. Workshops, die publieke collecties uit Vlaanderen en Brussel informeren over de (eind)resultaten van het project Blauwdruk Gedistribueerd Beeldbeheer.

D5: Verslagen van workshops, stuurgroep- en klankbordgroepbijeenkomsten

• Presentatie voor het Departement CJM en Informatie Vlaanderen: Bestand:20171120 presentatie beeldenhub departement.pdf
• Presentatie voor IT-leveranciers: Bestand:20171205 presentatie beeldenhub IT-leveranciers.pdf
• Presentatie voor beeldcuratoren van publieke collecties: Bestand:20171211 presentatie beeldenhub beeldcuratoren.pdf