{"query":{"ask":{"conditions":"[[Categorie:Standaard]]","parameters":{"limit":250,"offset":0,"sortkeys":{"":"ASC"},"mainlabel":"","querymode":1,"format":"datatables","source":"","link":"all","headers":"show","intro":"","outro":"","searchlabel":"... meer resultaten","default":"","import-annotation":false,"class":"","mainlabel-template":"","noajax":false,"sep":", ","prefix":"none","defer-each":0,"apicall":""},"printouts":["?Cest:hasStandardType=Type","?Dct:description=Beschrijving"]},"result":[["2VUY<\/a>","bestandsformaat","2vuy is een bestandsformaat voor ongecomprimeerde video. Het formaat wordt vermeld in de Apple Quicktime specificatie en wordt gebruikt om 'broadcast quality' video te maken met behulp van Final Cut Pro.\n\nEen 2vuy-bestand bevat ongecomprimeerde video met Y\u00b4CbCr kleurcodering, 8-bit per videokanaal, met 4:2:2 subsampling. Het formaat is gerelateerd met het gebruik van Blackmagic hardware voor het capteren van digitale video. 2Vuy (hoofdletter V) is een variant van dit formaat dat geproduceerd wordt met AJA hardware."],["AAC<\/a>","bestandsformaat","Advanced Audio Coding (AAC) Is een niet exact-omkeerbare compressietechniek voor de digitale audio. AAC bereikt over het algemeen een betere geluidskwaliteit dan MP3 bij vergelijkbare bitsnelheden.AAC is gestandaardiseerd door ISO en IEC, als onderdeel van de MPEG-2 en MPEG-4 specificaties.AAC is het best gekend als het standaard audioformaat gebruikt door Apples iPhone, iPod en in de iTunesstore. Daarnaast is AAC ook het standaard formaat voor Sony's Playstation 3, waar het gebruikt wordt om ge\u00efmporteerde CD's gecomprimeerd op te slaan. AAC beschikt over goede rendering, en goede geluidskwaliteit."],["AACR2<\/a>","beschrijvingsregels","AACR, of de 'Anglo American Cataloguing Rules', is de standaard voor titelbeschrijving in Angelsaksische landen en in veel andere landen en is daardoor de meest toegepaste catalogiseerregelgeving. De eerste versie is verschenen in 1967. Versie 2 (AACR2) verscheen in 1978 met herzieningen in 1988 (vanaf dan in beheer van het Joint Steering Committee), 1998 en 2002.\n\nDe Standaard is ontworpen voor de opbouw van catalogi en andere soorten lijsten in bibliotheken van alle groottes.\n\nDe standaard is het resultaat van internationale samenwerking tussen Canada, de Verenigde Staten en Groot-Brittanni\u00eb. Versie 3 van AACR wordt de internationale catalogiseerstandaard en verscheen in 2010 onder de nieuwe naam RDA.\n\nAACR2 is aanbevolen voor gebruik in de opbouw van catalogi in bibliotheken, of nog beter: RDA (AACR 3de editie)."],["AAF<\/a>","bestandsformaat","Het Advanced Authoring Format (AAF) is een containerformaat mediabestanden. Het formaat werd ontworpen met het oog op nabewerking in professionele videobewerkingsoftware en bestanden uitwisselbaar te maken tussen verschillende software en softwareplatformen. \n\nVoor het AAF-bestandsformaat bestaat een software developers kit (SDK) die een standaard API bevat om AAF-bestanden met digitale video, en geassocieerde metadata te importeren en te exporteren. Het SDK beschikt over voorbeeld bron codes en toepassingen om te AAF files, te maken, te onderzoeken of te gebruiken. De SDK is beschikbaar onder een Open Source Software license.\n\nAAF werd ontwikkeld in de periode 2000-2007, maar werd door de omroepindustrie niet volledig geadopteerd en vervangen door het MXF-bestandsformaat."],["AAT<\/a>","terminologie","De 'Art & Architecture Thesaurus' is een wereldwijd toegepast ontsluitingsmiddel voor het toegankelijk maken van architectuur-, kunst- en cultuurhistorische collecties in musea, bibliotheken, diatheken, archieven en documentatie-instellingen. \n\nHet Getty Research Institute onderhoudt naast de AAT ook de TGN, ULAN en CONA. AAT is ook toegankelijk als Linked Open Data onder de Open Data Commons Attribution License (ODC-By) 1.0. via de SPARQL endpoint van Getty Vocabularies.\n\nDe 'Art & Architecture Thesaurus Nederlandstalig' (AAT-NED) is een vertaling en bewerking van de door het Getty Research Institute samengestelde 'Art & Architecture Thesaurus'.\n\nHet grootste belang van AAT zijn de onderwerpen: objectnamen, materialen en technieken. \nAAT is ook meertalig, voornamelijk een goede vertaling van Engels, Duits en Nederlands.\nAAT is een Amerikaanse thesaurus. AAT is momenteel de meest belangrijke thesaurus, ook al is geen enkele Thesaurus compleet, deze thesaurus zou wel kunnen bekeken worden als 1 van de meest complete. \n\nIn document 5, de handleiding - lees je meer over de werking van de thesaurus."],["ABC<\/a>","ontologie","Het ABC metadatamodel is ontwikkeld om de uitwisseling tussen verschillende metatdata ontolgie\u00ebn te vergemakkelijken.\n\nABC is niet als een metadatawoordenschat opgevat maar eerder als model dat als basis kan dienen voor het ontwerp van specifieke ontologie\u00ebn."],["ABR<\/a>","terminologie","Het Archeologisch Basisregister is een verzameling van tien referentielijsten op het gebied van archeologie.\n\nDe referentielijsten vertegenwoordigen de 'communis opinio' binnen de Nederlandse archeologie.\nTien referentielijsten bieden gestandaardiseerde codes voor het vastleggen van gegevens over aspecten van 'Vondstverwerving', 'Geomorfologie', 'Grondgebruik', 'Textuur', 'Vondstlaag', 'Complex', 'Cultuur', 'Materiaal', 'Vondsten\/Grondsporen', 'Periode' en 'Documentsoort'.\n\nABR is voornamelijk gestart met volgende doelen:\n\n*Het indelen van de termen in een hi\u00ebrarchie, zodat er sprake is van een thesaurus voor de Nederlandse archeologie.\n*Het formuleren van lemma's (korte uitleg) bij de begrippen.\n*Het opslaan van de begrippen in een gestandaardiseerd technisch formaat, zodat computersystemen hiermee goed overweg kunnen."],["AC-3<\/a>","bestandsformaat","AC-3, of Dolby Digital, is een lossy multichannel audiocodec die door Dolby Laboratories ontwikkeld werd.\n\nHet formaat wordt gebruikt voor DVDs en in digitale cinema. Het geluid bestaat doorgaans uit zes audiokanalen (5.1 genaamd), twee kanalen achteraan (links en rechts), drie kanalen vooraan (links, midden, rechts) en \u00e9\u00e9n kanaal voor de lage frequenties.\n\nDe opvolger van DVD, Blu-Ray, maakt gebruik van een opvolger van Dolby Digital, namelijk Dolby TrueHD. Deze standaard ondersteunt tot veertien kanalen van elk 24bits\/96khz audio. \nAC-3 \n\nUitstekende comprimering, stelt zich synchroon met bewegende beelden, ook goed voor surround-sound."],["ADL Gazetteer Content Standard<\/a>","uitwisselingsformaat","De ADL Gazetteer Content Standard (GCS) is een veelomvattend framework voor het opnemen van verscheidene beschrijvingen van geografische plaatsen, inclusief de basis elementen van de toponiemen en hun geschiedenis, ruimtelijke locaties, en classificaties. \nDe intentie is om het framework te promoten zodat het gebruikt kan worden door verscheidene lokale nationale internationale agentschappen, en expertgroepen zodat er informatie gedeeld kan worden. De GCS is ontworpen om aan de standaarden van kranten en bijkomende ge\u00efnteresseerden te voldoen.\nHet is ook ontworpen met de ondersteuning van verscheidene meertalige applicaties. \nHet kan bekeken worden als een archief structuur. Implementaties voor de gazetteer services beschikken over verscheidene zoek functies."],["ADL Gazetteer service protocol<\/a>","zoektaal","ADL Gazetteer protocol is een XML- en HTML-gebaseerd protocol voor het bevragen en downloaden van gegevens uit een geografisch thesaurus.\nHet is een georuimtelijk ontworpen dataset van verscheidene geografische namen, de protocol laat de gebruiker toe om verscheidene functies van deze plaatsnamen te vinden."],["AGIFT<\/a>","terminologie","De Australische interactieve functies Thesaurus (AGIFT) biedt een standaard vocabularium voor Australische nationale, provinciale en lokale overheden voor het beschrijven van functies.\n\nHet is ontworpen om gebruikers te laten zoeken naar informatie met betrekking tot de overheid. \nAGIFT is een hi\u00ebrarchische thesaurus met drie niveaus en scope notes. 25 functies zijn beschreven op het hoogste niveau."],["AIFF<\/a>","bestandsformaat","Audio Interchange File Format (AIFF) is een audio file formaat standaard ontworpen om geluidsdata op te slagen op pc's en andere elektronische audio toestellen.\n\nHet formaat is ontworpen door Apple Inc. in 1988, gebaseerd op het Electronic Arts ' Interchange File Format. Het formaat is dan ook alleen werkende op Mac Os. \nDe laatste AIFF specificatie is gedateerd uit 1989, hoewel het toch een beetje verwarrend is want er is een (lichtelijk) nieuwere versie AIFF-C (AIFF - Compressed) specificatie die dateert uit 1990\/1991. \n\nAIFF files worden wereldwijd gebruikt door geluidsexperts. \nEnkele eigenschappen van AIFF:\n*compressie: geen \n*techniek: pulscodemodulatie \n*bestandsformaten: .aiff .aif .aifc \n*bitrate: 16 *:samplerate: 44.100"],["ALTO<\/a>","uitwisselingsformaat","ALTO is een XML schema dat gedetailleerde metadata bevat voor het beschrijven van layout en inhoud van fysieke tekstuele bronnen, zoals boekpagina`s en kranten.\nDe eerste versie verscheen in 2004 en de huidige versie 3.1 is in januari 2016 gepubliceerd.\n\nDe standaard is in eerste instantie ontwikkeld voor de beschrijving van de tekst OCR en lay-out informatie pagina's voor gedigitaliseerd materiaal.\n\nHet wordt veelal gebruikt als een extensie op METS (Metadata Encoding and Transmission Standard) voor de beschrijving van het hele gedigitaliseerde object en het cre\u00ebren van referenties dwars door de ALTO-bestanden.\n\nDe standaard is aanbevolen als uitwisselingsformaat voor de beschrijving van fysieke textuele bronnen in combinatie met METS."],["AM-MovE thesaurus<\/a>","terminologie","De AM-Move thesaurus is een gemeenschappelijk initiatief van de Musea Oost-Vlaanderen en de Stedelijke Musea Antwerpen.\n\nDe thesaurus bevatte in 2010 8921 termen, hoofdzakelijk objectnamen en in mindere mate materialen en technieken. \nDe keuze van de termen gebeurt op basis van wetenschappelijke bronnen en internationaal erkende referentiewerken, zoals de AAT en de AAT-NED (Art and Architecture Thesaurus). \nAfwijkingen van de AAT zijn mogelijk, maar moeten passen binnen de richtlijnen van de thesaurusbouw zoals Getty die zelf voorschrijft (de zgn. 'editorial guidelines'). \nDe AM-MovE thesaurus wordt kosteloos ter beschikking gesteld van alle non-profit organisaties in de sector.\nMomenteel is de AmMove thesaurus niet meer relevant, omdat er niet meer verder wordt gebouwd.\n\nAlles werd gelinkt aan AAT."],["AMREMM<\/a>","beschrijvingsregels","De ''Descriptive Cataloging of Ancient, Medieval, Renaissance, and Early Modern Manuscripts'' bevat regels die een aanvulling vormen op AACR2 (Anglo American cataloguing Rules, 2nd Edition).\nDe beschrijvingsregels zijn in 2003 gepubliceerd door de RBMS Bibliographic Standards Committee.\n\n\nOp basis hiervan kunnen MARC 21 (MAchine Readable Cataloging) records worden gecre\u00eberd voor de beschrijving van pre-moderne manuscripten.\n\nWanneer AACR2 in gebruik is, is de standaard AMREMM aanbevolen voor de beschrijving van pre-moderne manuscripten."],["APPM<\/a>","beschrijvingsregels","APPM2 (gebubliceerd in 1989) is de tweede editie van APPM die een instructie en beschrijvingsregels is (vergelijkbaar met AACR2 voor bibliotheken) voor het beschrijven van archivalische collecties.\nDe eerste editie was in 1983 gepubliceerd door de Library of Congress.\n\n\nDe standaard wordt gebruikt om catalogi van archiefmateriaal op te bouwen hoofdzakelijk op de collectieniveau, met consistente beschrijvingen en access points die ge\u00efntegreerd kunnen worden met bibliografische catalogi die door AACR2 opgebouwd werden.\n\n\nDe standaard is dus aanbevolen wanneer AACR2 ook wordt gebruikt."],["ARK<\/a>","identificatieschema","Een ARK is een sleutel voor het op lange termijn identificeren van digitale objecten. Dit gebeurt door de creatie van een stabiele URL, die niet beinvloed wordt door veranderingen in protocols of hosts die toegang tot het object bieden. ARKs kunnen gebruikts worden voor elk soort digitaal object. Dezelfde methode kan gebruikt worden voor fysieke en ontastbare objecten."],["ASF<\/a>","bestandsformaat","Advanced Systems Format is een bestandsformaat voor lossy gecomprimeerde audio en videobestanden. ASF werd ontwikkeld door Windows voor het afspelen van multimedia in het Windows OS. ASF is vooral bekend onder de bestandsextensies Windows Media Video (WMV) en Windows Media Audio (WMA). \n\nASF wordt breed ondersteund door Windows-applicaties en de specificaties zijn gratis beschikbaar."],["AU<\/a>","bestandsformaat","AU is een simpel gecomprimeerd audioformaat, ontwikkeld door Sun Microsystems voor UNIX omgevingen. Microsystems\n\nHet formaat was voorkomend op NeXT systemen en vroege Web pages. \nVroeger was het formaat headerless, 8-bit gecodeerde data op een 8000 Hz sample rate. Nieuwere bestanden hebben een header dat beschikt over 6 unsigned 32-bit words. \n\n\n*bestandsformaten: .au .snd *compressie: http:\/\/en.wikipedia.org\/wiki\/Au file format varianten *streamen: mogelijk"],["AV1<\/a>","bestandsformaat","AV1 is een bestandsformaat voor lossy gecomprimeerde audio en video. AV1 is opensource bestandsformaat dat ontwikkeld wordt door de Alliance for Open Media. AOMedia is non-profit organisatie met als stichtende leden Amazon, Cisco, Google, Intel Corporation, Microsoft, Mozilla en Netflix die een nieuwe open multimediaformaat willen ontwikkelen waarop minder patenten en licentie rusten. AOMedia gaat daarmee de competitie aan met de Moving Picture Experts Group die de meest verspreide mediaformaten beheerd, maar die sterk beschermd zijn door patenten en licenties. \n\nAOMedia zal nieuwe formaten onder de Apache Licentie 2.0 vrijgeven en zal gebruik maken van bestaande technologie die gebruikt wordt in de open source formaten Daala, Thor en VP10. Het AV1 formaat moet in de praktijk een alternatief vormen voor MPEG's HEVC formaat en voornamelijk gebruikt worden voor het streamen van video over het web."],["AVCHD<\/a>","bestandsformaat","Advanced Video Coding High Definition (AVCHD) is een bestandsformaat voor High-Definition (HD) Video. AVCHD werd ntwikkeld door Sony en Panasonic en werd ge\u00efntroduceerd in 2006, voornamelijk in HD camcorders.\n\nAVCHD is een specifieke implementatie van het H.264 bestandsformaat voor Standard Definition en een aantal HD varianten van 720 tot 1080p met frame rates als 60ps, 24pixels native en ook 3D modes. In 2011 werd de AVCHD specificatie uitgebreid naar 1080-line 50-frame\/s- en 60 frame\/s opties (AVCHD Progressive) en stereoscopic video (AVCHD 3D).\n\nAVCHD wordt breed ondersteund door allerleid hard- en software"],["AVI<\/a>","bestandsformaat","Audio Video Interleave (AVI) is een multimediacontainer (videobestand) ge\u00efntroduceerd door Microsoft in november 1992 als deel van de \"Video for Windows\"-technologie. \nAVI-bestanden bevatten zowel audio- als videodata in een standaardcontainer, die het gelijktijdige afspelen van beide toelaat. Net als dvd's ondersteunen AVI-bestanden meerdere audio- en videostromen, bijvoorbeeld voor verschillende gesproken talen, maar deze mogelijkheden worden bijna nooit benut. \nDe meeste AVI-bestanden gebruiken een bestandsformaat dat in februari 1996 ontwikkeld werd door de Matrox OpenDML-groep. Deze bestanden worden door Microsoft ondersteund en staan onofficieel bekend onder de naam \"AVI 2.0\".\n\nDe structuur van AVI bestanden zijn zeer simpel. Deze bestanden bestaan uit twee delen, een header gevolgd door vele \"chunks\" van informatie. De header beschikt over metadata van het bestand, zoals de bestandsgrootte, frame rates, soortgelijke karakteristieken en de actuele audio en video informatie. \n\nEr zijn vele codecs momenteel die beschikbaar zijn om de gewenste compression ratio van AVI formaat te evenaren. Het Avi File formaat heeft uitstekende hoge bestandskwaliteit. Om het compatibel te krijgen met de DV standaard, kan je DV-AVI inschakelen om te comprimeren. \nAVI is ontworpen door Windows wat er ook voor zorgt dat het gespeeld kan worden door vele bestuurssystemen. \nAVI vereist ook geen specifieke hardware die nog hoeft ge\u00efnstalleerd te worden. \nAVI file format is een van de meest gebruikte video formaten voor promoties, kort filmpjes en advertenties dankzij de comprimerende kwaliteit. \n\nEerdere minpunten kunnen zijn dat AVI's niet gecomprimeerde bestanden zeer groot kunnen zijn in vergelijking met andere bestandsformaten. \nWanneer je de bestanden ook comprimeert zonder bepaalde grenzen, kan je ook kwaliteitsverlies verwachten."],["AdobeRGB<\/a>","kleurruimte","De Adobe RGB (1998) kleurruimte is een RGB kleurruimte ontworpen door Adobe Systems, Inc. in 1998.\nHet is ontworpen om de meeste van de kleuren die CMYK kleurprinters kunnen bereiken te omvatten, althans door RGB primaire kleuren op een device zoals een computer display te gebruiken. De Adobe RGB (1998) kleurruimte omvat ruw gezegd 50% van de zichtbare kleuren gespecifieerd door het CIELAB color space - is er een verbetering van het kleurbereik van de SRGB kleurruimte, hoofdzakelijk in cyaan-groene tinten."],["Algemeen Basismodel Geo-informatie<\/a>","beschrijvingsregels, datastructuur","Het doel van NEN 3610 is de uitwisseling van geo-informatie tussen partijen te vereenvoudigen door een gemeenschappelijke notie van de werkelijkheid te hebben. Het Basismodel Geo-informatie richt zich daarbij op het betekenisvol en sectoroverstijgend uitwisselen, met interoperabiliteit als sleutelwoord.\nDe huidige versie is in 2011 gepubliceerd met herzieningen in 2016.\n\nSector Standaarden:\n\nIMKICH:Informatie Model KennisInfrastructuur CultuurHistorie (2008):\n\nIMKICH is een gemeenschappelijk sectoraal informatiemodel voor het vastleggen, uitwisselen en doorzoeken van kennis en informatie tussen de KICH-organisaties (Kennis Infrastructuur CultuurHistorie), te weten de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM), Alterra en de Directie Kennis van het Ministerie van LNV. IMKICH verwijst naar en maakt gebruik van regels die uitgewerkt zijn in de volgende normen en standaarden: ISO 19115:2003 - Geographic Information Metadata NEN 3610:2005 - Basismodel Geo-informatie GML 3.1 Webmetadata 1.01 Dublin Core Element Set 1.1\n\n\nIMRO: Informatie Model voor Ruimtelijke ordening (2012):\n\nHet Informatie Model voor Ruimtelijke ordening (IMRO) is binnen het veld van de ruimtelijke ordeling de standaard voor het uitwisselen van digitale ruimtelijke plannen. Dit alles binnen het project Digitaal Uitwisselbare Ruimtelijke Plannen (DURP )wat een een stimuleringsprogramma voor het digitaal vervaardigen en uitwisselen van ruimtelijke plannen van de Nederlandse overheid. Het IMRO is een toepassing van de NEN 3610, het Basismodel Geo-informatie. Dit model beschrijft regels, termen, relaties en definities over de uitwisseling van informatie met ruimtelijke gegevens."],["AnySurfer<\/a>","toegankelijkheidsprotocol","AnySurfer promoot de toegankelijkheid van websites en digitale documenten voor blinden, slechtzienden en andere personen met een handicap in Belgi\u00eb. Het is tevens de naam van een kwaliteitslabel dat toegekend wordt aan websites die toegankelijk zijn voor mensen met een functiebeperking.\nDe AnySurfer checklist bevat de basisvoorwaarden voor een toegankelijke website. De checklist bestaat uit 37 ijkpunten die betrekking hebben op HTML, CSS en JS"],["Apache<\/a>","licentie","De Apache-licentie (Engels: Apache License) is een softwarelicentie voor vrije software uitgebracht door de Apache Software Foundation. De licentie staat toe dat software (als broncode of in binaire vorm) aangepast en\/of opnieuw verspreid mag worden op voorwaarde dat een kopie van de Apache License wordt meegeleverd en de eerdere copyrightvermeldingen behouden blijven."],["Apple Prores<\/a>","bestandsformaat","ProRes is een bestandsformaat voor lossy gecomprimeerde videobestanden. Prores werd ontworpen door Apple gemaakt voor post-productie van videobeelden met een resolutie tot en met 8K. Het formaat werd geintroduceerd samen met de release van Final Cut Studio 2 in 2007. \n\nProRes is een set intermediate codecs, d.w.z. dat ze bedoeld zijn als gecomprimeerd videoformaat voor gebruik tijdens het montageproces en niet voor het afspelen van video door eindgebruikers. Een intermediate codec heeft als doel een hogere kwaliteit te bieden dan eindgebruik codecs, maar met minder krachtiger (dure) hardware systemen. ProRes is verwant met Avids DNxHD codec of CineForm, zij geven een gelijkaardig aantal bitrates."],["Atom<\/a>","bestandsformaat","Atom is een webfeed, net als RSS.\n\nWebfeeds zorgen ervoor dat content van websites automatisch aan gebruikers wordt gepresenteerd als deze wordt aangepast of toegevoegd. De gebruiker hoeft dus niet steeds zelf de website te bezoeken.\nAtom is technisch gesproken een open standaard die zowel een XML-gebaseerde websyndicatie voor onder meer blogs, nieuwssites en webmail levert als een HTTP-gebaseerd protocol voor bewerken op afstand van Atom-gebaseerde weblogs.\n\nDe ontwikkeling van Atom werd ingegeven door onvolkomenheden van het RSS 2.0 formaat en daaraan verwante XML-RPC APIs. Atom is nu een officieel door de Internet Engineering Task Force voorgestelde standaard."],["AudioMD<\/a>","datastructuur, uitwisselingsformaat","AudioMD is een XML schema dat gebruikt wordt voor het beschrijven van de technische eigenschappen van digitale geluidsbestanden. Het kan gebruikt worden als een extensie op het METS schema."],["BALaT<\/a>","terminologie","De Dictionnaire des peintres belges heeft betrekking op het leven en het werk van ongeveer 6300 kunstschilders - van Broederlam en Van Eyck tot Magritte en Delvaux via Rubens, Boulenger of Nicoli\u00e9 - en behandelt zowel de grote als de meer bescheiden vertegenwoordigers van de Belgische schilderkunst. \n\nDeze 'Dictionnaire' werd in gepubliceerd 1994 door de uitgeverij 'Renaissance du Livre'. \nHet http:\/\/www.kikirpa.be\/ Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium - KIK heeft hiervan de gebruiksrechten gekocht en heeft de gegevens overgezet naar een databank: BALAT. De voorgestelde informatie is identiek aan de gedrukte versie, behalve de namen van de instellingen die gepreciseerd en ge\u00fcniformiseerd werden.\n\nDeze catalogus heeft een zeer goed overzicht van Belgische kunstenaars in zowel Frans als Nederlands."],["BIBO<\/a>","ontologie, uitwisselingsformaat","BIBO is een vocabularium en ontology waarmee verschillende bibliografische types in RDF\/XML kunnen worden beschreven, zoals boeken, artikels, conference papers, presentaties, brieven etc.\n\nDe eerste gevestigde versie werd op 2008-11-28 gepubliceerd. De huidige versie 1.3 is ter beschikking sinds 2009-11-04.\n\nDe standaard kan als gemeenschappelijke basis gebruikt worden voor het omzetten van andere bibliografische bronnen.\n\nEr zijn heel wat vertalers beschikbaar die BibTeX kunnen omzetten naar BIBO\/RDF.\n\nDe standaard is aanbevolen voor het omzetten van tekstbronnen naar RDF."],["BIO<\/a>","terminologie","BIO\u00a0is een XML vocabularium voor het beschrijven van biografische gegevens over personen \u201cboth living and dead\u201d in RDF.\nEerst uitgegeven op 2003-03-07, is de huidige versie ten laatste herzien op 2011-06-14.\n\nHet schema is vooral geschikt voor het weergeven van cruciale gebeurtenissen in een mensenleven en voor de relaties met andere relevante informatie en agents.\n\nHet uitwisselingsformaat is aanbevolen voor de beschrijving van biografische gegevens in RDF\/XML."],["BIODES<\/a>","uitwisselingsformaat","BioDes is een XML formaat voor het representeren van informatie over levensbeschrijvingen die op het internet zijn gepubliceerd.\n\nHet eerste ontwerp was op 3 februari 2009 verschenen, en de huidige versie 1.0 is op 7 april 2009 gepubliceerd.\n\nHet formaat is ontwikkeld in het kader van het Biografisch Portaal - een website waarop biografische informatie uit een groot aantal diverse bronnen te vinden is.\nDe standaard is ontwikkeld in samenwerking met de partners in dat project.\n\nBioDes neemt de TEI P5 Guidelines, als uitgangspunt. TEI is een internationale standaard voor het annoteren van teksten.\n\nDe standaards is aanbevolen als een XML formaat voor het representeren van informatie over levensbeschrijvingen die op het internet zijn gepubliceerd."],["BSD<\/a>","licentie","BSD licenties zijn een familie van tolerante gratis software licenties, ze leggen minimale restricties op de herdistributie van gedekte software. Dat in contrast met de copyleft licenties, die alleen een wisselkering hebben met deel-gelijke vereisten. De originele BSD licentie, Berkely Software Distribution (BSD) een Unix besturingsysteem. De originele versie heeft sinds toen enkele updates gehad, de opvolgers zijn dan ook betere gemodificeerde BSD licensies."],["BWF<\/a>","bestandsformaat","WAV\u2019s extended format, (BWF) is een uitbreiding op het WAV formaat. Deze uitbreiding werd bepaald door de European Broadcasting Union en laat toe metadata te integreren in de bestanden.\nHet doel van dit bestandsformaat is om de wissel tussen verscheidene sound data tussen computer platforms en applicaties te vergemakkelijken.\n\n*compressie: document #1 \n*bestandsformaten: .wav \n*streaming: mogelijk"],["BagIt<\/a>","bestandsformaat","BagIt is a hierarchical file packaging format designed to support disk-based or network-based storage and transfer of arbitrary digital content. A bag consists of a \"payload\" and \"tags\". The content of the payload is the custodial focus of the bag and is treated as semantically opaque. The \"tags\" are metadata files intended to facilitate and document the storage and transfer of the bag. The name, BagIt, is inspired by the \"enclose and deposit\" method [ENCDEP], sometimes referred to as \"bag it and tag it\". Implementors of BagIt tools should consider interoperability between different platforms, operating systems, toolsets, and languages. Differences in path separators, newline characters, reserved file names, and maximum path lengths are all possible barriers to moving bags between different systems. Discussion of these issues may be found in the Interoperability section of this document."],["Basisregistratiekaart<\/a>","datastructuur","De Basisregistratiekaart is een datastructuur voor museumobjecten en bestaat uit twintig velden, waarvan er zes verplicht zijn. De Basisregistratiekaart is in 1988 ingevoerd en is door CIDOC ontwikkeld.De kaart is zo opgezet, dat het invullen ervan voor een belangrijk deel gebeurt aan de hand van gecontroleerde trefwoorden. De standaard wordt gebruikt om in relatief korte tijd een aanzienlijk aantal museumobjecten te kunnen beschrijven en ontsluiten.De basisregistratiekaart en de zes verplichte velden is een minimumstandaard voor datastructuur.De uiteindelijke afspraken over het invullen van gegevens verschillen per museum collectie en\/of doelgroep. Zie de handleiding Informmatiebeheer in musea onder de rubriek: Specificaties.Voor meer concrete informatie over de twintig velden zie de eerste link onder Documentatie.De laatste link beschikt over documenten die bijkomende informatie over het Invulboek, de verschillende niveau's van registratie en de notatie van onder meer persoons- en plaatsnamen bieden."],["BibTeX<\/a>","uitwisselingsformaat","BibTeX is software om literatuurlijsten aan te leggen en te gebruiken binnen LaTeX documenten. Eerst gepubliceerd in maart 1985, in maart 2010 werd de stabiele versie gepubliceerd.\n\nBibTeX onderscheidt verschillende documentensoorten. Afhankelijk van het documenttype wordt bepaald welke velden ingevuld dienen te worden. Zo heeft een artikel in een wetenschappelijk tijdschrift een volume en een number, terwijl een boek een publisher heeft."],["Buitenlandse aardrijkskundige namen<\/a>","terminologie","Deze website geeft van alle officieel erkende landen: - de naam (bijvoorbeeld Algerije); - de offici\u00eble naam (Democratische Volksrepubliek Algerije); - de hoofdstad (Algiers); - het bijvoeglijk naamwoord (Algerijns); - de inwoneraanduiding (Algerijn). Hierbij worden de regels van de offici\u00eble spelling 2005 gevolgd. Ook het endoniem (en de naam zoals die in het land zelf wordt gebruikt, bijvoorbeeld \"al-Jaz\u0101'ir\") wordt vermeld. Bovendien zijn de vernederlandste vormen (exoniemen) opgenomen van belangrijke steden, regio's en andere geografische entiteiten in het buitenland. Als er geen exoniem is, betekent dit dat in het Nederlandse taalgebied het endoniem wordt gebruikt."],["CC<\/a>","licentie","Creative Commons (CC) is een van oorsprong Amerikaanse non-profit organisatie voor het bevorderen van open inhoud. CC wil het mogelijk maken om creatieve werken vrijer beschikbaar te stellen dan bij traditioneel auteursrecht of copyright mogelijk is, zodat die werken bijvoorbeeld makkelijker gekopieerd en verspreid kunnen worden of dat anderen er verder aan kunnen werken. Creative Commons laat zien welke mogelijkheden er bestaan tussen volledig auteursrecht (copyright: alle rechten voorbehouden) en het publieke domein (geen rechtsbeperkingen). Creative Commons helpt je om bepaald gebruik van je werk toe te staan, terwijl het intellectueel eigendomsrecht blijft bestaan. Dit kan vari\u00ebren van volledig auteursrecht (een werk mag alleen in delen geciteerd worden met bronvermelding) tot volledig in het publieke domein (geen rechtsbeperkingen, het mag geheel bewerkt en weer gepubliceerd worden). De maker van het creatieve werk bepaalt dus zelf onder welke voorwaarden anderen het werk kunnen hergebruiken."],["CC Rel<\/a>","ontologie","CC Rel is een taal\/specificatie ontworpen door de Creative Commons die vastlegt hoe informatie met betrekking tot auteursrechten (licenties) beschreven wordt aan de hand van RDF en hoe licentiegegevens met een werk verbonden worden.\nCC REL wordt onder andere gebruikt door de GNU's."],["CCM<\/a>","beschrijvingsregels","The CONSER (Coperative ONline SERials) Cataloging Manual is een handleiding en beschrijvingsregels voor het catalogiseren van tijdschriften.\nDe huidige versie van CCM (CCM Update 3) voor AACR2 is gepubliceerd in 2006 die de oudere versie (2002) verving.\nEr bestaat ook een versie van CCM die verenigbaar is met RDA die nog steeds aan de gang is.\nVervolledigde modules zijn ter beschikken in de specificaties.\n\nDe regels worden gebruikt binnen de algemene richtlijnen van AACR2 en RDA om catalogi van tijdschriften op te bouwen.\n\nDus is de standaard aanbevolen wanneer zowel AACR2 als RDA wordt gebruikt."],["CCO<\/a>","beschrijvingsregels","Cataloging Cultural Objects: A Guide to Describing Cultural Works and Their Images (CCO) is een handleiding en standaard voor het beschrijven van culturele objecten.\nDe beschrijvingsregelsstandaard is gepubliceerd in 2006.\n\n\nNaast kunst en architectuur wordt CCO ook gebruikt voor de beschrijving van schilderijen, drukwerk, manuscripten, foto's en andere visuele media en dus is een uitgebreider standaard dan CDWA in termen van de soorten materiaal die beschreven kunnen worden. \n\nCCO elementen zijn gebaseerd op CDWA core en VRA core categorie\u00ebn. Daardoor is CCO een minder uigebreide standaard dan CDWA in termen van velden en bevat 116 elementen in tegenstelling tot de 530 subcategorie\u00ebn van CDWA. CCO is ook meer voorscrijvend en dwingend in vergelijking met CDWA om de interoperabiliteit en toegankelijkheid te optimaliseren en meer connecties te maken. \n\nBijgevolg is CCO aanbevolen in combinatie met CDWA voor minder uitgebreide collecties wanneer meer toegankelijkheid en interoperabiliteit gewenst zijn."],["CDWA<\/a>","beschrijvingsregels","CDWA is een conceptueel kader voor het beschrijven en toegankelijk maken van kunst(werken), architectuur en materieel erfgoed; en is een uitgebreider versie van Cataloging Cultural Objects (CCO: A Guide to Describing Cultural Works and Their Images) in termen van velden en elementen.\nCategories for the Description of Works of Art was in 2009 gepubliceerd en dan werd de standaard in maart 2014 herzien.\n\n\nCDWA kan worden gebruikt op collectieniveau en voor individuele werken. CDWA bestaat uit ongeveer 540 categorie\u00ebn en subcategorie\u00ebn(CCO bevat ongeveer 116 elementen). Een klein deel hiervan wordt beschouwd als essentieel (core). Dat is de minimale informatie die noodzakelijk is om een kunstwerk te identiferen en te beschrijven. CDWA bestaat verder uit achtergrond, discussies, basisregels voor het catalogiseren en voorbeelden.\n\nCDWA is een aanbevolen standaard wanneer een uitgebreider beschrijving gewenst is in een samengestelde collectie -voornamelijk voor schone kunsten, antiekobjecten en archeologische collecties-of wanneer minder voorschrijvende en dwingende regels verkieslijk zijn dan de beschrijvingsregels van CCO. Anders is het aanbevolen om CCO te gebruiken met de hulp van CDWA.\n\nCDWA is complimentair met CIDOC CRM.\n\nZie ook CCO (Alternatieve beschrijvingsregels) en CDWA Lite (uitwisselingsformaat)."],["CDWA Lite<\/a>","uitwisselingsformaat","CDWA Lite is een XML schema dat kunst(werken) en materieel erfgoed beschrijft.\nDe huidige 1.1 versie is op 2006-07-12 gepubliceerd (versie 1.0 in 2005).\n\nCWDA lite maakt voor de recordbeschrijvingen gebruik van een minimale set (''core'') van de beschrijvingsstandaarden Categories for the Description of Works of Art (CDWA) en Cataloging Cultural Objects: A Guide to Describing Cultural Works and Their Images (CCO). \n\nCDWA lite is uitwisselbaar met het OAI-PMH.\nCDWA Lite is compatibel met de nieuwere LIDO standaard.\n\nHet is aanbevolen om de standaard LIDO (die gebaseerd is op CDWA Lite) te gebruiken wanneer geen interne collectiebeheer nodig is, anders is CDWA Lite is aanbevolen."],["CGM<\/a>","bestandsformaat","Computer Graphics Metafile is een vrije en open standaard die gebruikt wordt voor vector tekeningen, rastertekeningen en tekst. \n\nLees document #1 voor meer informatie\/nauwkeurige handleiding betreffende CGM."],["CIDOC-CRM<\/a>","ontologie","Het CIDOC Conceptual Reference Model (CIDOC-CRM) is een ontologie voor het cultureel erfgoed. CIDOC-CRM geeft definities en een formele structuur om concepten en de semantische relaties daartussen vast te leggen. Het model is met name bedoeld voor het integreren en uitwisselen van heterogene informatiebronnen over cultureel erfgoed in de context van het semantisch web.\n\nVerscheidene onderverdelingen in de ontologie zijn:\n\n*CRMinf \n\nDe eerste bedoeling van CRMinf is het vergemakkelijken van de management, integratie, bemiddeling, de uitwissel en toegang tot de data. Redeneren van de semantische relaties, tussen de verschillende vooropstellingen, conclusies en activiteiten. \n\n*CRMarcheo \n\nCRMarchaeo is een ontologie en RDF schema bedoeld om metadata te coderen over het proces van de archeologische mijnontginningen. \n\n*CRMdig \n\nCRMdig is een ontologie alsook een RDF schema gebruikt om metadata te coderen volgens de verschillende stappen en productiemethodes (\"provenance\") van digitale producten synthetische digitale representaties zoals 2D, 3D of geanimeerde modellen gecre\u00eberd door verschillende technologie\u00ebn. \n\n*CRMba\n\nModel voor archeologische vondsten, en gebouwen\n\n*CRMgeo \n\nDe CRMgeo is een formaat ontologie gemaakt om te dienen als globaal schema voor de integratie van spatio-temporele requisieten van temporele entiteiten en persistente items."],["CIDOC-richtlijnen<\/a>","beschrijvingsregels, datastructuur","De Committee on Documentation- of the International Council of Museums (ICOM)- (CIDOC) heeft richtlijnen opgesteld met minimale eisen waaraan een museum moet voldoen bij registratie van museale objecten.\n\nDe volledige richtlijnen zijn in juni 1995 gepubliceerd onder de naam: International Guidelines for Museum Object Information: The CIDOC Information Categories.\nDe velden die als minimum zijn aangegeven, zijn te vinden in CIDOC Fact Sheet No. 1 (gepubliceerd in 1993) of op DEN.nl.\n\nDe richtlijnen zijn een minimumstandaard en alle musea moeten aan de eisen voldoen bij de registratie van objecten."],["CIELAB<\/a>","kleurruimte","\n*CIE: International Commission on Illumination - (Internationale de l'Eclairage. De commissie startte in 1913 als een autonoom internationaal board, een forum dat de uitwisseling van idee\u00ebn en informatie, standaards-bepalingen, etc over licht aanmoedigde. \n\n*LAB: Een Lab kleur is de universele noemer dat communiceert tussen RGB en CMYK kleurruimte. LAB is onafhankelijk van enige devices, betekenende dat het de enigste mannier is om een kleur haar waarde naar verscheidene devices en industrie\u00ebn te communiceren. \nEen Lab kleurruimte is een kleurruimte met dimensie L voor lightness, en een a en b voor de kleurtegengestelde dimensies, gebaseerd op non lineaire gecomprimeerde (vb. CIE XYZ) co\u00f6rdinaten. De terminologie vindt zijn oorsprong uit de drie dimensies van de Hunter 1948 kleurruimtes, waar L, a en b ook aanwezig waren. \nHoewel Lab vandaag meer gebruikt wordt als een informele afkorting voor de L-a-B representatie van de CIE 1976 kleurruimte (of wel CIELAB) \n\n*CIELAB:\n\nHet verschil tussen de originele Hunter en CIE kleur co\u00f6rdinaten is namelijk dat de CIE co\u00f6rdinaten gebaseerd zijn op een vierkantswortel transformatie van de kleurdata, terwijl de hunter co\u00f6rdinaten gebaseerd zijn op een vierkantswortel transformatie. Andere voorbeelden van kleurruimtes met de Lab Representaties bevatten de CIE 1994 kleurruimte en de CIE 2000 kleurruimte\n"],["CIEXYZ<\/a>","kleurruimte","\n*De CIE 1931 kleurruimtes zijn de eerste omschreven kwantitatieve links tussen fysieke pure kleuren (golflengte) in het electromagnetisch waarneembaar spectrum, de fysiologisch ontvangen kleuren in menselijke kleurvisie. \nDe wiskundige relatie dat deze kleurruimtes omschrijft zijn essenti\u00eble tools voor kleurmanagement. \nZe laten het toe om verschillende fysieke antwoorden te vertalen naar waarneembare radiatie in kleur inkt, verlichte displays en opneemapparatuur. Zoals bijvoorbeeld digitale camera's vormen zich om tot de gemiddelde menselijke kleur visie. CIE 1931 RGB kleur ruimte en CIE 1931 XYZ kleur ruimte zijn gemaakt door de International Commission on Illumination (CIE), en dat in 1931. \n\n*De CIE XYZ kleurruimte komt van een serie experimenten gemaakt in de late 1920-jaren door William David Wright en John Guild. Hun experimentele resultaten werden gecombineerd in een specificatie van de CIE RGB kleur ruimte, dit leidde tot de ontwikkeling van de CIE XYZ kleurruimte.\n"],["COLLADA<\/a>","bestandsformaat","COLLADA is een open, XML-gebaseerde standaard voor het uitwisselen van 3D-objecten tussen applicaties zoals Maya, 3ds Max, MeshLab, Blender en andere. De Collada-specificatie in de huidige versie 1.5 is gepubliceerd door de Khronos Group (Khronos is een niet-commercieel consortium) in oktober 2008.\n\nAls \u2018tussentaal\u2019 voorziet het in de definitie van geometrie, schaduwen en andere effecten, animatie, kinematics en versiebeheer.\n\nEr is een softwarebibliotheek (OpenCollada) en een validator beschikbaar.\n\nCOLLADA wordt gebruikt als native formaat voor een aantal applicaties, zoals Google Earth. Ook SketchUp ondersteunt Collada. De (betalende) \u2018pro\u2019 versie ondersteunt import\/export naar DWG\/DXF. Verder wordt het vooral gebruikt in 3D grafische software, zoals 3DS Max.\n\nHet uitwisselingsformaat is aanbevolen voor het uitwisseling van 3d-objecten."],["COMETA<\/a>","beschrijvingsregels, datastructuur","Cometa staat voor \u2018collectiemetadata\u2019, gegevens over collecties. Het is een model voor het maken van gestructureerde beschrijvingen van erfgoed op het niveau van de collectie. De Cometa-brochure werd gepubliceerd in augustus 2011.\n\nCometa is geen technische standaard maar een hulpmiddel om beschrijvingen op collectieniveau te maken die volledig, consistent, uitwisselbaar en uitbreidbaar zijn. Het is een model dat voor en door culturele-erfgoedinstellingen werd ontwikkeld om iedereen in Vlaanderen die een collectiebeschrijving wil maken, snel op weg te helpen.\nBinnen het model kan het woord \u2018collectie\u2019 ook verwijzen naar een deelcollectie of een archiefbestand.\n\nHet is aanbevolen om de COMETA-brochure aan te raden bij het maken van beschrijvingen op het collectie niveau.\n\nDe eerste link onder de rubriek specificaties toont de COMETA-Wiki. De brochure is te vinden via de tweede link in de specificaties. \nOnder Documentatie is de eerste link een enqu\u00eateformulier voor het verzamelen van gegevens over (deel)collecties, gebaseerd op het Cometa-model.\nOp de pagina bij de tweede link vindt u presentaties over het model en zijn implementaties (PDF downloads).\n\nIn de referenties vindt u het artikel: Beter globaal geweten dan voor jaren vergeten. Beschrijven op collectieniveau met Cometa."],["CONA<\/a>","terminologie","CONA is een lijst van nummers, identificatiecodes voor kunstwerken, objecten, gebouwen. \nDeze werken kunnen ook foto's bevatten. De bedoeling van CONA is om een universele autoriteit te maken.\nAlle projecten die gelanceerd werden door de Getty Institute worden wel beheerd in de CONA. \nSinds kreeg CONA nieuwe adem door nieuwe toestroom van gebruikers."],["CQL<\/a>","zoektaal","The Contextual Query Language (CQL) is een formele taal om queries te beschrijven in een information retrieval system. CQL wil tegelijkertijd leesbaar blijven voor mensen als krachtig en expressief zijn voor vraagstellingen binnen systemen."],["CRAB<\/a>","terminologie","Het Centraal ReferentieAdressenBestand (CRAB) is een adressenproject van het samenwerkingsverband GIS-Vlaanderen en vormt het antwoord van het Agentschap voor geografische informatie Vlaanderen (AGIV) op de adresproblematiek. \nHet is een een databank waarin alle geldige adressen van Vlaanderen opgenomen zijn. Wanneer een overheidsinstantie een adres nodig heeft, moet deze instantie steeds het correcte adres in het CRAB terug kunnen vinden.\n\nCRAB is dan ook de meest betrouwbare lijst met adressen in Vlaanderen, veel nauwkeuriger dan Google. \nDeze lijsten zijn dan ook zeer aanbevolen voor alle Vlaamse overheidsdiensten."],["CSS<\/a>","markeertaal","Hoewel HTML-documenten met behulp van eigen markeringstekens direct van opmaak kunnen worden voorzien (bv. de grootte, vorm en kleur van het beeldlettertype), is het aan te raden de structuur (HTML) en presentatie strict te scheiden.\n\nVoor de presentatie van HTML-documenten wordt gebruik gemaakt van 'Cascading Style Sheets' (CSS).\nDeze opmaakregels kunnen in het HTML-document worden geplaatst ('inline') of in een apart CSS-bestand worden opgenomen.\n\nHet vastleggen van opmaakregels in een extern stylesheet heeft als groot voordeel dat wanneer een wijziging in de opmaak in het stylesheet wordt gemaakt, deze wijziging direct in alle bijbehorende documenten wordt doorgevoerd."],["CSV<\/a>","bestandsformaat","Een kommagescheiden bestand, of CSV-bestand, in het Engels 'Comma Separated Values', is een specificatie voor tabelbestanden.\n\nHet CSV-formaat is het eenvoudigste databaseformaat dat er bestaat. Het bestaat enkel uit tekstgegevens, waardoor het gemakkelijk ge\u00efmplementeerd (lezen en\/of schrijven) kan worden en een brede verspreiding kent. Waarden worden in principe gescheiden door komma's, en regels door het nieuwe-regelteken ('\\n'). Andere scheidingstekens komen echter ook voor waardoor er wel eens problemen kunnen ontstaan als CSV wordt gebruikt om gegevens uit te wisselen.\n\nCSV-gegevens kunnen in een rekenblad- of een databaseprogramma worden ingelezen en vervolgens als tabel worden gepresenteerd.\nEr bestaat geen algemene standaard specificatie voor CSV. Variaties tussen CSV-implementaties in verschillende programma's komen vaak voor en kunnen leiden tot moeilijkheden met interoperabiliteit. Voor Internetuitwisseling van CSV-bestanden, beschrijft het (informatief) document IETF."],["CVID<\/a>","bestandsformaat","Cinepak (CVID) is een bestandsformaat voor lossy video dat gebruikt werd in de eerste generatie videogames. Het bestandsformaat werd ontwikkeld in 1992 en werd geintegreerd in Apple's Quicktime player. Later werd het formaat ook ondersteund door Windows en reeks game consoles zoals Atari Jaguar, Sega CD, Sega Saturn,en 3DO\n\nCinepak was het eerste bestandsformaten om full motion video op CD-ROM te verkrijgen. Het was ontworpen om 320x240 resolutie video op 1x(150Kb\/s) CD-ROM transfer rates te bieden. \n\nHet bestandsformaat werd in latere generaties videogames vervangen door Sorenson Video en h.264."],["Componistenindex<\/a>","terminologie","Register met korte biografische gegevens van de componisten vertegenwoordigd in de collectie van de Muziekbibliotheek van de Nederlandse Omroep."],["Cypher<\/a>","zoektaal","Cypher is een indicatieve grafiek taal voor de grafiek database Neo4j dat onder andere voor expressieve en effici\u00ebnte queries en updates van de graph store zorgt. Cypher is relatief simpel maar nog steeds een zeer krachtige taal. Zeer moeilijke database queries kunnen gemakkelijk verwoord worden door Cypher. Dit laat gebruikers toe om te focussen op hun domein, in plaats van verdwaald te raken in database toegang."],["D10<\/a>","bestandsformaat","D10 is een bestandsformaat voor productie en streaming van 'broadcast quality' video. Ee D10 standaard wordt beheerd door de 'Society of Motion Picture and Television Engineers' (SMPTE) als standaard '356M-2001'. Sony implementeerd het bestandsformaat onder de productnaam 'IMX'.\n\nD10 is een implementatie van het MPEG-2 bestandsformaat voor gebruik in productieworkflows voor digitale televisie. D10 wordt gebruikt in twee varianten met verschillende bitrates: 30 Mbps (D10-30) of 50 Mbps (D10-50) en bevat tot 8 AES-3 audiokanalen en een timecode spoor. D10 verzekert dat elke frame exact de zelfde grootte in bytes heeft om opnames op video tape te vergemakkelijken. \n\nD10-50 wordt door het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid gebruikt als archiveringsbestand voor omroeparchiteven."],["DACS<\/a>","beschrijvingsregels","Vergelijkbaar met CCO en RDA schrijft DACS (Describing Archives: A Content Standard) voor hoe gegevens genoteerd moeten worden in velden van ISAD(G), EAD, of MARC metadatastructuren.\n\nDe eerste editie van de standaard is nu beschikbaar als gepubliceerd in 2010. Deze is echter vervangen door de tweede editie die in 2013 gepubliceerd is met herzieningen in maart 2015.\n\nDe beschrijvingsregels zijn aanbevolen voor de beschrijving van archieven wanneer ISAD(G), EAD of MARC gebruikt wordt als datastructuur."],["DAI<\/a>","datastructuur","De Digital Author Identification (DAI) is een uniek landelijk nummer voor elke auteur met een aanstelling, of een andere relevante band, bij een Nederlandse universiteit, hogeschool of onderzoeksinstituut. Het gebruik van de DAI is geregistreerd bij het het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) en de DAI is voorbereid op de internationale ISO standaard \"ISNI\" (International Standard Name Identifier). De DAI brengt diverse schrijfwijzen van een auteur bij elkaar en maakt onderscheid tussen auteurs met dezelfde naam."],["DC education<\/a>","datastructuur","De Dublin Core-education application is een Dublin Core Metadata Initiative Project. \nDC Education was op 1999-08-09 gevestigd, en voor het laatst bijgewerkt op 2011-08-30.\nDC Education heeft de bedoeling de specifieke categorie 'thing-in-the-world' te beschrijven. Dingen die opzettelijk gebruikt (en hergebruikt) zijn in een formeel en informeel leerproces.\nDe standaard is aanbevolen voor educatieve doeleinden."],["DC-CDAP<\/a>","datastructuur","DC-CAP is een Dublin Core standaard te gebruiken voor de beschrijving van verschillende collecties en deelcollecties. De standaard was uitgegeven op 2007-03-09.\n\nDe generieke en dus simpele opzet bevordert de uitwisselbaarheid van collectiebeschrijvingen. Het is niet bedoeld voor zeer gedetailleerde collectiebeschrijvingen.\nVervolgens is DC-CDAP een aanbevolen standaard.\n\nBij specificaties is de laatste versie van de profile te vinden.\n\nEen samenvatting van DC-CAP is te vinden door de eerste link onder documentatie te klikken.\nDC-CDAP is gebaseerd op RSLP Collection Description schema wat te vinden is door de tweede link in Documentatie. (zie ook IESR)."],["DC-Lib<\/a>","datastructuur","DC-Lib is een voorstel van een 'application profile'(datastructuren die bestaan uit elementen uit een of meerdere namespaces en geoptimaliseerd voor een bepaalde lokale toepassing).\nDC-Lib is voor het eerst op 2002-09-24 voorgelegd, en de laatste versie is op 2004-09-10 gepubliceerd.\n\nDC-Lib verduidelijkt het gebruik van de Dublin Core Metadata Element Set in bibliotheken en bibliotheektoepassingen en -projecten.\nDe DC-Lib maakt gebruik van termen uit twee namespaces: DCMI metadatatermen en MODS elementen.\n\nDe standaard is aanbevolen voor bibliotheken en bibliotheektoepassingen."],["DC-Qual<\/a>","datastructuur","Dublin Core Qualifiers is een uitbreiding van Dublin Core (DCMI) en de vijftien basisvelden, en die \"Qualifiers\" zijn verfijningen van de bestaande vijftien elementen, zoals 'Alternative' als toevoeging bij het element 'Title', om een tweede titel of naam aan een digitaal object te kunnen geven.\nDC-Qual was gepubliceerd op 2000-07-11. \n\nDoor vaste regels toe te passen, moeten zoeksystemen altijd overweg kunnen met dergelijke verfijningen. Een voorbeeld van zo'n regel is 'dumb down': een verfijnd element moet altijd terug te brengen zijn tot een basiselement. Sinds de invoering van 'Qualified Dublin Core' wordt de basisset van vijftien elementen ook wel aangeduid als 'Simple Dublin Core' (ofwel DC-Simple).\n\nDe standaard is nu vervangen door DCMI Metadata Terms en is dus een minimumstandaard."],["DC.Culture<\/a>","datastructuur","DC culture is een datastructuur en een aanpassing van Dublin Core Simple voor culturele metadata.\nDe standaard was gepubliceerd in 2003-03.\n\nDe velden \"who\", \"what\", \"where\" en \"when\" worden toegevoegd als een kader voor culturele metadata. De nieuwe data structuur is doorzoekbaar en wordt gebruikt voor \"24 Hour Metasearch project\"."],["DCI<\/a>","bestandsformaat","DCI: \n\nDe specificaties zijn ontworpen door DCI-movies; de specificaties omvatten allerlei systeem vereisten en specificaties voor digitale cinema. In latere versies integreerden ze de\"Stereoscopic Digital Cinema Addendum\" voor de toen opkomende 3D cinema. \nDe specificatie beschikt ook over verscheidene decodeer standers, en de presentatie omgeving zelf, zoals ambient light leve,s pixel aspect en shape, image luminance, white point chromaticity,... \nHet specifieert voornamelijk welke informatie nodig is, maar vat geen specifieke informatie samen over hoe data in een distribution package kan geformatteerd worden. \n\n\n\n2K\n\n2K is een bestandsformaat voor digitale film. Het maakt onderdeel uit van de familie 2K, 4K en 8K en verwijst naar het aantal pixels per horizontale lijn.\nIn 1999 werd Star Wars als 1 van de eerste films getoond op 2K resolutie via de digital light processing (DLP) techniek. Vandaag wordt deze standaard hoofdzakelijk voor digitale cinema gebruikt.\n\nEen 35mm filmpelicule wordt ingescand als 2K (2048x1556). Maar ook 2048x1024 wordt gebruikt. Zowel 24 als 48 frames per second zijn mogelijk.\n\nVandaag wordt 2K reeds minder gebruikt. De filmindustrie maakt de transitie naar 4K en 8K bestanden.\n\nIn document 3 kan u iets meer lezen over de upgrade naar 2k (English)\n\n4K: \n\n4K is een resolutie term, Het maakt onderdeel uit van de familie 2K, 4K en 8K. 4K resolutie ook wel 4K genaamd, refereert naar een weergave of inhoud dat over 4000 pixels horizontale resolutie beschikt, en 2000 pixels verticale resolutie. 4096 \u00d7 2160 pixels\n\nVerscheidene 4k resoluties bestaan in de wereld van de digitale televisie en digitale cinematografie. In de filmindustrie is Digital Cinema Initiatives (DCI) de meest gebruikte 4K standaard. De eerste commercieel beschikbare 4K camera voor cinematografie was de Dalsa Origin, gereleased in 2003.\nWaardoor YouTube meteen ook 4K video uploads ging toestaan via haar quality settings menu, dit alvast tijdelijk want in December 2013 ging de service reeds offline.\n\nIn document #4 kan je meer lezen over het verschil tussen 4K en 1080p."],["DCP<\/a>","bestandsformaat","Digital Cinema Package (DCP) is een bestandsformaat voor de afspelen van digitale film in filmtheaters. DCP wordt ontwikkeld en beheerd door het Digital Cinema Initiative. \n\nEen Digital Cinema Package (DCP) is implementatie van een aantal SMPTE standaard specifiek voor digitale film. Het formaat omvat een MXF container met een aantal gecomprimeerde JPEG2000 videostreams en 4-bit lineaire PCM geluidstreams. De JPEG2000 videostreams zijn sterk gecomprimeerd en heeft een maximale bitrate van 250Mb\/s. DCP biedt ook de mogelijkheid tot AES 128-BIT in CBC-mode encryptie toe om illegaal gebruik van de bestanden buiten videotheaters te voorkomen. \n\nDCP wordt beschouwd als het digitale equivalent van een filmprint die verdeeld wordt naar commerci\u00eble filmzalen om je film te laten screenen op een digitale projector."],["DCR<\/a>","bestandsformaat","DCR is een bewerkingsformaat voor Adobe Director. \nShockwave is nauw geli\u00eberd aan Flash en is eveneens een product van Adobe. Shockwave wordt gebruikt voor het maken en afspelen van animaties en multimedia bestanden, waaronder 3D-visualisaties. Voor het bekijken en gebruiken van Shockwave-bestanden met de .dcr extensie dient gebruik te worden gemaakt van een kosteloos te downloaden Shockwave Player.\nAdobe Director wordt nog weinig gebruikt maar is nog wel aan te kopen op de website van Adobe."],["DCRM<\/a>","beschrijvingsregels","DCRM is een set van richtlijnen en regels voor de beschrijving van zeldzame materialen.\n\nDCRM(B) (1981, 1991 Descriptive Cataloging for Rare Books DCRB genaamd, DCRM(B) verscheen in 2007 met herzieningen in nov 2011) behandelt de beschrijving van zeldzame boeken.\n\nDCRM(S) (ingesloten in oudere versies van DCRB, gepubliceerd apart in nov 2008) is bestemd voor zeldzame tijdschriften (Serials).\n\nDCRM(G) voor grafisch materiaal van alle soorten is gepubliceerd in 2008 met toekomstige herzieningen omwille van de publicatie van RDA in 2010.\n\nDCRM(C) (2016) is bestemd voor de beschrijving van zeldzaam cartografisch materiaal.\n\nDCRM(M) (het definitieve ontwerp is vanaf juni 2016 beschikbaar) is bestemd voor zeldzame muziek.\n\nDCRM(MSS) (het definitieve ontwerp is vanaf juni 2016 beschikbaar) is bestemd voor zeldzame manuscripten na het pre-moderne tijdperk. Zie AMREMM.\n\n\n\nDe richtlijnen zijn sterk aanbevolen voor de beschrijving van alle zeldzame materialen.\n\nDCRM(B) werd in 2008 door de Library of Congres in gebruik genomen."],["DDC<\/a>","terminologie","De Dewey Decimal Classification (DDC) is het meest toegepaste classificatiesysteem in de bibliotheeksector. De classificatie, waarvan de eerste editie verscheen in 1876, is in meer dan 30 talen beschikbaar, en wordt in meer dan 130 landen gebruikt.\n\nDewey's grootste voordeel en nadeel is dat het de eenzijdigheid van de auteur weerspiegelt. Dewey's persoonlijke vooringenomenheid en de culturele stroming kan voornamelijk opgemerkt worden in het einde van de 19e eeuw met topics als religie. \nEr is ook een Anglo-Amerikaanse partijdigheid dat we kunnen zien in de vertegenwoordiging van een reeks amerikaanse literatuur.\n\nDDC kent voornamelijk pluspunten in de wiskundige methode, het is wellicht een mijlpaal in de classificatiesystemen. Deze verzamelt zowat alle kennis over classificeren."],["DIF<\/a>","uitwisselingsformaat","DIF is een ouder metadata initiatief van the 'Earth sciences community', bedoeld voor de beschrijving van wetenschappelijke data.\nHet uitwisselingsformaat voor de metadata was voor het eerst aangenomen in 1988.\n\nBovendien is er de mogelijkheid om gegevens van de meetinstrumenten en het desbetreffende project mee op te nemen. DIF is gedefini\u00eberd als W3C XML Schema. DIF is compatibel met de ISO 19115\/TC211 metadata standaard.\n\nHet uitwisselingsformaat is gewoon de \"container\" voor de metadata elementen die in de IDN-database worden gehandhaafd, waar de validatie voor verplichte velden, trefwoorden, personeel, enz. plaatsvindt.\n\nDe standaard is aanvbevolen voor het uitwisseling van geospatiale beschrijvingen en wetenschappelijke metadata."],["DJVU<\/a>","bestandsformaat","DjVu (uitgesproken als d\u00e9j\u00e0 vu) is een open bestandsformaat dat voornamelijk gebruikt wordt voor het opslaan van gescande documenten. \n\nVooral voor documenten met een combinatie van tekst, tekeningen en foto\u2019s wordt het bestandsformaat veel gebruikt. Het bestandsformaat gebruikt technieken als scheiding van tekst en achtergrond\/afbeeldingen, aritmetische codering en lossy compression (compressie met kwaliteitsverlies) voor bitonale (monochrome) afbeeldingen.\n\nDoor deze datacompressie kunnen afbeeldingen worden opgeslagen met een minimaal gebruik van opslagruimte. \nDjVu wordt wel aangeprezen als alternatief voor PDF, omdat DjVu in veel gevallen kleinere bestanden genereert dan PDF.\n\nIn document #1 kan je meer verschillen lezen tussen DjVu en PDF."],["DNG<\/a>","bestandsformaat","DNG is een open archiveringsindeling voor RAW-gegevens van digitale camera's.\n\nRAW-bestandsindelingen zijn bijzonder populair in werkschema's voor digitale fotografie omdat ze professionals meer creatieve controle bieden. Camera's kunnen echter talrijke andere RAW-indelingen gebruiken (waarvoor de specificaties niet publiek toegankelijk zijn) waardoor heel wat softwaretoepassingen niet alle RAW-bestanden kunnen lezen. Hierdoor houdt het gebruik van deze specifieke RAW-bestanden als archiveringsoplossing op lange termijn risico's in en wordt het delen van dergelijke bestanden in complexe werkschema's een nog grotere uitdaging.\n\nDe oplossing voor dit steeds groter wordende probleem is DNG (digitaal negatief), een open archiveringsindeling voor RAW-bestanden die door digitale camera's worden gegenereerd. \nDoordat DNG de leegte opvult van een open standaard voor RAW-bestanden die door verschillende modellen camera's worden gemaakt, kunnen fotografen erop vertrouwen dat zij in de toekomst toegang hebben tot hun bestanden.\n\nReeds in het eerste jaar na de introductie hebben tientallen softwarefabrikanten zoals Extensis, Canto, Apple en iView ondersteuning voor DNG ontwikkeld. En gewaardeerde camerafabrikanten, zoals Hasselblad, Leica, Casio, Ricoh en Samsung, hebben camera's ge\u00efntroduceerd die rechtstreekse DNG-ondersteuning aanbieden. Naast de Digital Negative Specification biedt Adobe ook de gratis Adobe DNG Converter (Windows\u00ae*; Mac OS*) , die RAW-bestanden van talrijke populaire digitale camera's van de huidige generatie eenvoudig omzet. Softwareontwikkelaars en -fabrikanten kunnen de volledige DNG-specificatie downloaden."],["DOI<\/a>","identificatieschema","DOI is een unieke identificatiecode die bruikbaar is voor alle soorten bestanden die op het internet gebruikt worden. DOI is het permanente internetadres (permalink) en bij wijzigingen kan altijd naar DOI verwezen worden. DOI worden geregistreerd in de database van de http:\/\/www.doi.org\/welcome.html International DOI Foundation, waar altijd een verwijzing te vinden is naar het actuele internetadres. DOI wordt ook gebruik voor Glossarium#Digital Rights Management"],["DPX<\/a>","bestandsformaat","Het Digital Picture eXchange formaat is een uitwisselingsformaat voor digitale film.\n\nDPX is een open standaard die ontwikkeld werd voor de uitwisseling van bestanden bij de productie van digitale film. Analoog met klassieke filmrollen, bewaart een DPX formaat ieder frame als een apart bestand. DPX ondersteunt een groot aantal coderingen, resoluties en beeldverhoudingen, wat het formaat uiterst geschikt maakt voor filmbeelden met een hoge kwaliteit. DPX bestanden kunnen geen geluid bevatten. Maar in DPX bestanden kan je wel uitgebreide technische metadata opnemen. Een DPX-beeld bestaat uit 4 onderdelen. \n\n*1.De algemene informatie: een 'fixed format', bestaande uit meerdere secties (algemeen, image, data formaat en imagebron). \n*2.Film en televisie industrie specifieke informatie.\n*3.Specifieke gebruik(ers) informatie: de lengte van de film of specifieke gebruiksinformatie. \n*4. de eigenlijke Image Data. DPX is door de Society of Motion Picture and Television Engineers (SMPTE) als standaard 268M-2003 vastgelegd. *bestandsformaten: .dpx\n\nWereldwijd wordt DPX geprefereerd als formaat voor still frames storage door film labs en digitale postproductie faciliteiten."],["DRAMBORA<\/a>","bewaarprotocol","DRAMBORA is een toolkit waarmee het mogelijk wordt om een audit naar digitale duurzaamheid uit te voeren in een instelling. Hierbij worden diverse technische en organisatorische aspecten behandeld die van belang zijn bij digitale duurzaamheid. De audit geeft inzicht in de sterke en zwakkere punten van de organisatie. De toolkit is uitgebreid getest in nationale bibliotheken, wetenschappelijke datacentra en erfgoedinstellingen door het Britse http:\/\/www.dcc.ac.uk\/ Digital Curation Centre (DCC)."],["DSD<\/a>","bestandsformaat","Direct Stream Digital werd ontwikkeld door Sony en Philips voor hun Super Audio CD. Een gewone CD heeft een sampling rate van 44.100, een SACD \u00e9\u00e9n van 2.822.400. Dit resulteert in veel beter muziekkwaliteit."],["DV<\/a>","bestandsformaat","Digitale Video (DV) is een digitaal videoformaat voor de opslag op tape.\nDV werd door Sony ontwikkeld en in 1995 gelanceerd. Sinds zijn ontstaan, is DV uitgegroeid tot de standaard voor videoproductie door amateurs of semi-professionelen. \nDe DV-specificatie definieert zowel de codec als het tapeformaat. \n\nDe DV-tape bestaat in 2 formaten: MiniDV en DV. Beide slaan de video-opname op met 25 megabit per seconde, wat ongeveer overeen komt met 3,6 megabyte per seconde.\nDe opslagcapaciteit van de MiniDV-cassettes ligt rond de 12,66 gigabyte voor een 60 minutencassette. MiniDV en DV verschillen alleen qua behuizing en tapelengte, beeldtechnisch wordt de kwaliteit bepaald door de opnemende camera. Er bestaan vele DV- varianten. (kijk doc. #2)"],["DWG<\/a>","bestandsformaat","DWG (\"DraWinG\") is een bestandsformaat dat gebruikt wordt voor de opslag van twee- en driedimensionale ontwerpen. Het is het ''native'' formaat voor meerdere CAD-pakketten waaronder AutoCAD, IntelliCAD en Caddie. Daarnaast wordt DWG non-native ondersteund door vele andere CAD-toepassingen. DWG werd ontwikkeld op het einde van de jaren 70 en kwam vanaf 1982 onder licentie van Autodesk. Intussen zijn er een twintigtal varianten van het bestandsformaat ontwikkeld. DWG is een wijd verspreide standaard, maar is niet open: ontwikkelaars die een software willen uitbrengen die volledig compliant is met DWG, moeten een licentie nemen op de RealDWG softwarebibliotheek Andere ontwikkelaars hebben getracht DWG te onder\u00acsteunen door rever-se engineering. E\u00e9n van de beter geslaagde pogingen daartoe is de OpenDWG Toolkit van de Open Design Alliance (ODA), die een eigen specificatie voor DWG heeft gepubliceerd. Door deze ontwikkeling is DWG ook wijd verspreid bij gebruikers die geen gebruik maken van software die niet onder licentie van Autodesk werd geschreven. Het uitwisselen van tekeningen met CAD-programma's van andere makelij kan ook middels het bestandsformaat DXF (Drawing eXchange Format)."],["DXF<\/a>","bestandsformaat","AutoCAD DXF (Drawing Interchange Format, of Drawing Exchange Format) werd specifiek ontwikkeld voor de uitwisseling van bestanden tussen AutoCAD en andere systemen.\n\nVan elke versie wordt steeds een binaire en een ASCII-gebaseerde specificatie uitgebracht. De binaire versies zijn sneller en compacter, maar voor archiveringsdoeleinden heeft een ASCII-gebaseerde versie de voorkeur. Een belangrijk nadeel van ASCII-DXF is de grootte van het bestand: in onze testset was dit 5 tot 8 maal de grootte van het oorspronkelijke DWG bestand.\n\nDe documentatie is vrij beschikbaar, maar is eigendom van Autodesk. Autodesk publiceert regelmatig nieuwe versies van het bestandsformaat, dat afgestemd wordt op de nieuwe versies van DWG, het native formaat van AutoCAD. Het is dus een open formaat, maar niet stabiel en mogelijk problemen met terugwaartse compatibiliteit. De specificatie loopt ook vaak achter op de DWG-specificatie, zodat de meest recente versies niet een-op-een uitwisselbaar zijn. De meeste courante CAD-software is in staat DXF bestanden te lezen en te schrijven."],["Daala<\/a>","bestandsformaat","Daala is een open bestandsformaat voor streaming van digitale video. Daala wordt sinds 2013 ontwikkeld en beheerd door de Xiph.Org Foundation, met sponsoring van de Mozilla Corporation en in samenwerking met ingenieurs van Google Inc. en Cisco Systems.\n\nDaala maakt deel uit van het NETVC project dat een open alternatief ontwikkelt voor het HEVC bestandsformaat van MPEG. De naam \"Daala\" is ontleend aan het vrouwelijk fictieve karakter Admiral Natasj Daala uit Star Wars."],["Data seal of approval<\/a>","bewaarprotocol","Wanneer DANS werd opgericht door de twee Nederlandse wetenschappelijke organisaties KNAW en NWO, vroegen ze om een goedkeuringszegel voor data op te richten, zodat ze gearchiveerde data konden verstaan, vinden en gebruiken in de toekomst. In 2008 werd de eerste editie van Data Seal of Approval geschreven door Laurents Sesink, Ren\u00e9 van Horik en Henk Harmsen alsook werd deze gepresenteerd in een internationale conferentie. In de lente van 2009 werd de Data Seal of Approval uit handen gegeven aan een international board."],["Digibeta<\/a>","bestandsformaat","Betacam is familie van de videocassetes geleverd door Sony.\n\nBetacam wordt beschouwd als de de facto standaard in de professionele broadcastwereld en is in gebruik bij veel audiovisuele archieven. Betacam is ontworpen in 1982. \n\nVoordelen van de Betacam zijn de hoge kwaliteit van de machines en banden. Ook kunnen tijdscodes aangebracht worden in de beelden. Dit maakt een terugvordering van de beelden gemakkelijker. Betacam bestaat als digitaal Betacam (Digital Betacam, Betacam SX, Betacam IMX), maar ook analoog (Betacam en Betacam SP)."],["Dirac<\/a>","bestandsformaat","Dirac is een open source (en dus gratis) videocodec die door de BBC in 2004 ontwikkeld werd. \nDe codec is ontworpen voor een breed spectrum aan toepassingen, van webcontent in lage resolutie en high definition (HD) broadcasting tot ''near-lossless'' studiomontage.\n\nDe Dirac-codec is volledig vrij in gebruik. De BBC heeft de nodige patenten aangevraagd zodat de codec vrij kan blijven. Dirac doelt er naar om hoge kwaliteit video compressie mogelijk te maken voor UltraHDTV en verder.\n\nDe Dirac driver werkt goed omdat de setup gemakkelijk verloopt, het werkt ook met alle media bronnen die op de PC worden afgespeeld. Anderzijds, werkt Diracs driver alleen voor de PC's audio devices."],["DivX XviD<\/a>","bestandsformaat","1. DivX is een lossy standaard om digitale videobestanden compact op te slaan door gebruik te maken van een compressiealgoritme dat geoptimaliseerd is voor videobeelden.\n\nOm bestanden in DivX-formaat te kunnen opnemen of afspelen, hebben multimediaprogramma's een zogenaamde codec voor dit algoritme nodig.\nIn steeds meer hardware wordt een DivX-codec ingebouwd. Aan de codec zelf wordt doorgaans ook gerefereerd met het woord DivX.\n\n\n2. XviD is een opensource videocodec om digitale films op te slaan en is geschikt om met hoge compressie toch een acceptabele tot hoge kwaliteit te realiseren. Het is de opensource-equivalent van DivX, ontwikkeld om meer compatibel te zijn met allerlei systemen waaronder Linux.\n\nDoor het feit dat XviD geen commercieel product is maar volledig gratis is, is de verscheidenheid van XviD-programma's en -specificaties veel groter. XviD biedt objectief gezien een betere kwaliteit dan DivX terwijl de bestandsgrootte kleiner is."],["Dublin Core<\/a>","datastructuur, ontologie","Dublin Core is kleine set beschrijvingselementen die gebruikt wordt om bronnen op het web te beschrijven. Dublin Core werd geintroduceerd in 1995 op een workshop in Dublin (Ohio), georganiseerd door OCLC en het NCES, als een basisset met metadata waardoor alle webbronnen eenvoudig zouden teruggevonden worden op het web. Vandaag wordt de specificatie beheerd door het Dublin Core Metadata Initiative. \n\nIn zijn meest eenvoudige vorm bestaat Dublin Core Metadata Set uit 15 elementen waarmee in principe alle online bronnen beschreven kunnen worden. De DCMI MEtadata Terms is een uitbreiding met 'qualified' terms die de 15 basiselementen verfijnen. Daarnaast zijn er ook specifieke elementen voor het documenteren van relaties tussen resources. De mogelijkheden voor het documenteren van technische eigenschappen zijn beperkt omdat de datastructuur een zo breed mogelijk gebruik nastreeft. \n\nHet algemene, niet-sectorspecifieke karakter maakt deze beschrijvingsset ook geschikt om te dienen als uitwisselingsformaat tussen samenwerkende erfgoedinstellingen.\n\nDublin Core Elements Set is een minimumstandaard."],["EAC<\/a>","uitwisselingsformaat","EAC is een op XML gebaseerde standaard voor het coderen van beschrijvingen van personen, individuen, gezinnen en organisaties die documenten en gegevens cre\u00ebren.Het eerste ontwerp was in 2010 verschenen. De huidige versie is op 2014-07-31 uitgebracht.Het is voornamelijk bedoeld om gegevens te cre\u00ebren die in overeenstemming zijn met de beschrijvende metadata standaard ISAAR(CPF). EAC is ontworpen om samen te werken met EAD (Encoded Archival Description).EAC is een aanbevolen uitwisselingsformaat voor authority records beschrijvingen in combinatie met EAD."],["EAD<\/a>","uitwisselingsformaat","EAD staat voor Encoded Archival Description, een reeks internationale afspraken, verwant aan ISAD(G), om archieftoegangen te kunnen maken, opslaan, publiceren, koppelen en uitwisselen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de markeertaal XML.\nDe eerste alpha versie was op 26\/2\/1996 verschenen. De huidige versie is in augustus 2015 gepubliceerd.\n\nHet uitwisselingsformaat wordt gebruikt voor het markeren van archiefinventarissen en het coderen van archivale \"finding aids\".\n\nEAD is een de facto standaard die binnen de internationale archiefwereld breed wordt gedragen en is dus een sterk aanbevolen standaard voor archiefcollecties."],["EBUCORE<\/a>","datastructuur, uitwisselingsformaat","EBUCore is een datastructuur en uitwisselingsformaat voor beschrijvende en technische metadata over videomateriaal uit de omroepsector. \nHet dataformaat werd ontwikkeld door de Europea Broadcasting Union in het project EUscreen en wordt gebruikt voor de uitwisseling van metadata tussen verschillende omroepen. Daarnaast wordt EBUcore ook gebruikt voor de aggregatie van omroepmateriaal voor Europeana. \n\nHet formaat is technisch gezien een uitbreiding van de Dublin Core metadata set, m.n. met elementen voor de registratie van de technische eigenschappen van het videomateriaal."],["ECIRGB<\/a>","kleurruimte","Een kleurruimte is een fysieke wijze om kleuren te beschrijven.\nOmdat een complete beschrijving altijd meerdere dimensies (schalen) nodig heeft, ontstaat een ruimtelijke beschrijving, vandaar dat het een 'ruimte' heet. \nBij digitalisering is kleurruimte belangrijk voor de herkenning van kleuren door de computer. \nDe meest bekende kleurruimtes zijn RGB (Rood-Groen-Blauw) en CMY(K)(Cyaan, Magenta, Yellow (=geel) en de Key (=zwart). \nECI-RGBv2 is een kleurruimte die veel mogelijkheden biedt en (diep)zwarten het beste weergeeft.\n \nBovendien is het een L-kleurruimte, dat wil zeggen dat deze kleurruimte gebaseerd is op de contrastbeleving van het menselijk oog.\nECIRGB is gepubliceerd als ISO standaard ''ISO\/TS 22028-4:2012: Photography and graphic technology -- Extended colour encodings for digital image storage, manipulation and interchange -- Part 4: European Colour Initiative RGB colour image encoding eciRGB (2008)''"],["EDM<\/a>","ontologie","Het Europeana Data Model (EDM) is een model voor het structureren van de data die Europeana (een enorm archief) zal opnemen, beheren en publiceren. Het is een belangrijke uitbreiding van het basale Europeana Semantic Elements (ESE) waarmee Europeana is gestart. Het ESE reduceerde de metadatastandaarden in gebruik bij de diverse domeinen van het cultureel erfgoed tot de kleinste gemene deler, vergelijkbaar met DC."],["EMF<\/a>","bestandsformaat","Windows Enhanced Metafile Format (EMF) is een bestandsindelingen van Windows die voornamelijk worden gebruikt voor vectorafbeeldingen, zoals clipart, die door Windows-programma's worden gebruikt.\n\nMetafile-bestanden kunnen rasterafbeeldingen bevatten.\nInDesign herkent de vectorgegevens en biedt een beperkte ondersteuning voor rasterbewerkingen.\n\nDe kleurondersteuning is beperkt tot 16-bits RGB en geen van deze indelingen ondersteunt kleurscheidingen. Metafile-bestanden zijn niet echt geschikt voor commerci\u00eble gedrukte of online documenten.\n\nDe kwaliteit van de documenten is alleen redelijk goed wanneer deze vanaf een Windows-computer op een lage-resolutie- of een niet-PostScript-printer worden afgedrukt."],["EML<\/a>","bestandsformaat","EML is een bestandsformaat dat wordt gebruikt door verschillende email clients zoals Novell GroupWise, Microsoft Outlook Express, Lotus notes, Windows Mail, Mozilla Thunderbird en Postbox. De bestanden zijn plain text in MIME formaat, ze beschikken over de e-mail header, over de content van de berichten, en de toegevoegde bijlagen in \u00e9\u00e9n of meerdere formaten. \n\nEMLX wordt dan gebruikt door Apple Mail"],["EN 15744<\/a>","ontologie","Deze standaard werd specifiek ontwikkeld voor filmarchieven, filmmusea en andere organisaties met audiovisuele collecties. Het biedt een schema voor het beschrijven van de inhoudelijke kenmerken van een productie en van de technische kenmerken. Het datamodel van deze norm is geschikt voor producties waarvan meerdere kopieen worden bewaard. Voor een uitgebreider schema kan je gebruik maken van de verwante standaard EN 15907."],["EN 15907<\/a>","ontologie","Deze standaard werd specifiek ontwikkeld voor filmarchieven, filmmusea en andere organisaties met audiovisuele collecties. Het biedt een schema voor het beschrijven van de inhoudelijke kenmerken van een productie en van de technische kenmerken. Het datamodel van deze norm is geschikt voor producties waarvan meerdere kopieen worden bewaard. Voor een eenvoudiger schema kan je gebruik maken van de verwante standaard EN 15744"],["EPS<\/a>","bestandsformaat","EPS of Encapsulated PostScript is een standaard graphics bestandsformaat voor het uitwisselen van afbeeldingen, tekeningen, zoals een logo of een map, of zelfs verschillende lay outs van complete pagina's. Een EPS bestand beschikt over een beschrijving van een object of lay out door middel het gebruik van PostScript page beschrijvingstaal. EPS is een Postscript bestand van welgeteld 1 pagina."],["EPub<\/a>","bestandsformaat","ePub is een op XML gebaseerde standaard voor digitale boeken (ebooks) en andere publicaties.\n\nDe standaard is speciaal ontwikkeld voor toestellen met een klein scherm, bv. eReaders. \nHet voordeel van ePUB tegenover PDF is dat het schaalbaar is (`reflowable\u00b4). De tekst past zich aan de grootte van het scherm aan. Zinnen worden dus op een klein scherm eerder afgebroken dan op een groter scherm. Een .epub bestand is een combinatie van drie open standaarden: Open Publication Structure (OPS) 2.0, bevat de eigenlijke content, veelal in XHTML; Open Packaging Format (OPF) 2.0, beschrijft de structuur van de .epub file in XML; OEBPS Container Format (OCF) 1.0, houdt bovenstaande bestanden in ZIP formaat bij elkaar. \n\nOptioneel kunnen publicaties in .ePub formaat ook worden voorzien van Digital Rights Management (DRM). ePub is de opvolger van Open eBooks."],["ESE<\/a>","uitwisselingsformaat","De Europeana Semantic Elements beschrijft de velden die gebruikt worden om digitale objecten in Europeana te beschrijven.\nVersie 3.4 is op 31 maart 2011 gepubliceerd met herzieningen in de richtlijnen in 14 juli 2013.\n\nHet specifieke XML schema kan gebruikt worden om content te valideren die voor Europeana aangeleverd zal worden. ESE bestaat uit 16 Dublin Core (DC) metadata elementen aange\n\nvuld met 12 elementen die gecre\u00eberd werden om aan de behoeften van Europeana te voldoen. De ESE zijn gebruikt voor het prototypeporataal van Europeana dat op 20 november 2008 online ging. \n\nDe opvolger van ESE is EDM. EDM is gebaseerd op CIDOC-CRM en achterwaarts compatibel met ESE.\nDus is het aanbevolen om van EDM gebruik te maken in plaats van ESE."],["EUPL<\/a>","licentie","De Openbare Licentie van de Europese Unie (ook: EUPL als afkorting van het Engelse European Union Public Licence) is een door de Europese Unie uitgegeven softwarelicentie, het doel is uiteindelijk een vrijesoftwarelicentie.\n\nVersie 1.0 is op 9 januari 2007 door de Europese Commissie goedgekeurd voor de Engelse, Duitse en Franse versie. De vertaling voor de overige 20 talen werd goedgekeurd op 9 januari 2008. Het uitbrengen van de licentie draagt bij aan de licentieproliferatie, het is wel de eerste opensourcelicentie uitgebracht door een internationale overheid.\n\nDe licentie is in eerste instantie bedoeld voor de verspreiding van ontwikkelde software in het IDABC-programma, met de gekozen opzet zou het ook geschikt zijn voor andere software. Zwaartepunten in de licentie zijn compatibiliteit met de lokale wetgeving in de 27 EU-landen en compatibiliteit met andere populaire vrijesoftwarelicenties zoals de GNU General Public License. De eerst genoemde softwarepakketten zijn CIRCA-groupware[1], IPM[2][3] en de eLink[4]-G2G, G2C, G2B-specificatiesoftware."],["EVENT<\/a>","ontologie","The Event Ontology is ontwikkeld voor het beschrijven van gebeurtenissen: \u201ciets\u201d dat zich op een bepaald tijdstip en een bepaalde plaats heeft voorgedaan. EVENT is gebaseerd op de Music Ontology en FOAF."],["EXIF<\/a>","datastructuur","EXIF-metadata is een datastructuur voor technische en administratieve metadata van beeld- en geluidsbestanden. De datastructuur is ontwikkeld door de Japan Electronic Industries Association (JEIDA) als standaard voor digitale scanners en camera om technische en andere administratieve gegevens in de digitale beeld- en geluidsbestanden op te nemen. \n\nEXIF is een uitbreiding van de tags in de headers van JPEG, TIFF en WAVE bestanden en wordt meestal in combinatie met deze formaten gebruikt. EXIF tags worden ingebed in de headers van JPEG, TIFF of WAVE bestanden en bevatten gegevens over:\n* datum en tijd van de opname en van de laatste bestandswijziging;\n* merk en model van de camera;\n* naam van de eigenaar van de camera;\n* camera-instellingen zoals belichtingstijd, diafragma, brandpuntsafstand, etc.;\n* GPS-gegevens zoals breedtegraad en lengtegraad.\n\nDe EXIF specificatie is een de facto standaard die beheerd wordt door een industrieel consortium, m.n. de Camera & Imaging Products Association. De specificatie is wel vrij beschikbaar en kan zonder licentiekosten ge\u00efmplementeerd worden. \n\nEXIF versie 2.2 is gepubliceerd in 04-2002, terwijl versie 2.3 in 04-2010 gevestigd is, en in 12-2012 herzien.\n\nEXIF wordt ondersteund door JPEG en TIFF en kan ook in het PNG-formaat ingebed worden als ze opgenomen worden in XMP-metadata. Online beeldplatformen, zoals Wikimedia en Flickr, maar ook de meeste beeldsystemen, kunnen EXIF-data bewaren. EXIF kan opgenomen worden in de IPTC- en XMP-datastructuren.\nVoor het lezen en wegschrijven van EXIF data zijn verschillende open softwarebibliotheken beschikbaar (cf. libexif voor C, Metadata Extractor voor JAva, PIL\/Pillow voor Python en Exiftool voor Perl). De meeste beeldverwerkingssoftware kan EXIF tags lezen en schrijven. De referentietool voor het gebruik van EXIF tags is ExifTool.\n\nEXIF is een aanbevolen standaard."],["Europeana Rights Statements<\/a>","licentie","RightsStatements.org onderhoudt een groep van gestandaardiseerde rechtsverklaringen dat gebruikt kunnen worden om copyright en de re-use status van digitale objecten tot het publiek te bespreken.\nDe Rights statements zijn ondersteund door enorme platforms zoals Digital Public Library of America en Europeana. De Rights statements zijn ontworpen samen met menselijke gebruikers en machine's (zoals zoekmachines) in gedachten om een goede semantische webtechnologie te onderhouden."],["FAST<\/a>","terminologie","FAST is een vereenvoudigde vorm van LCSH. Het wordt vooral gebruikt voor het inhoudelijk beschrijven van bibliografische objecten. \n\nIn het www-tijdperk, meer bepaald in 1998, begon het Online Computer Library Center (OCLC) aan de zoektocht naar een informatietaal om te helpen bij de automatische constructie van Dublin Core metadata. Men nam de woordenschat van Library of Congress Subject Headings over, maar niet de syntaxis (die was te uitgebreid en bestaat uit 4 volumes in gedrukte vorm). De syntaxis van Library of Congress Subject Headings is preco\u00f6rdinatief, wat wil zeggen dat ieder onderwerpselement zo veel mogelijk uitgedrukt wordt in \u00e9\u00e9n samengestelde term. Bij FAST koos men voor postco\u00f6rdinatie, wat neerkomt op afzonderlijke enkelvoudige of samengestelde termen, met de mogelijkheid om in de zoekfase losse termen te combineren."],["FFV1<\/a>","bestandsformaat","FFV1, staat voor FF Video Codec 1 en is een \"lossless\" intra-frame video codec.\n\nHet beschikt over variable length coding en arithmetic coding voor entropy coding. De encoder en decoder zijn deel van een gratis open source databank: Libavcodec in het project FFmpeg sinds juni 2003.\n\nFFV1 is voornamelijk populair vanwege de werking in snelheid en grootte, vergeleken met andere Lossless preservation\/behoud codecs zoals M-JPEG2000."],["FIAF<\/a>","beschrijvingsregels","De FIAF Moving Image Cataloguing Manual bevat het regelwerk voor de beschrijving van materiaal in audiovisuele collecties (video, film, tv-archieven, ...). Dit regelwerk is gebaseerd op ISBD en de huidige versie is gepubliceerd in 29 april 2016. De oude versie was in 1991 gepubliceerd onder de naam FIAF Cataloguing Rules for Film Archives.\n\n\nDe standaard wordt gebruikt voor de beschrijving van audiovisuele materialen op verschillende niveaus (van individuele objecten tot de collectie niveau) gedurende de opbouw van catalogi en\/of archieven.\n\n\nFIAF Cataloguing Rules is aanbevolen voor de registratie van audiovisuele collecties."],["FITS<\/a>","bestandsformaat","Flexible Image Transport System is een bestandsformaat voor rasterbeelden. Het bestandsformaat werd ontwikkeld in de late jaren '70 door astronomen voor de uitwisseling van wetenschappelijke beelden tussen observatoria. Het formaat wordt sinds 1982 beheerd door de International Astromical Union.\n\nHet formaat wordt door astronomen gebruikt als archiveringsbestand. Ondanks de naam, bevat een fits-bestand niet alleen twee-dimensionale beeldgegevens, maar ook drie- en meer-dimensionale data en niet-beeld informatie. Daarom beschouwen astronomen niet noodzakelijk als een beeldbestand, maar eerder als een dataset. \n \nDe Vaticaanse archieven gebruiken fits als archiveringsbestand voor de bewaring van gedigitaliseerde handschriften."],["FLAC<\/a>","bestandsformaat","FLAC is een compressietechniek om audio zonder enige vorm van gegevensverlies (lossless) op te slaan.\n\nNa de \"decompressie\" verkrijgt men een exacte kopie van het oorspronkelijke bestand. \nEen FLAC-bestand is hierdoor wel minder compact dan een met een andere lossy methode gecodeerd bestand. FLAC wordt ondersteund door de meeste bekende mediaspelers of met behulp van een extra plug-in. \n\nInteressant voor archivering omdat er geen gegevensverlies bestaat, in tegenstelling tot MP3 is FLAC volledig open source."],["FLASH<\/a>","bestandsformaat","Flash Video is een bestandsformaat dat gebruikt wordt om video's op webpagina's te vertonen. \n\nFlash Video wordt o.a. door Google Video en YouTube gebruikt.\n\nFLV kan slechts \u00e9\u00e9n video en \u00e9\u00e9n audiostroom per bestand bevatten.\nHet Flash Video bestandsformaat zelf is open, maar de codecs die gebruikt worden zijn gepatenteerd. \nFLV ondersteunt meerdere videoformaten en audioformaten, waaronder MP3 en PCM. Een FLV-container kan op verschillende manieren bij de eindgebruiker terechtkomen: via download, in een Flash-animatie of door streaming\n\nEen Flash Player laat je toe om je eigen player controls en features te bewerken, je kan de video laten onderbreken door advertenties, en het moeilijk maken om voor kijkers de video te downloaden. \nDe full-screen viewing optie is ook een sterkte van Flash."],["FLV1<\/a>","bestandsformaat","FLV1 is een videocompressie standaard. \nFLV1 beschikt over video bit streams die variabel zijn aan de H.263 video standaard. \nSorenson Spark (FourCC - FLV1) - Is een oudere codec voor FLV files, zeer breed en beschikbaar omdat het de aller eerste video codec was die mee in de Flash Player verwerkt werd.\n Spark kan nog steeds gebruikt worden voor Adobe Flash CS4 Professional (2008)"],["FOAF<\/a>","datastructuur, ontologie","FOAF is een RDF gebaseerd schema. FOAF staat voor (Friend of a friend) en is een machineleesbare ontologie voor het beschrijven van personen, hun activiteiten en hun relaties met andere personen en objecten.\n\nDit is een overzicht van de verscheidene elementen die FOAF gebruikt; \n\n*Category:Person (representing Foaf:Person);\n*Category:Organization (representing Foaf:Organization);\n*Property:Foaf:knows;\n*Property:Foaf:member;\n*Property:Name (representing Foaf:name);\n*Property:Homepage (representing Foaf:homepage; Template:Homepage is probably even more convenient);\n*Property:Foaf:mbox (Template:Mailbox includes Foaf:mbox; don't bother using mbox directly);\n*Property:Foaf:mbox_sha1sum;\n*Property:Foaf:depiction;\n*Property:Foaf:phone."],["FOBID<\/a>","beschrijvingsregels","Regels voor de titelbeschrijving van FOBID (Netherlands Library Forum) geven gedetailleerde richtlijnen voor de opbouw van bibliotheekcatalogi. De eerste druk was in 1981 gepubliceerd. In 1994 is de 2de editie verschenen met herzieningen door de introductie van de computer in het bibliotheekcatalogibeheer.\n\nDe Regels voor de catalogusbouw zijn nu ook online te raadplegen.\n\nDe FOBID regels zijn een aanbevolen standaard aangezien FOBID gebaseerd is op ISBD."],["FR64 or MBWF<\/a>","bestandsformaat","De RF64 (of MBWF) is een multichannel formaat voor bestanden groter dan 4Gb. Er worden tot 18 geluidskanalen ondersteund. Het formaat is een uitbreiding op Microsofts RIFF\/wave, erkend door de European Broadcasting Union. \n\nHet bestandsformaat is ontworpen om te voldoen aan de vereisten van multichannel geluid in broadcasting en audio archivering. Het is gebaseerd op het Microsoft RIFF\/WAVE formaat en Wave Format Extensible for multichannel parameters."],["FRAD<\/a>","datastructuur","FRAD beschrijft een conceptueel model voor de analyse van de functionele benodigdheden voor authority data met het oog op de ondersteuning van autoriteitscontrole en de internationale uitwisseling van die data.\nHet eerste ontwerp was in 2004 voorgesteld en de huidige versie was in 2009 voorgelegd, en herzien in 2013.\n\nFRAD is een aanvulling op het oudere FRBR conceptueel model. FRAD vult FRBR aan met bijkomende attributen bij de entiteiten van Groep 1, 2 en 3. De belangrijkste toevoeging van FRAD is de ondersteuning van meertalige catalogi. In aanvulling hierop definieert FRAD een afzonderlijke set van gebruikerstaken voor \"authority\" data. Vroeger was dat FRAR genaamd (Functional Requirements for Authority Records).\n\nFRAD is een aanbevolen standaard."],["FRBR<\/a>","datastructuur","IFLA heeft in 1998 de 'Functional Requirements for Bibliographic Records' (FRBR) voorgesteld als een nieuw model voor het beschrijven en vinden van publicaties op basis van conceptuele relaties.\n\nMet behulp van FRBR kunnen bijvoorbeeld vertalingen, bewerkingen, liedjes, toneelopvoeringen en films die teruggaan op dezelfde tekst, eenvoudig aan elkaar gekoppeld worden. FRBR doet dit door vier niveaus te onderscheiden: 'work', 'expression', 'manifestation' en 'item'.\n\nFRBR wordt gebruikt door de meeste instellingen en bibliotheken en is dus een aanbevolen standaard."],["FTP<\/a>","netwerkprotocol","File Transfer Protocol (FTP) is een protocol dat uitwisseling van bestanden tussen computers via het internet vergemakkelijkt. Standaard FTP-verbindingen zijn niet voorzien van Encryptie, zodat de verstuurde gegevens gemakkelijk kunnen worden uitgelezen door hackers. Een in dit opzicht veiliger methode is SCP. Om bestanden over te dragen naar een FTP-server wordt meestal gebruik gemaakt van een FTP client, zoals Filezilla. Ook de meeste webbrowsers hebben (beperkte) FTP-functionaliteit."],["GAMA<\/a>","ontologie","GAMA voorziet een ontologie die zich richt op de beschrijving van mediakunsten. Het metadataschema van GAMA is beschreven in RDF. Klassen, eigenschappen en datatypes zijn de bouwblokken van het schema. Ze behoren allemaal tot dezelfde namespace gama. Het schema bestaat uit elf klassen, die kunnen opgedeeld worden in twee groepen: \u2018entiteiten\u2019 en \u2018enumeraties\u2019."],["GEDCOM<\/a>","uitwisselingsformaat","De benaming GEDCOM is een acroniem voor GEnealogical Data COMmunication, en is een uitwisselingsformaat voor genealogische gegevens en programma's.\nDit werd ontwikkeld door de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (beter bekend als de Mormonen) in 1984; en de laatste versie 5.5 verscheen in januari 1996.\n\nDit formaat was ontwikkeld zodat een standaard zou ontstaan met betrekking tot communicatie tussen de Kerk en personen die genealogische data aanleverden.\n\nDe standaatd wordt gebruikt als de facto standaard voor gegevensuitwisseling tussen de meeste genealogische programma's.\n\nEen GEDCOM-bestand is makkelijk toegankelijk, omdat het bestaat uit platte tekst en dus met elke teksteditor te bewerken is.\n\nAangezien XML zijn intrede deed en de ideologie achter XML hetzelfde is als voor GEDCOM is er begin 2012 een GEDCOM XML standaard verschenen (GEDCOM X project).\n\nDie nieuwere standaard is een stabiel gevestigd ontwerp. Hoewel GEDCOM X de nieuwere standaard is en GEDCOM 5.5 niet meer gehandhaafd is, blijft GEDCOM 5.5 als de facto standaard voor meer dan 20 jaar.\nDus is het nog aanbevolen om GEDCOM te gebruiken voor de uitwisseling van genealogische gegevens."],["GIF<\/a>","bestandsformaat","GIF is een beeldformaat dat beperkt is tot 256 kleuren (het is dus 8 bits) dat ontwikkeld is voor systeemonafhankelijke uitwisseling van beeldinformatie.\n\nGIF is een rasterbeeld formaat, in 1987 ontwikkeld door Compuserve. Omdat er gebruik gemaakt wordt van het door Unisys gepatenteerde algoritme voor LZW-compressie is het gebruik van dit formaat niet vrij van copyright.\n\nEen GIF-bestand wordt van links boven naar rechtsonder opgeslagen als een opeenvolging van pixels met RGB kleurwaarden. Dit algoritme maakt GIF-beelden wel heel geschikt voor het internet. Er zijn twee formaten: 87a en 89a. Het handige aan een GIF-afbeelding is dat bepaalde kleuren transparant gemaakt kunnen worden. Het is ook mogelijk om 'animated gifs' te maken (dit geldt voor het 89a formaat). In reactie op de copyright-controverse rond GIF is het copyrightvrije beeldformaat PNG ontwikkeld."],["GML<\/a>","markeertaal","Geography Markup Language (GML), ook bekend als ISO 19136, is een door het OGC opgestelde XML structuur voor de representatie van geografische (ruimtelijke en plaatsgebonden) informatie. Het definieert XML codering voor het overbrengen en opslaan van geografische informatie, waaronder zowel de geometrie als de eigenschappen van geografische karakteristieken. Om aan het IPR beleid voor Open GIS standaarden van OGC te blijven voldoen is GML royalty-free ter beschikking."],["GNU FDL<\/a>","licentie","De GNU-licentie voor vrije documentatie (Engels: GNU Free Documentation License (GFDL)) is een licentie die gebruikt wordt om tekstmateriaal onder bepaalde voorwaarden vrij verspreidbaar te maken.\n\nDe GFDL is in de eerste plaats geformuleerd voor de documentatie van vrij verspreidbare computerprogramma's onder de GNU General Public License in het GNU-project. Ook voor andere documenten kan de GFDL worden toegepast. De GNU-licentie voor vrije documentatie is goedgekeurd volgens de Definitie van Vrije Culturele Werken."],["GOO<\/a>","terminologie","GOO is ontwikkeld om de onderwerpsontsluiting door wetenschappelijke bibliotheken gezamenlijk uit te voeren als onderdeel van het Gemeenschappelijk Geautomatiseerd Catalogiseersysteem (GGC) van Pica. De deelnemende bibliotheken maken bij de beschrijving van titels in het GGC gebruik van zowel de Nederlandse Basisclassificatie als van een gedetailleerd woordsysteem, de GOO-trefwoordenthesaurus (GTT). De werkwijze van de ontsluiting ligt vast in een handleiding. Enkele bibliotheken maken alleen gebruik van de Nederlandse basisclassificatie. Deze is noodzakelijk voor de Co\u00f6rdinatie van de Collectievorming (CvC)."],["GPL<\/a>","licentie","De GNU General Public License of kortweg de GPL is een copyleftlicentie voor software, bedacht door Richard M. Stallman van GNU, die (in het kort) stelt dat je met de software mag doen wat je wilt, inclusief aanpassen en verkopen, mits je dat recht ook doorgeeft aan anderen en de auteur(s) van de software vermeldt. Concreet komt het voorgaande erop neer dat als men software die onder de GPL is gepubliceerd wil verspreiden, daar de broncode bij zal moeten worden gevoegd. Deze broncode mag dan weer verder worden verspreid onder de GPL. Iedereen kan ervoor kiezen zijn of haar programma onder de voorwaarden van deze licentie te publiceren."],["GPS<\/a>","georeferentiesysteem","Global positioning system (gps) is de commerci\u00eble naam voor een wereldwijd satellietplaatsbepalingssysteem dat vanaf 1967 werd ontwikkeld voor gebruik door de strijdkrachten van de Verenigde Staten. \n\nGPS maakt gebruik van satellieten. Voor een plaatsbepaling zijn minimaal drie satellieten nodig. Het meetprincipe van GPS is gebaseerd op triangulatie. De satelliet is hierbij altijd de zender, de GPS-ontvanger is altijd de ontvanger (op aarde). Er is dus geen sprake van tweewegscommunicatie. \n\nOfficieel heet het systeem nog steeds NAVigation Satellite Time And Ranging of NAVSTAR. Met gps werd het voor het eerst mogelijk om vrijwel overal continu te kunnen navigeren."],["GTAA<\/a>","terminologie","Deze Thesaurus, in gebruik bij Beeld en Geluid, is het archief van de Nederlandse publieke omroep. De GTAA volgt de ISO-2788 standaard voor archieven. In de GTAA zijn termen verdeeld over zes lijsten oftewel \u2018assen\u2019: Onderwerp, Genre, Maker, Persoonsnamen, Geografische Namen en Namen (overige eigennamen). In totaal omvat de GTAA 130.000 termen. Door het gebruik van een gezamenlijke thesaurus wordt de vindbaarheid van objecten uit uiteenlopende collecties aanzienlijk verbeterd. Door gebruik te maken van de Linked Data-principes, kunnen verbanden gelegd worden tussen termen in de GTAA en andere databronnen, zoals Wikipedia en de krantendatabases. De GTAA is door Beeld en Geluid beschikbaar gesteld onder de zogenaamde Open Database License, een wereldwijd gebruikte licentie waarmee onder beperkte voorwaarden toestemming wordt verleend om een deel of de gehele databank te gebruiken. De samenwerkingsovereenkomst past in het streven van Beeld en Geluid te gaan fungeren als kennisinstituut voor de AV-sector.\n\nGTAA is nu ook de thesaurus van de VRT aan het opnemen in zijn bestanden. Dat wilt dus ook zeggen dat deze thesaurus belangrijk zal worden in Vlaanderen."],["Geographic Information - Metadata<\/a>","uitwisselingsformaat","Geographic Information-Metadata is een standaard en uitwisselingsformaat voor het beschrijven van geografische gegevens en diensten.\nISO 19115:2003 was in 2014 herzien en vervangen door ISO 19115-1:2014 (Geographic information Metadata Part 1: Fundamentals 2014-03-19) \n\nHet schema is geschikt voor het catalogiseren van alle typen bronnen, clearinghouse activiteiten en de volledige beschrijving van datasets en diesten (Geografische diensten en datasets, datasetreeks en individuele geografische functies en zijn eigenschappen.\n\nDe standaard is aanbevolen voor Geografische metadata."],["Geonames<\/a>","terminologie","De Geonames geografische multi-linguale database bevat meer dan acht miljoen geografische namen die ruim zeven miljoen entiteiten beschrijven, waarvan 2,6 miljoen bewoonde locaties en 2,8 miljoen alternatieve benamingen. Alle entiteiten zijn indeeld in negen klassen en verder onderverdeeld in 645 kenmerken. Geonames is vrij beschikbaar als download of als webservice. Alle geografische coordinaten zijn in het WGS84-formaat. Gebruikers kunnen data aanpassen in een wiki-interface.\n\nGeonames werkt zoals Wikipedia, het wordt gecrowdsurft. Het beschikt dan ook over dezelfde kritieken maar ook voordelen. Geonames is vaak de snelste, als het over actuele plaatsbepaling gaat. Er zijn hobbyisten die het up-to-date houden. Een ander voordeel is wellicht dat je de plekken uit eigen omgeving kan toevoegen, zo kun je deze ook meteen gebruiken. Tenslotte, kunnen we Geonames als een van de grootste reservoirs van plaatsnamen beschouwen."],["Gratis Open Data Licenties<\/a>","licentie","Deze licentie omvat de voorwaarden voor het hergebruik van datasets in het bezit van een\ninstantie die als \u2018open data\u2019 gratis ter beschikking worden gesteld. Door het uitoefenen van de\nrechten verleend in deze Licentie met betrekking tot de aangeboden dataset (het \u2018product\u2019),\naanvaardt de licentienemer de voorwaarden van de Licentie.\nDit tegen billijke vergoeding en voor niet commercieel gebruik."],["Guidelines Digitisation of photographic materials<\/a>","beschrijvingsregels","Richtlijnen (gebaseerd op de Metamorfoze-richtlijn) voor het op hoge kwaliteit digitaliseren van fotografisch materiaal."],["H.261<\/a>","bestandsformaat","H.261 is een ITU-T video compressie standaard. \n\nGelanceerd in november 1988. \nHet is het eerste hoofdstuk uit de H.26x familie van de video coding standaarden in het domein van de ITU-T Video Coding Experts Group (VCEG) en was dus ook de eerste effici\u00ebnte video codec. \n\nDe standaard was dus ontworpen voor videoconferentie en ander audiovisuele services over ISDN-telefoonlijnen. Oorspronkelijk was het ontworpen om meerdere kanalen te ondersteunen van 384 kbps. Uiteindelijk is het ertoe gekomen dat H.261 p kanalen ondersteunde van 64 kbps waarbij p varieert tussen de 1 en de 30 kanalen. Vandaar dat de standaard vroeger ook bekend was als \"p * 64\", uitgesproken als \"p star 64\". Wat zeer belangrijk was bij deze standaard was dat de video-encoder een maximale vertraging veroorzaakte van 150msec, op deze manier was realtime bi-directionele videocommunicatie mogelijk.\n\nVoordelen:\n*H.261 is geschikt voor lage data rates.\n*H.261 heeft een sterk comprimerend gehalte en werkt het beste bij films met een kleine verandering tussen de frames. \n\nNadelen:\n*Niet te vergelijken met de kwaliteit van H.263,\n*Het zou kunnen dat het niet goed werkt op gewone consumenten electronica.\n\nLees meer over H.261 op de Nederlandstalige wiki in document #4"],["H.262<\/a>","bestandsformaat","H.262 of MPEG-2 deel 2 H.261 is een ITU-T video compressie standaard. \n(ook bekend als ITU-T Recommendation H.262 en ISO\/IEC 13818-2 is een video codeer formaat ontworpen en onderhouden door ITU-T Video Coding Experts Group (VCEG) en ISO\/IEC moving Picture Experts Group (MPEG). \n\nH.262 had extra ondersteuning op vlak van interlaced beelden, audio: toevoeging van 5.1 sporen, H.262 werd voornamelijk gebruikt voor broadcasting. \n\nDe ITU-T Recommendation H.262 en ISO\/IEC 13818-2 documenten zijn identiek.\nDe standaard is aan te kopen op ITU-T en ISO. \n\nHet gebruik van H.262 is vrij verouderd. Vandaag gebruikt men vaak H.264 - MPEG 4, 1 van de nakomelingen van de MPEG serie."],["H.263<\/a>","bestandsformaat","H.263 is net zoals de andere H.26x een hoofdstuk uit de H.26x familie van coding standaarden in het domein van de ITU-T. \nH.263 is een video compressie standaard ontworpen met de originele intentie om low-bit-rate compressie formaten voor videoconferenties te verkrijgen.\nDit werd ontworpen door de ITU-T Video Coding Experts Group (VCEG) in een project dat eindigde in 1995\/1996. In 1998 en 2000 werden nieuwe features toegevoegd. \n\nKleinere aanpassingen waren geupdatete in 1997 en 2001, een volledig verenigde editie werd gelanceerd in 2005. Zoals bijvoorbeeld de toevoeging van AAC in de 3e versie. \n\nH.263 vond zijn plekje alvast in vele programma's op het internet: zoals Flash Video Content (te vinden op sites als YouTube, Google Video, Myspace, etc.) \nDe originele versie van de RealVideo Codec was gebaseerd op H.263 tot de release van RealVideo 8."],["H.264<\/a>","bestandsformaat","Het H.264 formaat (ook bekend als MPEG-4, ITU-T H.264 of AVC) is een veelgebruikte videocodec (niet-exact omkeerbaar). Deel van de H26x familie. \n\n\nH.264 is op dit moment de meest gebruikte videocodering op het internet. Het was \u00e9\u00e9n van de eerste videocodecs waarmee het mogelijk was om video in HD-kwaliteit relatief compact te maken. Daardoor werd het een industriestandaard. Het is echter geen open standaard. H.264 is ook de ideale codec voor Blu-Ray Discs.\n\nEen introductie tot H.264 kan je vinden in doc #2."],["H.265<\/a>","bestandsformaat","High Efficiency Video Coding (HEVC) ook bekend als H.265 en MPEG-H Part 2 is een standaard om video's te comprimeren. \n\nOntwikkeld na het wereldwijde succes van AVC (H.264 of MPEG-4 Part 10) door JCT-VC organisation, dat is een samenwerking tussen ISO\/IEC, MPEG en ITU-T VCEG. \n\nHEVC comprimeert het dubbele van de data compression ratio van H.264, dit op dezelfde kwaliteit van de videos. H.265 biedt resoluties aan tot 8192x4320, incl. 8K UHD. \n\nIn de toekomst van de filmwereld zal H.265 een belangrijke standaard worden.\nJe zou je kunnen afvragen na het gebruik van h.264, waarom nog een nieuwe codec starten als H.264 reeds overal gebruikt wordt, effici\u00ebntie is belangrijk: Hoe minder data een codec kan gebruiken om een afbeelding te vertonen zonder kwaliteitsverlies, hoe gebruiksvriendelijker de codec is. \nDaarom is H.265 nog sterker dan H.264\n\nIn het bijgevoegde document #1 vind je meer uitleg over H.265"],["HDL<\/a>","identificatieschema","Het Handle System is een internationaal veel toegepast systeem voor permanente identificatie van bronnen op het web. Als voornaamste troef heeft zulk een systeem dat het een permanente koppeling naar een bepaald adres mogelijk maakt. Zo worden 'dode' links vermeden. Vooral nationale bibliotheken, overheidsinstellingen, rekencentra, en bedrijven maken er gebruik van. De grootste en bekendste gebruiker is de International DOI Foundation."],["HDV<\/a>","bestandsformaat","HDV is een semi-professioneel videoformaat voor ''high-definition'' digitale video.\n\nDe video werd gecompresseerd met de H.262\/MPEG-2 Part 2 codec. \nEen stereo audio kanaal werd gecomprimeerd met het Mpeg 2 Layer 1 schema. \n\nOntvangen als een betaalbaar HD formaat voor digitale camcorders viel HDV in de smaak bij vele amateur en professionele videomakers omwille van zijn lage kost, en accepteerbare beeldkwaliteit."],["HTML<\/a>","bestandsformaat, markeertaal","HyperText Markup Language is een platformonafhankelijke opmaaktaal die gebruikt wordt om tekst en gerelateerde gegevens van markeringstekens (elementen) te voorzien zodat ze over het internet uitgewisseld kunnen worden. Hoewel er van een gestandaardiseerde taal gesproken wordt, is het van belang te weten dat er verschillende versies van deze taal bestaan. HTML 4.01 is de meest recente subset van HTML 4. Webbrowsers als Internet Explorer en Netscape introduceerden overigens ook eigen elementen en interpreteren ook niet alle HTML-elementen op dezelfde manier, met als gevolg dat niet alles wat in HTML geschreven wordt er op ieder platform ook hetzelfde uitziet. Zie ook HTML5."],["HTML 5<\/a>","bestandsformaat, markeertaal","HTML5 is de vijfde versie van de HTML-standaard. In deze versie worden nieuwe elementen ge\u00efntroduceerd die functionaliteit van zowel HTML als XHTML zal omvatten. \n\nHTML5 introduceert nieuwe tags die ervoor zorgen dat er meer structuur in het document komt zoals '<header>' om het header gedeelte aan te duiden , '<nav>' voor navigatie en '<article>' om het artikeldeel aan te duiden. Verder komen er ook tags die het mogelijk maken om interactieve content af te spelen zonder gebruik te maken van een Flash-Player-plugin, zoals de '<video>'-tag. Door verbetering op het gebied van het Document Object Model zouden webpagina\u2019s sneller moeten laden. Ook komt er een '<canvas>'-element dat scripts biedt voor een resolutie afhankelijke afbeelding. Deze kunnen gebruikt worden voor het renderen van grafieken of voor andere visuele effecten. \n\nHTML5 zorgt er ook voor dat webapplicaties offline beschikbaar kunnen worden, bij het eerste bezoek aan de applicatie download je dan automatisch de benodigde files voor de webapp en dan kun je deze later offline gebruiken. Als je in zo\u2019n offline applicatie dan veranderingen aanbrengt dan worden deze naar de server doorgestuurd het eerstvolgende moment dat er weer internetverbinding is. Nog niet alle browsers ondersteunen HTML5."],["HTTP<\/a>","netwerkprotocol","HTTP (HyperText Transfer Protocol) is \u00e9\u00e9n van de belangrijkste protocollen voor het versturen en ontvangen van bestanden op het WWW. Het netwerkprotocol is gebaseerd op TCP\/IP.\n\nHet wordt ook gebruikt voor indexering van World Wide Web-documenten.\nHet protocol bestaat uit verschillende HTTP-''requests'' die een ''client'' aan een server stelt. \nDe volgende ''requests'' zijn onderdeel van HTTP:\n\n*GET \u2013 Ontvang het document gespecificeerd door de URL.\n*HEAD \u2013 Ontvang alleen de headers van het op te vragen document.\n*POST \u2013 Zend data naar de server. \n*PUT \u2013 Vervang het document op de server door de verzonden data. \n*DELETE \u2013 Verwijder het document. \n*OPTIONS \u2013 Vraag de mogelijkheden op dit niveau aan van de server.\n\nDe server geeft antwoord terug aan de ''client''. Indien alles goed gaat, verschijnt bijv. de opgevraagde webpagina in beeld."],["HTTPS<\/a>","netwerkprotocol","Dit is een beveiligd protocol voor communicatie via het internet. Het is een uitbreiding van het (oudere) HTTP-protocol dat kwetsbaar is voor kwaadwillige aanvallen."],["Huffyuv<\/a>","bestandsformaat","Huffyuv is een zeer snelle, lossless WIN32 video codec. \nHuffyuv is gemaakt om de uncompressed YCbCr als een capture en post productie formaat te vervangen.\nDe codec kan ook comprimeren in de RGB color space.\n\n*snelheid: de originele Huffyuv is volledig geoptimaliseerd\n*kwaliteit: geen enkel kwaliteitverlies\n*bewerkbaar: elke frame is een keyframe, d.w.z dat elke frame zichzelf decodeert en dus ook betere kwaliteit toont bij het bewerken."],["ICONCLASS<\/a>","terminologie","'''Iconclass''' is een meertalig classificeringsysteem voor afbeeldingen en illustraties. Het is ontworpen met het oog op de identificatie van de iconografie van beeldende kunst. Het is een van de meest geaccepteerde wetenschappelijk instrument om het onderwerp van een afbeelding aan te duiden. <\/p>Iconclass wordt wereldwijd gebruikt, met name door musea voor schone kunsten. Het systeem omvat vrijwel alle onderwerpen en thema's uit de klassieke kunsten, wat het vooral voor klassieke, West-Europese kunstverzamelingen een interessant instrument maakt.<\/p>De volledige classificatie is online raadpleegbaar in de Iconclass-browser en wordt ook ter beschikking gesteld als linked open data.<\/p>"],["ID3<\/a>","datastructuur","ID3 is een tabel voor metadata die gebruikt wordt voor de audiobestandsindeling MP3. Deze bevat gegevens zoals de titel, artiest, albumtracknummer en andere informatie van het bestand waarin het is opgenomen."],["IEEE-LOM<\/a>","uitwisselingsformaat","IEEE\/LOM is een conceptueel Metadatamodel voor educatieve content om de vindbaarheid en vergelijkbaarheid te vergroten.\nDe standaard is gepubliceerd door the Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE) in juli 2002 met herzieningen in 2011.\n\nDe standaard wordt gebruikt voor de beschrijving van leerobjecten, meestal als uitwisselingsformaat in een xml schema.\n\nDit metadatamodel en uitwisselingsformaat is gebaseerd op Dublin Core, en ontwikkeld in het IMS project en het Europese project ARIADNE. In Nederland is door Edustandaard een nationaal toepassingsprofiel ontwikkeld met de naam Content-ZoekProfiel (CZP). CZP is van toepassing op de sectoren primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs.\n\nDe standaard is aanbevolen voor educatieve doeleinden."],["IESR<\/a>","datastructuur","Het JISC Information Environment Service Registry (IESR) onderhoudt een tal betekenisvolle research collecties in GB en ondersteunt \"onderwijzen, leren en research\" IESR werd gelanceerd door de JIS onder zijn Shared Infrastructure Services programma. \n\nDe IESR probeert een Gouden gids voor het academische internet te cre\u00ebren, beschikbaar door web en machine interfaces. Het verspreidt een vertrouwde informatiebron dat andere applicaties zoals portals vrij kunnen betreden aan de hand van machine tot machine protocols."],["IETF Matching of Language Tags<\/a>","datastructuur","IETF Matching of language tags beschrijft een syntax, genaamd \"language-range\", die toelaat taalvoorkeuren in een lijst te specificeren. Het document beschrijft ook de verschillende mechanismen om deze met taal''-tags'' te vergelijken.\n\nDe standaard is in 09-2006 voorgelegd.\n\nIETF Matching of language Tags is een aanbevolen standaard."],["IETF Tags for Identifying Languages<\/a>","datastructuur","IETF Tags for Identifying Languages beschrijft de structuur, de inhoud, constructie en semantiek van taal-\"tags\".\n\nDeze datastrucuur is in 09-2009 voorgelegd.\n\nDe standaard wordt gebruikt om de talen te identificeren wanneer het wenselijk is om de taal in een informatie-object aan te geven.\n\nMet de standaard IEFT Matching of language Tags, is Tags for Identifying languages een aanbevolen standaard."],["IIIF<\/a>","toegankelijkheidsprotocol","IIIF of het International Image Interoperability Framework staat voor een set van open standaarden die contentbeheerders toelaat hun digitale collecties en bijhorende informatie te ontsluiten. Daarnaast is het ook een community van bibliotheken, archiefinstellingen, musea, universiteiten, softwarebedrijven, developers en anderen die samen de IIIF standaarden schrijven, ontwikkelen, testen en propageren. Het volledige IIIF-raamwerk bestaat uit vijf API's (application programming interfaces), waarvan de twee belangrijkste de Image API en de Presentation API zijn. De API's bieden een gestandardiseerde methode om bestanden te beschrijven en aan te leveren of uit te wisselen via het internet."],["IIM<\/a>","datastructuur","IPTC Information Interchange Model is een datastructuur voor foto's, teksten of een combinatie van beide.\n\nDe standaard werd door de IPTC (International Press Telecommunications Council) en de NAA (Newspaper Association of America) ontwikkeld, en was in 1991 ge\u00efntroduceerd. Met de opkomst van nieuwe technologie\u00ebn voor datarepresentatie - vooral XML - is de verdere ontwikkeling van IIM in 1997 stopgezet. De elementen van IPTC IIM zijn overgenomen in het IPTC Core Schema van de IPTC Photo Metadata Standard. \n\nEen versie met kleine veranderingen, 4.2., is in 2014 voorgelegd."],["IMS<\/a>","uitwisselingsformaat","IMS Content Packaging specificatie beschrijft datastructuren die kunnen gebruikt worden voor het uitwisselen van gegevens tussen systemen.\nDe laatste versie van 1.1.4 is op 04 oktober 2004 uitgebracht. Nu is er een openbare ontwerpversie beschikbaar (Versie 1.2) sinds 01 maart 2007.\n\nIMS content packages laten toe paketten te exporteren van de ene leeromgeving of digitaal depot naar een ander en behouden daarbij de gegevens waarmee media wordt beschreven en die aangeven hoe deze is gestructureerd.\n\nDe standaard is aanbevolen voor de uitwisseling van gegevens tussen leeromgevingen."],["IPTC Photo Metadata Standard<\/a>","datastructuur","IPTC Photo Metadata is een datastructuur voor het beschrijven van foto\u2019s. \n\nDe standaard laat gebruikers toe om precieze en betrouwbare gegevens over de foto toe te voegen aan de foto zelf. Die gegevens kunnen betrekking hebben op de afgebeelde mensen, plekken en objecten. Ze kunnen ook zowel data, namen en identifiers bevatten m.b.t. de creatie van de foto als rechteninformatie. \n\nDe standaard werd ontwikkeld door de International Press Telecommunications Council, oorspronkelijk om persmateriaal te beschrijven en die metadata op te nemen in digitale foto zelf. \nDe specificatie bestaat uit twee delen. Het IPTC Core Schema werd ge\u00efntroduceerd in 2004 en een basisset van 23 elementen om foto\u2019s te identificeren en doorzoekbaar te maken. IPTS Core bouwt verder op het oorspronkelijk Information Interchange Model (IPTC IIM) dat in de jaren \u201890 werd ontwikkeld en via de Adobe Photoshop software uitgroeide tot een de facto standaard voor het embedden van metadata in foto\u2019s. De IPTC Core elementen garanderen brede ondersteuning en compatibiliteit met oudere systemen en data. \nIPTC Extension Schema werd ge\u00efntroduceerd in 2008 en breidt de Core set uit met verfijningen van Core elementen en specifieke rechten elementen ontleend aan het PLUS metadata schema. IPTC Extensions laat toe om rijkere, fijnmazige data te documenteren, maar met beperkte garanties op ondersteuning en compatibiliteit. \n\nBeide standaarden werden in 2009 samengevoegd tot IPTC Photo Metadata. IPTC elementen worden nog steeds breed ondersteund door beeldverwerkingssoftware worden wereldwijd gebruikt door o.a. nieuwsagentschappen, fotografen, bibliotheken en musea. De standaard wordt wereldwijd gebruikt door o.a. nieuwsagentschappen, fotografen, bibliotheken en musea."],["ISAAR(CPF)<\/a>","beschrijvingsregels","ISAAR(CPF) verschaft richtlijnen voor het maken van archivistische geautoriseerde beschrijvingen van entiteiten (organisaties, personen en families) betrokken bij de vorming en het beheer van archieven.\nDe tweede editie is in 2003 gepubliceerd.\n\nISAAR(CPF) is primair ontwikkeld om informatie over de ontstaanscontext van archieven vast te leggen, op een gestandaardiseerde manier en zelfstandig van de beschrijving van het archief. ISAAR(CPF) is daarmee te beschouwen als een uitwerking van het contextveld in ISAD(G), de Algemene Internationale Norm voor Archivistisch beschrijven.\n\nDe standaard is aanbevolen, in combinatie met ISAD(G) die een minimumstandaard is, voor de beschrijving van de archiefvormers."],["ISAD(G)<\/a>","beschrijvingsregels, datastructuur","Deze norm verschaft algemene richtlijnen voor het maken van archivistische beschrijvingen.\n\nHij dient te worden gebruikt in combinatie met bestaande nationale normen of als basis voor de ontwikkeling van nationale standaarden.\n\nDe regels bereiken deze doelstellingen door het vaststellen en defini\u00ebren van zesentwintig (26) elementen die gecombineerd kunnen worden om de beschrijving van een archiefbestanddeel te vormen. \n\nAlle 26 elementen waarop deze algemene regels betrekking hebben, kunnen worden gebruikt, maar slechts een bepaald deel moet in elke beschrijving worden gebruikt. \n\nEen paar elementen worden als essentieel beschouwd voor de internationale uitwisseling van beschrijvingsgegevens: \n* referentie(s); \n* titel; \n* archiefvormer; \n* datering; \n* omvang van de beschrijvingseenheid; \n* beschrijvingsniveau. \n\nDe ISAD(G) beschrijvingsregels gelden als minimumstandaard voor de beschrijving van archieven.\nHet is aanbevolen ISAD(G) te gebruiken in combinatie met \u00e9\u00e9n van de volgende standaarden afhankelijk van de gegevens die geregistreerd moeten worden:\nISDIAH, ISDF en ISAAR(CPF).\n\n\nNormen voor archivistisch beschrijven zijn gebaseerd op algemeen aanvaarde theoretische beginselen. Bijvoorbeeld, het beginsel dat archivistisch beschrijven verloopt van het algemene naar het bijzondere, is het praktische gevolg van het ''respect des fonds''."],["ISAN<\/a>","identificatieschema","ISAN (International Standard Audiovisual Number) is een nummeringssyteem en metadataschema voor de identificatie van elk audioivisueel werk, zoals speelfilm, kortfilm, documentaire, televisieprogramm's, sportuitzendingen, advertenties en alle ermee verwante versies. Het werd als ISO-norm geregistreerd als ISO:15706-1 and 15706-2."],["ISBD<\/a>","beschrijvingsregels","ISBD is een samenhangende set afspraken over de beschrijving van objecten die in een bibliotheekcollectie kunnen voorkomen, zoals monografie\u00ebn, periodieken, cartografische materialen en digitale bestanden.\n\nDe ISBD geconsolideerde uitgave (gepubliceerd in 2007 en ge\u00fcpdatet in 2011) voegt de teksten van de zeven gespecialiseerde ISBDs (voor boeken, kaarten, tijdschriften, geluidsopnamen, computerbestanden en andere elektronische middelen, enz.) in \u00e9\u00e9n enkele tekst.\n\nDe ISBD is van toepassing voor bibliografische beschrijvingen in elk type van catalogus.\nDe afspraken zijn zo opgesteld dat de resultaten op een uniforme wijze in een bibliotheekcatalogus getoond kunnen worden.\n\nDe aanwijzing van verplichte ISBD-elementen is in overeenstemming gebracht met de eisen voor een nationaal bibliografisch record op basisniveau, zoals bepaald door de functionele vereisten voor bibliografische records (FRBR).\n\nDaardoor en aangezien de beschrijvingsregels op een grote schaal worden gebruikt, is de ISBD standaard sterk aanbevolen.\n\n\nZie ook FOBID."],["ISBN<\/a>","identificatieschema","Het Internationaal Standaard Boeknummer (ISBN) is een unieke titel-identificatie die wereldwijd wordt gebruikt om gegevens van boeken en aanverwante producten op te slaan in computers van bibliotheken, grossiers, importeurs, distributeurs en boekverkopers. Het doel van het ISBN is dat elke titel die een uitgever uitgeeft snel en eenvoudig is terug te vinden in databestanden. Het ISBN vormt voor boekverkopers het bestelnummer van het boek waarmee informatie over de titel opgevraagd kan worden en bestellingen geplaatst kunnen worden. Het ISBN-systeem is er voor beroepsuitgevers maar ook universiteiten, bedrijven, verenigingen, stichtingen en particulieren kunnen gebruik maken van het ISBN. Zie ook EAN."],["ISDF<\/a>","beschrijvingsregels","ISDF: International Standard for Describing Functions(vroeger ISAF: International Standard for Activities\/Functions of Corporate bodies) wordt gebruikt voor de registratie van functies, en is verwant aan de archiefstandaarden ISAD(G) en ISAAR(CPF). De eerste editie is in mei 2007 gepubliceerd.\n\nDe beschrijving van archieven vanuit functioneel perspectief is de laatste jaren meer toegepast, deels door de herhaalde reorganisaties binnen overheidsinstellingen. De functies van die overheidsinstellingen bleef daarbij min of meer dezelfde, terwijl de naam wijzigde. ISDF vangt dit op door de functies van organisaties of onderdelen ervan te benoemen en ze te koppelen aan de bijbehorende (deel)organisaties en archieven.\n\nISDF is een aanbevolen standaard in combinatie met ISAD(G) die een minimumstandaard is.\n\n\nISDF stond eerder bekend onder de naam International Standard for Activities\/Functions of Corporate bodies(ISAF)."],["ISDIAH<\/a>","beschrijvingsregels","Als aanvulling op ICA-ISAD(G) and ICA-ISAAR(CPF), ontwikkelde de ''working group of the Committee of Best Practices and Standards of the International Council of Archives (ICA\/CBPS)'' een nieuwe internationale standaard voor het beschrijven van Organisaties die archieven beheren.\nDe standaard is in maart 2008 gepubliceerd.\n\nDe standaard ISDIAH is aanbevolen voor de beschrijving van de archiefinstelling in combinatie met ISAD(G)."],["ISIL<\/a>","identificatieschema","De ISIL-code is identiek aan de Internationale Standaard ISO 15111:2003 die de benaming 'International Standard Identifier for Libraries and Related Organizations (ISIL)' draagt. Het (enige) doel van de code is een eenduidige, duurzame, internationale identificator te cre\u00ebren voor bibliotheken en aanverwante organisaties met een minimale impact op de reeds gangbare systemen (ILS, RFID etc.)."],["ISMN<\/a>","identificatieschema, terminologie","Het International Standard Music Number (ISMN) is een uniek nummer voor de identificatie van alle gedrukte muziekpublicaties ter wereld, in wat voor vormt dan ook. \nISMN is ontworpen om het verwerken van gedrukte muziek (partituren) en bijbehorende bibliografische data te rationaliseren. \nSinds 2008 bestaat een ISMN ui 13 cijfers , beginnende met 979-0 en is dan gelijk aan het EAN-13 nummer dat in de barcode wordt opgeslagen. De standaard is geregistreerd als ISO 10957 standaard. Bij het nummer hoort ook een op Dublin Core gebaseerde metadata set. In Belgi\u00eb beheert SEMU ISMN.\n\nBelangrijk te vermelden is dat deze numerologie belangrijk is voor administratieve data."],["ISNI<\/a>","identificatieschema, terminologie","The International Standard Name Identifier (ISNI) is een ISO standaard (ISO 27729) met als doel de identificatie van \"Public Identities of parties\": d.w.z. de identiteit van partijen die betrokken zijn bij de creatie, productie, beheer en het verspreiden van media, zoals boeken, uitzendingen of persartikels. Het kan dus beschouwd worden als de tegenhanger van ISBN of ISSN, maar dan voor personen en organisaties. Net als ISBN identificeert het ISNI-systeem de personen en organisaties uniek, maar is niet bedoeld om uitgebreide identificatie daarover te geven. Wel kunnen links voorzien worden naar de locatie waar die informatie beschikbaar is. Zie ook DAI."],["ISO 12033: Electronic Imaging Compression<\/a>","bewaarprotocol","ISO 12033 geeft advies over het gepast gebruik van beeldcompressietechnieken."],["ISO 12142: Electronic Imaging Errors<\/a>","bewaarprotocol","De ISO 12142 verifi\u00ebert opgeslagen data."],["ISO 15489: Records Management<\/a>","bewaarprotocol","ISO 15489-1 geeft advies over het beheer van archiefbescheiden van archiefvormende organisaties, publiek- en privaatrechtelijk, voor interne of externe gebruikers. ISO 15489-1 geeft aan hoe de digitale informatiehuishouding in een bedrijf doelmatig en effici\u00ebnt kan worden ingericht en optimaal ter beschikking gesteld aan gebruikers."],["ISO 15801: Document management - Trustworthiness and Reliability<\/a>","bewaarprotocol","ISO 15801:2004 beschrijft de implementatie en gebruik van informatie management systemen die informatie elektronisch bewaren en waarbij zaken als betrouwenswaardigheid, authenciteit en integriteit cruciaal zijn. De hele levenscyclus van electronische documenten wordt behandeld."],["ISO 15924: Script Codes<\/a>","terminologie","ISO 15924:2004 bepaalt de code voor schriften en sets van taaltekens. Deze codes dienen te worden gebruikt in terminologie, lexicografie, bibliografie en taalkunde.\n\nBelangrijk voor administratieve data, refereren naar het nummer is een handige tool."],["ISO 16175<\/a>","",""],["ISO 16363<\/a>","",""],["ISO 18492<\/a>","",""],["ISO 18492: Long-term Preservation<\/a>","bewaarprotocol","ISO 18492 beschrijft lange termijn bewaring en ontsluiting van electronische gegevens, in het licht van een onvermijdelijke hard- en software veroudering."],["ISO 23081: Metadata for Records<\/a>","datastructuur","Metadata for Records is een datastructuur voor het beheer en bestuur van archiefmetadata.\n\nDe standaard was gepubliceerd op 2006-01-15, en dus heeft ISO 23081-1:2006 de oudere ISO\/TS 23081-1:2004 vervangen.\nDe laatste versie is ge\u00fcpdatet op 2015-12-17.\n\nDeze norm is bedoeld voor informatiespecialisten en IT-professionals en kan gebruikt worden bij selectie, inrichting en aanpassing van DMS\/RMA applicaties maar ook voor de bedrijfsapplicaties die bij een overheidsorganisatie in gebruik zijn.\n\nMetadata for Records is een aanbevolen standaard."],["ISO 25964 Thesauri for information retrieval<\/a>","datastructuur","ISO 2788: Deze richtlijnen zijn opgesteld om ervoor te zorgen dat een instelling of een groep instellingen een terminologiebron, zoals een thesaurus, op een consequente wijze kan opzetten en onderhouden.<br\/> '''Deze standaard is vervangen door ISO 25964-1:2011.'''"],["ISO 3166: Country Codes<\/a>","terminologie","De ISO 3166-1 norm is het eerste deel van ISO 3166 en legt alle landen van de wereld vast met unieke tweeletterige landcodes, drieletterige landcodes en driecijferige landcodes. De tweede kolom (twee letters) wordt ook gebruikt als Internet top level Domain \u2014 met uitzondering van de code van het Verenigd Koninkrijk, waar als top-level UK gebruikt wordt, en de Verenigde Staten, waar voornamelijk .COM, .NET, .ORG, .GOV, .INT en .MIL worden gebruikt. Ook wordt de tweeletterige landcode gebruikt als basis voor de ISO 3166-2-code.\nLandcodes mogen niet verward worden met taalcodes volgens ISO 639. Zo is 'be' de taalcode voor Belarussisch (Wit-Russisch) maar tevens de landcode voor Belgi\u00eb. Daarom wordt aanbevolen de ISO 3166-landcodes in hoofdletters te schrijven en de ISO 639-taalcodes in onderkast (kleine letters). Op internet is dit echter niet gangbaar.\n\nBelangrijk voor administratieve data, refereren naar het nummer is een handige tool."],["ISO 639: Names of Languages<\/a>","terminologie","ISO 639 is in de taaltypologie een internationale norm, uitgegeven door de International Organization for Standardization (ISO), voor het coderen van talen in twee- en drieletterige codes. ISO 639 bestaat al erg lang in twee basissmaken, ISO 639-1 en ISO 639-2. Een derde versie, ISO 639-3 is per 5 februari 2007 door de ISO bekrachtigd.\n\nDe oudste variant ISO 639-1 legt tweeletterige taalcodes vast voor een tamelijk beperkt aantal veelgebruikte talen. Om optisch wat beter te kunnen onderscheiden tussen taal- en landcodes, vooral wanneer land- en taalcode dezelfde lettercombinatie zijn, wordt aanbevolen de ISO 639-taalcodes in onderkast te schrijven en de ISO 3166: Country Codes-landcodes in kapitalen. ISO 639-2 is hoofdzakelijk ontstaan door de taalcodes uit ISO 639-1 samen te brengen met de MARC-taalcodes, een verzameling drieletterige codes ontwikkeld voor bibliografische toepassingen die al in 1987 als ANSI Z39.53 tot standaard verheven was. Sinds enkele jaren is er ook de ISO 639-3, die alle bekende talen weergeeft.\n\nBelangrijke tool voor administratie, handing om de nummer steeds te gebruiken."],["ISO 8601: Time and Date Format<\/a>","terminologie","ISO 8601 is een internationale standaard voor de aanduiding van termen betreffende kalender, datum en tijd. De standaard draagt voluit de titel \"Data elements and interchange formats \u2013 Information interchange \u2013 Representation of dates and times\".\n\nEen typerend kenmerk van de standaard is dat een datum wordt genoteerd van meest naar minst significant onderdeel, dus eerst het jaar, dan de maand en vervolgens de dag (en eventueel het tijdstip). Internationaal worden data dan ook steeds vaker in de vorm \"jjjj-mm-dd\" genoteerd. Dit is onder andere nuttig voor gebruik in computerprogramma's omdat elementen dan eenvoudiger in chronologische volgorde gesorteerd kunnen worden.\n\nTIme and Date Format is cruciaal om computers foutloos chronologie te laten interpreteren, het is een onmisbaar en belangrijk punt. Let echter op want Time and Date format begrijpt alleen precieze tijdstippen en datum-bereiken."],["ISO 9241-171 Ergonomics of human-system interaction<\/a>","toegankelijkheidsprotocol","De ISO 9241 beschrijft de ergonomie van menselijke interactie met computersysytemen. Sectie 171 houdt zich specifiek bezig met gebruiksvriendelijkheid van software."],["ISRC<\/a>","identificatieschema, terminologie","ISRC (International Standard Recording Code) is een internationaal idenificatiesysteem voor geluidsopnames en muziekvideos. Elke ISRC code is een unieke 'identifier' voor een specifieke opname (ISO 3901:2001, in revision). de ISRC-code kan worden opgenomen in het ID3 metadataschema."],["ISSN<\/a>","identificatieschema, terminologie","De International Standard Serial Number (ISSN)is, analoog aan ISBN een uniek nummer voor tijdschriften, zowel gedrukte als digitale. In Belgie beheert de Koninklijke bibliotheek Albertina deze nummers."],["ISTC<\/a>","identificatieschema, terminologie","De Internationale Standaard Tekst Code of International Standard Text Code (ISTC) is een wereldwijd systeem voor de identificatie van \"teksten\" door middel van een uniek nummer. Deze nummers horen dus eerder bij een tekst danwel bij een uitgave. Vertalingen, herdrukken e.d. krijgen dus hetzelfde nummer. Daarom mag het ISTC niet verward worden met het ISBN."],["ISWC<\/a>","identificatieschema","International Standard Musical Work Code (ISWC) is een unieke en permanente''identifier'' voor muziekwerken, vergelijkbaar met ISTC. ISWC is erkend als ISO 15707."],["ITRF<\/a>","georeferentiesysteem","The International Terrestrial Reference System (ITRS) beschrijft procedures voor het aanmaken van referentieframes geschikt voor het gebruik van metingen op het aardse oppervlak. De ITRS definieert een geocentrisch systeem van co\u00f6rdinaten dat het SI system of measurement gebruiken. \n\nInternational Terrestrial Reference Frame (ITRF) is gerealiseerd door de ITRS. Nieuwe ITRF oplossingen worden om de paar jaar geproduceerd, updates zijn altijd de laatste wiskundige en observerende technieken die er steeds voor zorgen de ITRS zo precies mogelijk up to date te houden. \nHet verschil tussen de laatste WGS84 en de laatste ITRF is enkele centimeters. \n\nPraktische navigatie systemen zijn meestal gelieerd aan een specifieke ITRF uitkomst. \nDe ITRS en ITRF uitkomsten worden beheerd door the International Earth Rotation and Reference Systems service (IERS)."],["IXML<\/a>","datastructuur","iXML is een open metadata interchange standaard voor het integreren van metadata in Broadcast wave audio bestanden en andere productiemedia.\n\nHet concept was ge\u00efntroduceerd in 2004, en de huidige versie is gepubliceerd op 11 juli 2016.\n\n\niXML is een aanbevolen standaard voor het integreren van metadata in WAVE bestanden."],["Internet Message Format<\/a>","bestandsformaat","IETF RFC Internet Message Format specificeert een (groep)syntaxis voor de inhoud van tekstgebaseerde e-mailberichten.\n\nDe eerste Versie (RFC 822: augustus 13, 1982) en de tweede (RFC 2822: april 2001) zijn beide vervangen door RFC 5322 (oktober 2008). Die laatste was ge\u00fcpdatet door RFC 6854 (maart 2013, laatste bijwerking op 2015-10-14) die een groep syntax toelaat in de rubriek \"zender\" of \"Van\" in tegenstelling tot RFC 5322.\n\nDe syntaxis is bedoeld om de opdrachten van berichtensystemen (die de informatie in de inhoud vinden en dan vertalen en transfereren naar de \"envelop\" om de tekst te kunnen sturen) te vergemakkelijken.\n\nDe IMF is een minimumstandaard om de interoperabiliteit en de leesbaarheid van tekstberichten te steunen.\n\nHet formaat ondersteunt geen verzending van beeld, geluid of gestructureerde data."],["Invulboek Objecten<\/a>","beschrijvingsregels","Het Invulboek werd ontwikkeld door MovE - \u201cMusea Oost-Vlaanderen in Evolutie\u201d. MovE was een initiatief van het Museumconsulentschap (directie Cultuur) en eGov van de Provincie Oost-Vlaanderen. Het Invulboek werd gecofinancierd door het \u201cLandelijk Contact van Museumconsulenten\u201d in Nederland (LCM). Het Invulboek (versie 1.0.) kwam online in februari 2006. Het was het resultaat van 3 jaar overleg met werkgroepen van Vlaamse en Nederlandse museummedewerkers en -consulenten. Het Invulboek berustte op een consensus en op internationale standaarden voor objectregistratie (Spectrum, CCO). Het bood richtlijnen voor een vierhonderdtal velden in het registratieprogramma Adlib. Voor elk veld gaf het Invulboek een uitgebreide toelichting (definitie, toelichting, schrijfwijze, opmerkingen en voorbeelden). MovE is sinds 2013 opgenomen in Erfgoedinzicht, een initiatief van de Provincie West-Vlaanderen. Erfgoedinzicht richt zich tot een ruimer doelpubliek dan MovE: er zijn niet enkel museale partners, ook archieven, kerkbesturen, heemkringen en erfgoedverenigingen met een collectie zijn aangesloten. Het MovE Invulboek werd in 2016 om redenen van technische expertise en mogelijkheden ondergebracht bij PACKED vzw, die het invulboek beheert i.s.m. het Departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse Gemeenschap. Het werd uitgebreid met beschrijvingsregels voor publicaties. Verder werden de informatie-elementen in het Invulboek genormaliseerd met de corresponderende erfgoedstandaarden in CEST en is er de koppeling van de informatie-elementen in het Invulboek met verschillende collectiebeheersystemen. Vanaf nu spreken we over het Invulboek Objecten en het Invulboek Publicaties."],["JPEG<\/a>","bestandsformaat","JPEG (Joint Photographic Experts Group File Format) is naast GIF het meest gebruikte formaat voor afbeeldingen op internet. JPEG is strict genomen de naam van het compressie-algoritme dat gebruikt wordt om de bestandsgrootte van de afbeelding te reduceren. De technische benaming van de container waarmee een JPEG gecomprimeerd beeld wordt getransporteert is JFIF (JPEG File Interchange Format).\n\nDe specificatie van het JPEG compressie-algoritme werd in augustus 1990 gepubliceerd door ISO. De eerste versie van de JFIF specificatie werd gepubliceerd in september 1991. De actuele versie 1.02 werd gepubliceerd in september 1992.\n\nJFIF zijn gesloten specificaties die aanvankelijk eigendom waren van het bedrijf C-Cube. Na talrijke overnames en herstructurering, werd het beheer van de specificatie in 2009 over genomen door de ECMA (European Computer Manufacturars Association) en ITU-T (Internation Telegraph Union-Telecommunication Standardization Sector). In 2013 werd de JFIF specificatie gepubliceerd door ISO. \n\nVan de 'baseline' implementatie van het JPEG algoritme wordt aangenomen dat alle patenten vervallen zijn. Voor een aantal optionele features kan niet gegarandeerd worden dat ze patent vrij zijn. \n\nJPEG is een 'lossy' bestandsformaat. Dit betekent dat er bij het comprimeren en opslaan van de afbeelding beeldinformatie verloren gaat. Met welke compressiefactor de afbeelding opgeslagen wordt, kan zelf gekozen worden.\n\nJPEG-LS of JPEG Lossless is een verliesloze uitbreiding van de JPEG-standaard. Behalve verliesloos kan JPEG-LS ook near-lossless comprimeren, waarbij een maximaal aantal afwijkingen toegelaten is. De standaard is ontwikkeld met het oog op de compressie van bijvoorbeeld medische beelden, waarbij fouten in het beeld niet wenselijk zijn. De latere JPEG-2000-standaard ondersteunt ook lossless codering maar is veel complexer dan het JPEG-LS algoritme.\n\n\nJPEG\/SPIFF of JPEG Still Picture Interchange File Format is een bestandsformaat waarmee Jpeg en aanverwante bestanden vlot uitgewisseld worden tussen verschillende applicaties en besturingssystemen.\n\nJPEG is een aanbevolen standaard."],["JPEG LS<\/a>","bestandsformaat","Lossless JPEG was een 1993 toevoeging op de JPEG standaard ontworpen door de Joint Photographic Experts Group, dit werd gedaan om lossless compressie te realiseren. Eigenlijk verwijst deze term meer als overkoepelende term om naar alle lossless compressie schemes van de JPEGroup te verwijzen."],["JPEG2000<\/a>","bestandsformaat","JPEG2000 is een nieuwe versie van het originele JPEG-bestandsformaat met een verbeterde compressietechniek. Ook biedt JPEG2000 meer mogelijkheden voor bewerking of het over een netwerk verzenden van een afbeelding.\n\nDeze standaard is het resultaat van een gezamenlijke inspanning van de Internationale Standaardisatie Organisatie (ISO), de Internationale Elektrotechnische Commissie (IEC) en de Internationale Telecommunicatie Unie (ITU-T). Het kerncodeersysteem van de JPEG 2000-standaard is officieel geregistreerd als ISO\/IEC 15444-1\/ITU-T Rec. T.800. De focus bij JPEG 2000 ligt op kwaliteit en functionaliteit en hiervoor benut men nieuwe technologie\u00ebn.\n\nIn document #1 lees je meer over de Wellcome collection, een online archief dat JPEG2000 gebruikt."],["JSON<\/a>","markeertaal","JSON staat voor JavaScript Object Notation en is een deelverzameling van de programmeertaal JavaScript. Deze wordt gebruikt voor het uitwisselen van datastructuren, met name in webapplicaties die asynchroon gegevens ophalen van de webserver zoals AJAX.\n\nDe eenvoud van JSON heeft geleid tot een grote populariteit ervan, met name als een alternatief voor XML. Omdat gegevens worden uitgewisseld in de vorm van JavaScript-expressies, kunnen de gegevens worden ingelezen in een JavaScript-applicatie door simpelweg de JSON-expressie te evalueren; er is dus geen aparte parser voor nodig. Voor een groot aantal andere programmeertalen zijn functiebibliotheken beschikbaar voor het lezen en schrijven van JSON-expressies."],["JSON Lines<\/a>","datastructuur","JSON Lines is een bestandsformaat voor het opslagen van gestructureerde data die record per record verwerkt wordt. Het is een flexibel formaat voor de uitwisseling van data en wordt vooral gebruikt voor logbestanden. Het kan beschouwd worden als een soort van [[Standaard:CSV|CSV]] waar iedere lijn in het bestan een [[Standaard:JSON|JSON]] object is."],["JSON-LD<\/a>","markeertaal","JSON-LD, of JavaScript Object Notation for Linked Data, is een methode om Linked data over te dragen via JSON. Het is een manier om zo eenvoudig mogelijk het bestaande JSON formaat om te zetten naar een semantisch formaat; JSON-LD. Net als de traditionele JSON, kan JSON-LD geserialiseerd worden. Dit zorgt ervoor dat je met het semantische formaat netwerken kan bouwen. Het is een W3C-standaard die is ontwikkeld door de JSON for Linking Data Community Group."],["Java<\/a>","programmeertaal","Java is een objectgeori\u00ebnteerde programmeertaal. Java is een platformonafhankelijke taal die qua syntaxis grotendeels gebaseerd is op de (eveneens objectgeori\u00ebnteerde) programmeertaal C++. Java beschikt echter over een uitgebreidere klassenbibliotheek dan C++."],["JavaScript<\/a>","programmeertaal","Javascript is een programmeertaal die gebruik maakt van scripts. Javascript wordt ingebed in webpagina's om door de browser uitgevoerd te worden. Door zijn tamelijk simpele structuur is het een populaire programmeertaal om websites interactief te maken. \n\nJavaScript is een implementatie van de ECMAScript standaard (ISO 16262)"],["KML<\/a>","uitwisselingsformaat","De Keyhole Markup Language (KML) is een op XML gebaseerde coderingstaal voor het opslaan en presenteren van geografische informatie.\n\nKML is ontwikkeld door het bedrijf Keyhole.Inc , dat later in 2004 werd overgenomen door Google. In 2008 is het beheer van KML als een open standaard overgedragen aan het Open Geospatial Consortium en wordt OGC KML een internationale standaard.\n\nHet schema laat toe een makkelijker uitwisselen van Geografische informate.\n\nGoogle pastte KML toe in producten als Google Maps en Google Earth, maar KML kan ook worden gebruikt in andere geo-presentatiesoftware zoals ArcGIS Explorer of Microsoft Virtual Earth. \n\nVanwege de wisselende beherende organisaties van deze standaard wordt de nieuwste versie ook wel OGC KML genoemd.\n\nKML is nauw verwant aan GML, waarmee het de grammaticale vorm deelt. Belangrijk verschil is dat KML ook elementen voor de visuele presentatie van de data bevat, GML niet.\n\nDe staandard is aanbevolen for het uitwisselen van geografische informatie."],["LCNAF<\/a>","terminologie","Het bestand van de Library of Congress waarin namen van personen en organisaties worden gegroepeerd en hun preferenti\u00eble schrijfwijze bepaald wordt. In heel de Verenigde staten worden deze lijsten volop gebruikt."],["LCSH<\/a>","terminologie","De LCSH is een gestructureerde lijst met trefwoorden die gebruikt worden als onderwerpsaanduiding voor bibliografische beschrijvingen. LCSH bevat honderdduizenden ingangen. Een vereenvoudigde versie van LCSH is FAST. In de hele Verenigde Staten worden deze lijsten volop gebruikt."],["LGPL<\/a>","licentie","De GNU Lesser General Public License (meestal afgekort tot LGPL) is een licentie voor vrije software, bedacht door Richard M. Stallman en Eben Moglen. Het is een variatie op de GPL. De licentie heette eerst GNU Library GPL.\n\nDit is een licentie bedoeld voor computersoftware die als onderdeel van een gesloten programma gebruikt mag worden, iets wat bij de GPL niet mogelijk is.\n\nHet virale aspect van de GPL is niet meer aanwezig. Wijzigingen in de broncode van de LGPL-delen van een product moeten ter beschikking worden gesteld aan de gebruikers. Echter nieuwe geschreven code die alleen maar gelinkt is aan de LGPL-code hoeft niet ter beschikking te worden gesteld.\n\nIn het GNU-project wordt er een sterke voorkeur aan gegeven om programma's en bibliotheken onder de GPL uit te brengen, maar soms zijn er al erg goede alternatieven voor een softwarebibliotheek beschikbaar en zou de restrictie van de GPL het project uit de markt kunnen prijzen. In zo'n geval wordt naar de LGPL gegrepen zodat de bibliotheek ook in gesloten software kan worden gebruikt."],["LIDO<\/a>","uitwisselingsformaat","De LIDO standaard is een metadataschema (XML schema) voor het beschrijven van cultureel erfgoed-objecten (Museumobjecten).\n\nHet is bedoeld als schema voor het publiceren van erfgoedcollecties, zoals op de website van een museum of in een portaalwebsite of een ''aggragotor'' (''resource discovery'').\n\nLIDO is dus niet bedoeld als metadataschema voor het intern beheer van museumcollecties, zoals Spectrum. LIDO beantwoordt echter wel aan de eisen die Spectrum stelt.\n\nLIDO is gebaseerd op het CIDOC-CRM conceptual reference model. Het bouwt verder op de standaarden CDWA Lite en MuseumDat en mag beschouwd worden als een vervanger van beide standaarden.\n\nAangezien dit uiwisselingsformaat aan de eisen van Spectrum beantwoordt is LIDO sterk aanbevolen voor het publiceren van collecties, maar niet voor het beheer daarvan."],["LOCKSS<\/a>","bewaarprotocol","LOCKSS is een door de universiteitsbibliotheken van Stanford University ontwikkeld open source programma dat bibliotheken in staat stelt om e-journals te verzamelen, te bewaren en beschikbaar te stellen voor lezers. E-journals worden over het algemeen niet verstuurd maar op de site van de uitgever aangeboden. Om te voorkomen dat de e-journals met de site van een uitgever verdwijnen, is LOCKSS ontwikkeld. De uitgevers die meedoen aan LOCKSS geven bibliotheken toestemming om een kopie van alle elektronische tijdschriften waarop ze geabonneerd zijn, te bewaren in een soort digitale kluis: de LOCKSS-box. Elke bibliotheek kan terugvallen op haar eigen kopie. Mocht een kopie beschadigt raken kunnen de bestanden door de kopie\u00ebn in andere bibliotheken weer hersteld worden. De LOCKSS-box voorkomt auteursrechtelijke problemen omdat het hebben van een abonnement gecontroleerd wordt. En geabonneerd zijn op een tijdschrift betekent niet automatisch dat een bibliotheek ook automatisch een kopie mag maken. LOCKSS is 'OAIS compliant', dat wil zeggen dat het concept van het Open Archival Information System aan LOCKSS ten gronde ligt. Het principe 'Lots of copies keep stuff save' heeft zich los van deze software ook ontwikkeld tot een soort standaard voor het duurzaam bewaren van data."],["LY<\/a>","bestandsformaat","Lilypond is het bestandsformaat dat behoort bij het open source programma Lilypond, waarmee muzieknotatie gegenereerd kan worden in de stijl van de klassieke muziekgravure. Lilypond is een tekst gebaseerd programma, de partituur dient als code ingegeven te worden.\nHet integreert de esthetiek van traditioneel gegraveerde bladmuziek in computer printouts. LilyPond is vrije software en is onderdeel van het GNU Project."],["LaTeX<\/a>","bestandsformaat, markeertaal","LaTeX is een markup-taal, vooral gebruikt om wetenschappelijke teksten op te maken. \n\nLaTeX is zo ontworpen dat de auteur zich kan concentreren op de inhoud, en zich zo weinig mogelijk moet bekommeren om de vorm. \nLaTeX automatiseert bijvoorbeeld paginaverwijzingen, titeling (men zorgt ervoor dat titels nooit als laatste regel op een blad staan), positionering van afbeeldingen en woordafbreking. Ook kan men middels stijlfiles relatief gemakkelijk een andere lay-out (bijvoorbeeld de huisstijl van de organisatie die het gaat publiceren) aan een document geven. Met behulp van programma's zoals TeXnicCenter (TeXShop, TeXworks, ...) wordt het schrijven van LaTeX-document vergemakkelijkt, ook al zijn deze editors niet WYSIWYG. Vooral wanneer grote en complexe documenten gemaakt moeten worden, bijvoorbeeld met veel wiskundige formules, biedt LaTeX veel voordelen ten opzichte van tekstverwerkers."],["Lagarith<\/a>","bestandsformaat","Lagarith is een open source lossless video codec gemaakt om te bewerken en te archiveren.\n\nDeze codec werd ontwikkeld door Ben Greenwood. \nLagarith biedt sterke comprimering aan zoals HuffyUV, Alparysoft, en CorePNG. \nLagarith kan in verschillende colourspaces werken - RGB24, RGB32, YUY2, en YV12. \nBij DVD video,is de compressie een 10-30% sneller bij Huffyuv. \nVoor hoge statische scenes of hoog gecomprimeerde scenes kan men beter voor Lagarith opteren.\n\nEr zijn enkele opties die belangrijk waren bij de ontwikkeling van Lagarith. \nZoals: \n*Snelheid\n*Color-space \n*Keyframes - elke frame kan apart gedecodeerd worden.\n\n\nMeer info over de colourspaces vind je in document #1"],["Lambert<\/a>","georeferentiesysteem","Lambert is een co\u00f6rdinatenstelsel waarmee je zeer nauwkeurig locaties in Belgi\u00eb geografisch kan situeren. \n\nIn 2007 werd het nieuwe co\u00f6rdinatenstelsel Lambert 2008 ingevoerd door het NGI. Dit nieuw stelsel levert ondermeer voordeel op voor organisaties die hun data-inwinningsprocessen op GPS-metingen baseren. Het betekent dat de zeer hoge nauwkeurigheid van GPS-metingen bewaard kan blijven bij de voorstelling van de resultaten op een kaart. \n\nBij de overgang naar het Lambert 72-co\u00f6rdinatenstelsel ondergaan GPS-metingen een datumtransformatie met een bijhorende (kleine) afwijking in x- en y-co\u00f6rdinaten op de kaart als gevolg. Dit gebeurt niet langer bij het gebruik van Lambert 2008. De beide co\u00f6rdinatenstelsels Lambert 2008 en Lambert 72 blijven door deze beslissing naast elkaar bestaan. Het Lambert 72-co\u00f6rdinatenstelsel wordt dus niet afgeschaft."],["MADS<\/a>","uitwisselingsformaat","MADS is een uitwisselingsformaat en xml schema bedoeld voor het coderen van elementen die door bibliografische MODS-records worden beschreven. Dus is MADS een aanvulling op MODS.\nMADS 1.0 werd op 21 april 2005 gepubliceerd, en versie 2.0 (de huidige goedgekeurde versie) is op 2 juni 2011 gepubliceerd (ten laatste herzien op 10 januari 2012).\n\n\nDe structuur en het ontwerp van MADS is erg beinvloed door het MARC Authority-formaat.\nHet voorziet in het coderen van ingangen en verwijzingen die traditioneel in een bibliotheekomgeving worden gebruikt, zoals persoonsnamen, namen van organisaties, titels, onderwerp en geografische locaties.\n\nMADS wordt onderhouden door the Library of Congress.\n\nMADS is aanbevolen als standaard voor metadata over authority records die gekoppeld aan MODS elementen zijn."],["MARC<\/a>","datastructuur","MARC bestaat uit een reeks standaarden voor het beschrijven, tonen en uitwisselen van bibliografische data en verwante informatie (o.a. MARC 21). \n\n\nOntwikkeling van de MARC-standaard is begonnen in de jaren zestig van de twintigste eeuw. In de jaren tachtig zijn eerst USMARC en CAN\/MARC als afzonderlijke versies uit elkaar gegroeid, maar in 1997 weer geharmoniseerd onder de nieuwe naam \"MARC 21\". Afgezien daarvan zijn er nog de nodige andere van MARC afgeleide lokale varianten (geweest), waarvan sommigen inmiddels ook weer bij MARC 21 terug zijn gekomen (o.a. UKMARC).\n\nDe standaarden zijn erop gericht bibliografische gegevens geschikt te maken voor computerverwerking.\n\nMARC21 met de andere lokale-varianten zijn aanbevolen standaarden.\n\nIn MARC 21 kunnen twee karaktersets worden gebruikt: MARC-8 of Unicode gecodeerd als UTF-8. MARC-8 is gebaseerd op ISO 2022, waarmee Hebreeuwse, Cyrillische, Arabische en Griekse tekens worden ondersteund. MARC 21 in UTF-8 format ondersteunt alle tekens die ook in Unicode worden ondersteund."],["MARC XML<\/a>","uitwisselingsformaat","MARC XML is een representatie van het ISO 2709 MARC-formaat in XML syntax.\nOp 21 mei 2002 was versie 1.0 verschenen. Deze was dan herzien door versie 1.1 (op 4 augustus 2003).\n\nMARCXML is ontworpen om volledig uitwisselbaar te zijn met MARC21: records kunnen zonder gegevensverlies tussen beide formaten worden omgezet. MACXML staat echter toe andere veldnamen te gebruiken dan in MARC21 worden gedefinieerd.\n\nMARCXML is vooral bedoeld als tussenstap tussen MARC21 en andere XML-formaten, en MARC XML kan gemakkelijk naar MODS of Dublin Core (RDF) omgezet worden.\n\nDe standaard is aanbevolen als uitwisselingsformaat voor MARC 21 records."],["MARC relators<\/a>","terminologie","Marc relators is een lijst met codes die de relatie tussen een persoon of organisatie en een bibliografisch item aangeven. Deze kan ook gebruikt worden voor het definieren van rollen in andere dan bibliografische databanken"],["MATROSKA<\/a>","bestandsformaat","Matroska is een open standaard bestandsformaat voor multimedia dat gebaseerd is op EBML (Extensible Binary Meta Language).\n\nEBML: Dat is een binair byte-gebonden formaat dat gebaseerd is op de principes van XML. \n\nMatroska-bestanden komen meestal onder de bestandsextensies .mkv (voor video) en .mka (voor audio) voor. De naam verwijst naar de Russische matroesjkapoppen. Het is bedoeld als een universeel containerformaat om een ongelimiteerd aantal multimedia content op te slagen."],["MEI<\/a>","datastructuur, uitwisselingsformaat","MEI is een XML-DTD voor Westerse muzieknotatie. Het is sterk gebaseerd op TEI en werd ontwikkeld om tegemoet te komen aan de vraag naar een muzieknotatie die onderzoek naar de structuur van muzikale 'corpora' vereenvoudigt. MEI bevat ook een ''header'' met bibliografische informatie over het bestand. MEI werd ontwikkeld en beheerd door Perry Roland at the University of Virginia."],["MET<\/a>","terminologie","MET is een meertalige Egyptologische thesaurus. Hij bestaat in zeven talen en biedt de mogelijkheid om Egyptologische objecten te beschrijven."],["METS<\/a>","uitwisselingsformaat","METS is een op-MARC21-gebaseerd XML schema dat gebruikt wordt om metadata van (complexe) digitale objecten te beschrijven. In METS kan zowel beschrijvende, administratieve, structurele en rechten en bewaring-relevante metadata van digitale objecten worden vastgelegd.\n\nMETS was aanvankelijk officieel gepubliceerd in 2001. Versie 1.11 vercheen in mei 2015.\n\nHet schema maakt het mogelijk complexe digitale objecten binnen \u00e9\u00e9n systeem uniform te beheren, en ook om digitale objecten tussen systemen uit te wisselen.\nDus pakt METS de metadata met de objecten zelf in.\n\nVoorbeeld van een complex digitaal object is een boek. Dit bestaat uit vele pagina's, alinea's en hoofdstukken. In METS kan de samenhang tussen deze verschillende digitale objecten vastgelegd worden.\n\nDe standaard is sterk aanbevolen als uitwisselingsformaat voor gebruik samen met zijn extenties en uitbreidingen.\n\nALTO, MODS, METSRight, DC, MARCXML en Premis zijn extensies van METS."],["METSRights<\/a>","uitwisselingsformaat","METSRights is een XML extensie schema voor de standaard en uitwisselingsformaat Metadata Encoding and Transmission Standard (METS).\nDe huidige versie is ten laatste herzien op 31 januari 2005.\n\nMet (RightsDeclarationMD Extension Schema) kunnen minimale administratieve metadata over de intellectuele rechten van een digitaal object of onderdelen ervan beschreven worden. Het wordt gebruikt als een uitbreiding op de Metadata Encoding and Transmission Standard (METS).\n\nDe standaard is aanbevolen voor het invullen van administratieve metadata over de intellectuele rechten van digitale objecten in bibliotheekcollecties."],["MICHAEL Data Model<\/a>","uitwisselingsformaat","Het MICHAEL data model representeert XML-beschrijvingen van digitale collecties en gerelateerde informatie: organisaties, projecten of programma's, diensten of producten en fysieke collecties."],["MIDAS<\/a>","datastructuur","De MIDAS standaard (Monument Inventory Data Standard) werd ontwikkeld voor het erfgoedbeleid in Groot Brittanni\u00eb en is een open gratis standaard die het minimumniveau van informatie suggereert dat nodig is voor de registratie van erfgoed.\nDe huidige Versie is gepubliceerd op 19 oktober 2012.\n\nMIDAS Heritage is bedoeld voor de registratie van gegevens over gebouwen, archeologische vindplaatsen, scheepswrakken, parken en tuinen, slagvelden, interessegebieden en kunstvoorwerpen.\n\n\nEr bestaat ook een MIDAS XML variant. Wellicht ontstaat er een convergentie tussen SPECTRUM en Midas.\nMIDAS is een aanbevolen standaard."],["MIDI, .MID<\/a>","","MIDI is een protocol om elektronische muziekinstrumenten aan elkaar te koppelen en muziekinformatie uit te wisselen. \n\nTevens is MIDI de naam van het audioformaat waarin MIDI-commando's zijn opgeslagen. Dergelijke bestanden staan diverse bewerkingen toe. Zo kan het tempo gewijzigd worden zonder dat de toonhoogte mee verandert."],["MIME<\/a>","bestandsformaat","De Multipurpose Internet Mail Extensions (meestal afgekort tot MIME) vormen een internetstandaard voor e-mail. MIME legt de structuur en codering van e-mailberichten vast. Het wordt ook gebruikt voor enkele andere manieren van communicatie over internet."],["MIT<\/a>","licentie","De MIT licentie is een tolerante gratis software licentie komende van de Massachusetts Institute of Technology. (MIT), als een tolerante licentie, is er zeer weinig restrictie op hergebruik, aldus een perfecte licentie compatibiliteit. De MIT licentie is compatibel met vele copyleft licenties, zoals de GNU general Public License (GPL); MIT licentie software kan ge\u00efntegreerd worden in GPL software, maar niet andersom."],["MIX<\/a>","datastructuur, uitwisselingsformaat","MIX is een XML-gebaseerd schema voor het coderen van NISO Technical Metadata for Digital Still Images standard. MIX kan ingebed worden in elk XML-gebaseerd schema, maar is in het bijzonder bedoeld voor gebruik in combinatie met METS."],["MMFC<\/a>","beschrijvingsregels, datastructuur, terminologie","De MMFC-standaard documenteert een datamodel en beschrijvingsregels die toelaten om middeleeuwse en pre-moderne handschriften in detail te beschrijven en de data te hergebruiken."],["MODS<\/a>","uitwisselingsformaat","MODS is een metadataschema dat in eerste instantie is gecre\u00eberd om MARC21 records om te zetten naar XML. Maar MODS kan ook worden gebruikt voor andere bronbeschrijvingen.MODS is in 2002 gestart, maar de huidige versie MODS 3.6 is op 5 mei 2015 gepubliceerd.MODS bestaat uit een subset van MARC21. De tags zijn niet numeriek, maar gebruiken taal. MODS gebruikt een XML schema en wordt onderhouden door het 'MARC standards office' van de Library of Congress (USA).MODS is eigenlijk minder complex dan MARC21, maar nog uitgebreider in vergelijking met de te eenvoudig Dublin Core element set. De hi\u00ebrarchie in MODS zorgt voor een rijkere beschrijvingen van complexe digitale objecten, die compatibel zijn met METS objecten; aangezien MODS als extentie of uitbreiding van METS kan functioneren.De standaard kan ook gebruikt worden als een \"core element set\" voor de convergentie tussen MARC en non-MARC beschrijvingen en schema's.MODS is aanbevolen voor gebruik in bibliotheken."],["MPEG H<\/a>","bestandsformaat","MPEG-H is een groep standaarden gemaakt door de ISO\/IEC Moving Picture Experts Group (MPEG). Ze maken een digitale container standaard, een video comprimering, een audio comprimering en twee conformiteit standaarden. \n\nDe groep standaarden is ook bekend als ISO\/IEC 23008 - High efficiency coding and media delivery in heterogeneous environments. \n\nIn #doc 1 kan je meer lezen over welke bestanden MPEG-H allemaal als wrapper omringt."],["MPEG-1<\/a>","bestandsformaat","MPEG-1 (1991) is de initi\u00eble compressiestandaard voor video en audio door de Moving Picture Experts Group. Later werd deze gebruikt als standaard voor video-cd. Het formaat beschrijft ook het populaire Layer 3 (MP3) audiocompressieformaat. De videocodec is enkel van toepassing voor niet-ge\u00efnterlinieerde beelden. Het formaat beschrijft verder ook nog synchronisatie en multiplexing van video en audio, procedures om de conformiteit te testen, en referentiesoftware. In document #1 vind je meer technische details over de mpeg 1"],["MPEG-2<\/a>","bestandsformaat","Het MPEG-2-formaat (niet te verwarren met MP2, MPEG-1 Audio Layer 2) is voornamelijk ontwikkeld voor het transporteren van digitale kwalitatieve video en audio voor televisie-uitzendingen.\n\nHet wordt gebruikt voor digitale televisie via conventionele antennes (dus niet via satelliet) (ATSC, DVB en ISDB), uitzending ('broadcasting') over satelliet (DirecTV), en digitale kabeltelevisie. Ook heeft het (met een kleine aanpassing) zijn toepassing gevonden op dvd-videodiscs.\n\nMPEG-2 specificeert dat onbewerkte frames in drie soorten frames gecomprimeerd kunnen worden:\n\n*intra gecodeerde frames (I-frames)\n*voorspellend gecodeerde frames (Predictive coded, ofwel P-frames)\n*bidirectionele P-frames (B-frames)\n\nBekijk document #1 voor een uitgebreide handleiding voor beginners.\n\neven verder over: \nMPEG-1 Audio Layer 2 (MP2, ook wel eens Musicam genoemd), is het onderdeel van de MPEG-standaard die de compressie van het audio-gedeelte verzorgt. Hoewel het bestandsformaat MP3 (MPEG-1 Audio layer 3) populairder is op internet als uitwisselingsformaat voor audio, is MP2 nog steeds een belangrijke standaard voor radio en televisie. MP3 maakt gebruik van compressie in het frequentiedomein, MP2 comprimeert in het tijddomein. Dat maakt MP2 geschikter voor gebruik bij een hoger frequentiebereik."],["MPEG-21<\/a>","bestandsformaat","MPEG-21 is meer dan een bestandsformaat. Het is een multimediakader, bedoeld om op een open en transparante wijze het uitwisselen van multimediabestanden via netwerken en diverse apparaten te faciliteren. Het maakt de integratie van processen mogelijk die betrekking hebben op het vervaardigen, bewerken, gebruiken, beheren en distribueren van multimediabestanden. MPEG-21 bevat ook onderdelen voor de identificatie van de digitale inhoud en rechtenafhandeling bij gebruik ervan."],["MPEG-21 DIDL<\/a>","datastructuur, uitwisselingsformaat","MPEG-21 DIDL is een XML-gebaseerde taal die het mogelijk maakt complexe objecten (objecten die bv. meerdere verschijningsvormen hebben of uiteenvallen in meerdere objecten) te kunnen beschrijven. \n\nDe metadata wordt beschreven en opgeslagen in DIDL en gekoppeld aan de digitale objecten. \nOnderdelen die in ieder geval beschreven worden in DIDL zijn: 'Items': het gehele (complexe) object\/document, topniveau; 'Components': bevat in minimaal \u00e9\u00e9n resource-beschrijving, ook kan het 'descriptor'-velden bevatten waar bv. technische informatie kan worden vastgelegd; 'Resources': hier worden de bestanden\/objecten helemaal weergeven (resource) als datastream.\nOf wordt de referentie\/verwijzing naar het eigenlijke bestand opgenomen 'Resource ref'; Descriptor: beschrijvingsveld. \nLet op: MPEG-21 is een andere standaard!"],["MPEG-3<\/a>","bestandsformaat","Oorspronkelijk werd MPEG-3 ontworpen voor 'High-definition television' (HDTV) en dus voor hoge bitrates. \nKleine wijzigingen aan MPEG-2 leken echter voldoende om hetzelfde resultaat te bekomen. De verdere ontwikkeling van MPEG-3 werd daarom be\u00ebindigd."],["MPEG-4<\/a>","bestandsformaat","MPEG-4 is een multimediaformaat (ge\u00efntroduceerd in 1998) dat voortbouwt op MPEG-1 en MPEG-2, maar ook op Apple's Quicktime.\n\nNaast audio en video kan MPEG-4 ook 3D-data bevatten (VRML) en interactieve toepassingen. De data wordt gecomprimeerd opgeslagen. Het formaat is geschikt voor gebruik op diverse media: internet (streaming), TV, CD en ook videotelefoon. Net als andere onderdelen van de MPEG-familie is MPEG-4 door ISO genormeerd, maar voor het gebruik van MPEG-4 is wel een licentie vereist.\n\nEven verder ingaan op MP4:\nMP4 of MPEG-4 part 14 is een multimedia containerformaat dat een onderdeel vormt van de MPEG-4-standaard. MP4 kan zowel audio- als videostromen bevatten. Hierbij ondersteunt MP4 de standaard videoformaten MPEG-1, MPEG-2, MPEG-4 en MPEG-4 AVC. Voor audio worden de standaarden (HE)AAC, MP3, MP2, MP1, CELP, TwinVQ, Vorbis en Apple Lossless ondersteund\n\n."],["MPEG-7<\/a>","datastructuur","MPEG-7 geeft aan hoe de inhoud van een multimedia-bestand moet worden beschreven, opgezocht en beheerd. MPEG-7 levert richtlijnen en tools om tekstuele data (in XML) te combineren met beeldkenmerken (bijv. kleur, beweging, vorm) ten behoeve van indexering."],["MPL<\/a>","licentie","De Mozilla Public License (MPL) is een opensource- en vrije softwarelicentie.\n\nVersie 1.0 werd ontwikkeld door Mitchell Baker toen ze werkte als advocaat bij Netscape Communications Corporation.\nVersie 1.1 werd geschreven door Mozilla Foundation. De MPL is een hybridisatie tussen een bewerkte BSD-licentie en de GNU General Public License.\n\nDe MPL wordt gebruikt als licentie voor de Mozilla Suite, Mozilla Firefox, Mozilla Thunderbird en andere Mozilla-software. De MPL heeft als basis gediend voor de Common Development and Distribution License van Sun Microsystems die gebruikt wordt als licentie voor het OpenSolaris 10-besturingssysteem.\n\nDe MPL wordt beschouwd als een zwakke copyleftlicentie. Code onder de MPL die gekopieerd of veranderd wordt, moet onder de MPL blijven. In tegenstelling tot sterke copyleftlicenties, kan de code onder de MPL gecombineerd worden in een programma met closedsourcebestanden, die anders afgeleide bestanden van de MPL-code zouden zijn. Bijvoorbeeld: Netscape 6 en latere versies waren gesloten softwareversies van de Mozilla Application Suite.\n\nDe Free Software Foundation (FSF) beschouwt de MPL als een vrijesoftwarelicentie, maar zonder sterke copyleft. In tegenstelling tot de X11-licentie heeft de MPL complexe beperkingen die hem incompatibel maken met de GPL. Ze sporen mensen aan om de MPL niet te gebruiken, behalve als de incompatibiliteit in sectie 13 van de MPL gebruikt wordt, zodat het afgeleide werk gepubliceerd kan worden onder de GPL of een andere, met GPL compatibele licentie. De MPL is ook goedgekeurd als een opensourcesoftwarelicentie door het Open Source Initiative.\n\nDe Mozilla Suite en Firefox zijn opnieuw gepubliceerd onder meerdere licenties: de MPL, de GPL en de LGPL."],["MSG<\/a>","bestandsformaat","Het Outlook Item MSG (.msg) bestandsformaat is een syntax om bericht objecten zoals emails, een meeting, een contact, of een opdracht, etc in een bestand op te slagen. De toegevoegde bijlage in de mails zijn ook deel van de MSG file."],["MUSIP<\/a>","identificatieschema","MusIP is het acroniem van Museum Inventarisatie Project.\n\nHet Museum Inventarisatie Project heeft ten doel deelcollecties van musea in kaart te brengen en zo inzicht te krijgen in aard en omvang van de zogeheten Collectie Nederland.\n\nIn het kader van dit project wordt onder een deelcollectie verstaan: een groep objecten die op een of andere wijze samenhang met elkaar vertonen. Dat kan doordat ze dezelfde functie hebben (bijvoorbeeld landbouwwerktuigen), uit hetzelfde materiaal bestaan (bijvoorbeeld zilverwerk) of over hetzelfde onderwerp gaan (bijvoorbeeld Tweede Wereldoorlog).\nMusIP is een initiatief van het Erfgoedhuis Utrecht. MusIP werd als proefproject in de periode 1997-1999 in de provincie Utrecht uitgevoerd. In iruim 40 musea beschreef men deelcollecties in een speciaal daarvoor ontwikkelde database. Na de afronding van het project besloten de provincies, het Ministerie van OCW en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten dat zij deze inventarisatie landelijk wilden uitvoeren. De uitvoering kwam in handen van de provinciaal museumconsulenten, die de Stichting Landelijk Contact van Museumconsulenten (LCM) aanwezen om de werkzaamheden te co\u00f6rdineren.\n\nIn de periode 2002-2004 is in de meeste provincies het project uitgevoerd, maar in enkele provincies loopt het project nog wat langer door. De resultaten van de inventarisatie zijn raadpleegbaar via www.musip.nl."],["MXF<\/a>","bestandsformaat","MXF is een opslagformaat en uitwisselingsstandaard voor video.\n\nHet is een 'wrapper' die verschillende beeldformaten, geluid en additionele data als bijvoorbeeld ondertitels of beschrijvende en technische metadata kan bevatten. \nMXF is door de Society of Motion Picture and Television Engineers (SMPTE) vastgelegd als standaard '377M'.\n\nHet is een bestandsformaat dat ontworpen werd om verschillende problemen aan te gaan ivm onprofessionele formaten. MXF heeft een volledige timecode, en meta data ondersteuning. Het is bedoelt om te dienen als een stabiele standaard voor toekomstige professionele video en audiobestanden. MXF biedt een hoge kwaliteit aan bij post-productie, kleurcorrectie en chroma keying."],["Markdown<\/a>","markeertaal","Markdown is a lightweight markup language with plain text formatting syntax designed so that it can be converted to HTML and many other formats using a tool by the same name. Markdown is often used to format readme files, for writing messages in online discussion forums, and to create rich text using a plain text editor.\n\nMarkdown is een markeertaal met plain text formatting syntax ontworpen zodat het gemakkelijk kan veranderen naar HTML en vele andere formaten. Markdown wordt vaak gebruikt voor readme files, ook voor berichtgeving in online discussie forums."],["Mbox<\/a>","bestandsformaat","Mbox is een term voor een familie van verscheidene bestandsformaten die worden gebruikt voor collecties van emails op te slagen, dit werd voor de eerste keer ge\u00efmplementeerd in Fifth Edition Unix \n\nAlle berichten in een Mbox mailbox zijn opgeslagen als een tekstfile in een map. Elk bericht start met vier karakters: \"from\" gevolgd door een spatie en dan het e-mailadres van de verzender."],["MediaInfo<\/a>","datastructuur","MediaInfo is een opensourceprogramma dat technische informatie over mediabestanden weergeeft, zoals tag-informatie voor audio- en videobestanden. Het wordt gebruikt in veel programma's waaronder XMedia Recode, MediaCoder, eMule, K-Lite Codec Pack en Media Player Classic Homecinema. MediaInfo ondersteunt zowel populaire videoformaten (zoals AVI, WMV, QuickTime, DivX en XviD) als minder bekende formaten (zoals MKV, OGM en Real).\n\nMediaInfo is beschikbaar voor Windows, Mac, Linux, BSD en Solaris. MediaInfo wordt geschreven in de programmeertaal C++ en is ook beschikbaar in het Nederlands."],["Microdata<\/a>","datastructuur, markeertaal","De HTML5-microdataspecificatie is een manier om inhoud te labelen om een specifiek type informatie te beschrijven (zoals recensies, persoonsgegevens of gebeurtenissen\/evenementen). Elk informatietype beschrijft een specifiek soort item, zoals een persoon, een gebeurtenis of evenement of een recensie. Zo heeft een evenement bijvoorbeeld de eigenschappen 'venue', 'starting time', 'name' en 'category'."],["Microformats<\/a>","datastructuur, markeertaal","Een microformat, soms afgekort tot \u03bcF or uF, is een webgebaseerd gegevensformaat dat er het mogelijk maakt aan de inhoud van bestaande webpagina's toe te voegen. Een microformat gebruikt daarvoor de bestaande klassen en attributen van HTML en XHTML. Het doel hiervan is om informatie die oorspronkelijk voor eindgebruikers is bedoeld (zoals contactinformatie of geografische informatie) geschikt te maken voor automatische interpretatie door software. Hoewel technisch gezien de inhoud van webpagina's sinds de start van het internet al \"automatisch ge\u00efnterpreteerd\" kan worden, is de hoeveelheid informatie die hieruit gehaald kan worden beperkt. Dit komt doordat de traditionele HTML en XHTML elementen slechts beperkt beschrijven wat de inhoud van het element daadwerkelijk betekent. Microformats voegen semantiek toe aan de bestaande elementen en maken daarmee de weg vrij voor diepgaandere interpretaties. Deze interpretaties kunnen vervolgens gebruikt worden voor bijvoorbeeld het intelligenter indexeren, doorzoeken, opslaan, of refereren van de beschikbare informatie, zodat deze herbruikt, of met andere informatie gecombineerd kan worden. Bestaande microformats maken het onder andere mogelijk om agendapunten, contactinformatie en typen relaties tussen personen te benoemen. Zowel versie 3 van de Firefox browser als versie 8 van Internet Explorer zullen waarschijnlijk standaard ondersteuning voor microfomats hebben. Zie ook RDFa en rich snippets."],["Monkey\u2019s Audio<\/a>","bestandsformaat","Monkey's Audio is een algoritme en bestandsformaat voor het lossless comprimeren van audio data.\n\nMonkey's Audio's voordelen zijn beter gecomprimeerd t.o.v. FLAC en WavPack, ook beschikken ze over betere multicure support. Monkey's Audio maakt gebruik van een symmetrisch algoritme.\n\nNadelen zijn voornamelijk de traagheid van Monkey's Audio, Monkey's Audio is voornamelijk beschikbaar voor Windows, naast Windows is alleen decodering officieel ondersteund door third-party programma's. Hoewel de originele broncode online vindbaar is, is de licentie niet bedoelt om open source te zijn.\n\nVoordelen zijn; de bewaring van de originele bron, lossless, goede software ondersteuning, tal van plugins. \n\nMonkey's Audio Files kan je herkennen aan de bestandsnaam extenties: .ape voor audio, en .apl voor track metadata."],["MrSid<\/a>","bestandsformaat","MrSID (uitgesproken als 'Mister Sid') is een formaat voor extreem grote rasterbestanden. Het is een 'viewer', compressie- en opslagformaat en is herkenbaar aan de bestandsextensie .SID. \n\nHet is oorspronkelijk ontwikkeld voor het opslaan van luchtfoto's en voor gebruik in geografische informatiesystemen (GIS). Grote afbeeldingen worden opgedeeld en bij het opvragen weer opgebouwd tot \u00e9\u00e9n afbeelding. Elk .SID bestand bevat meerdere niveaus van kwaliteit en zoom. Bij het bekijken ervan wordt alleen het opgevraagde deel verstuurd, waardoor er minder data wordt gegenereerd. In technisch opzicht wordt dus bij het decoderen maar \u00e9\u00e9n van de lagen geopend, waardoor het openen vrij snel verloopt."],["MuseumDat<\/a>","uitwisselingsformaat","Museumdat is een uitwisselingsformaat dat dient om core data van verschillende collectie contexts te voorzien.\nMuseumdat is een inductie van het CDWA Lite formaat - een uitwisselingsformaat hoofdzakelijk gebruikt voor data van schone kunsten te verzamelen, ontworpen door J Paul getty Trust, samen met ArtSTOR. 2. \n\nWat verder ook belangrijk is de onderscheiding van de presentatie elementen ( II. Identificatie; III. Beschrijving) en indexing elementen (I. Classificatie, IV. Evenementen, IV. Relaties)"],["Music Ontology<\/a>","ontologie","De Music Ontology Specification biedt de belangrijkste concepten en eigenschappen voor het beschrijven van muziek (uitvoerders, opnames). MO is gebaseerd op FRBR."],["MySQL<\/a>","datastructuur, toegankelijkheidsprotocol","MySQL is een managementsysteem voor relationele databases. SQL is de taal die wordt gebruikt om een database van dit systeem op te bouwen, te bevragen en te onderhouden. MySQL werd allereerst vooral gebruikt voor internettoepassingen zoals fora en gastenboeken, meestal in combinatie met PHP. Tegenwoordig is MySQL de basis van vele internettoepassingen, maar ook standalone software."],["NAP<\/a>","georeferentiesysteem","Alle hoogten in Nederland worden gemeten ten opzichte van hetzelfde niveau, het Normaal Amsterdams Peil (NAP). Een NAP-hoogte van 0 meter is ongeveer gelijk aan het gemiddeld zeeniveau.\n\nHet NAP-net bestaat uit ongeveer 35.000 zichtbare peilmerken, meestal bronzen boutjes met het opschrift NAP, aangebracht in kaden, muren, bouwwerken of op palen en bovendien 400 ondergrondse peilmerken. De onderlinge hoogteverschillen tussen de peilmerken worden nauwkeurig vastgelegd.\n\nAls gevolg van bodembewegingen treden er voortdurend veranderingen op. Eens in de 10 jaar bepaalt Rijkswaterstaat opnieuw de hoogte van de meeste peilmerken. De gegevens van de peilmerken worden bekendgemaakt in een NAP-peilmerkenlijst, waarin de gemeten hoogte t.o.v. het NAP-vlak staat aangegeven en de gegevens waar het merk te vinden is."],["NBC<\/a>","terminologie","De Nederlandse Basisclassificatie (NBC) is \u00e9\u00e9n van de twee instrumenten van de GOO-groep (Gemeenschappelijke Onderwerpsontsluiting), een samenwerkingsverband van in Pica catalogiserende bibliotheken. De NBC geeft een (beperkt) hi\u00ebrarchisch verband en duidt gezien de grofmazigheid ervan niet zozeer het onderwerp aan, maar de discipline waar het onderwerp toe behoort. Het toekennen van BC-codes geschiedt onafhankelijk van het ontsluiten met trefwoorden en aanverwante gegevens. De NBC is een essentieel instrument voor de 'Co\u00f6rdinatie van de Collectievorming'(CvC)."],["NGINX<\/a>","","NGINX is een standaard en software voor een webserver en een reverse-proxyserver voor HTTP-, SMTP-, POP3- en IMAP-protocollen, sterk gericht op hoge prestaties en laag geheugengebruik."],["NIS-code<\/a>","georeferentiesysteem, terminologie","De NIS-code (Frans:code INS) is een alfanumerieke code voor geografische gebieden die toegepast wordt voor statistische verwerkingen in Belgi\u00eb. Deze code werd in het midden van de jaren '60 ontwikkeld door het Nationaal Instituut voor de Statistiek, nu door Statbel.\n\nDe NIS-code bestaat uit 5 cijfers:\n\nHet eerste cijfer geeft de provincie aan; indien dit cijfer door 4 nullen wordt gevolgd, is dit de code voor de volledige provincie (Voorbeeld:70000 \u2192 provincie Limburg)\nHet tweede cijfer geeft het arrondissement binnen deze provincie aan; indien achter de eerste twee cijfers drie nullen volgen, is dit de code voor het volledige arrondissement (Voorbeeld: 71000 \u2192 arrondissement Hasselt)\nDe laatste drie cijfers geeft de unieke code van de gemeente binnen het arrondissement aan (Voorbeeld: 71066 \u2192 gemeente Zonhoven)"],["NOID<\/a>","identificatieschema","NOID is een specificatie en een identifier generator (minter). Eenmaal juist opgezet, kan een NOID minter worden gebruikt om persistente, globaal unieke identifiers te produceren voor documenten, ergoedobjecten, databases, afbeeldingen, termenlijsten, enz. Als ze op de juiste manier worden beheerd, kunnen deze identifiers worden gebruikt als duurzame identifiers in persistente URI's, bijvoorbeeld ARK, PURL, URN, DOI en LSID."],["NUGI<\/a>","terminologie","De 'Nederlandse Uniforme Genre Indeling' (NUGI) is in 1986 ingevoerd als opvolger van de UGI die sinds begin jaren \u201870 van de vorige eeuw gebruikt wordt als een inhoudelijke rubriekscodering voor boeken. NUGI werd in 2002 vervangen door het huidige NUR-systeem."],["NUR<\/a>","terminologie","NUR staat voor de 'Nederlandse Uniforme Rubrieksindeling' en is sinds 2002 de opvolger van de NUGI. De NUR-standaard is samengesteld door verschillende organisaties uit het Boekenvak in Vlaanderen en Nederland. NUR is een classifcatiesysteem dat met drieletterige codes iets zegt over de inhoud en de verschijningsvorm van een boek. Het eerste cijfer geeft de hoofdrubriek weer (bv. 2 voor Kinderboeken). Het tweede en derde cijfer vormen samen de subrubriek (bv. 82 voor Fictie 7-9 jaar)."]]},"searchPanes":[],"searchPanesLog":[],"formattedOptions":{"columns":{"width":"","type":""},"keys":false,"responsive":true,"fixedHeader":false,"dom":"lfrtip","buttons":[],"scrollCollapse":false,"lengthMenu":[10,20,50,100,200],"pageLength":20,"pagingType":"full_numbers","displayStart":0,"stateSave":false,"searching":true,"scrollY":"","scrollX":false,"processing":false,"paging":true,"ordering":true,"lengthChange":true,"info":true,"deferRender":false,"autoWidth":false},"printoutsParametersOptions":[[],[],[]]}

Overleg:Standaarden

Beschrijvingen cleanen

Navigatiemenu

Zoeken