Handboek rechten klaren:Beheersvennootschappen - Praktisch
Er bestaan in België verschillende soorten beheersvennootschappen:
- beheersvennootschappen van auteurs
- beheersvennootschappen van uitgevers
- beheersvennootschappen in de theatersector;
- beheersvennootschappen van uitvoerende kunstenaars;
- beheersvennootschappen van kunstenaars;
- overkoepelende beheersvennootschappen.
Enkele voorbeelden van beheersvennootschappen in België zijn:
- Sabam: auteurs, componisten en uitgevers;
- Sofam: auteurs in het domein van de visuele kunsten;
- Uradex: naburige rechten van uitvoerende kunstenaars;
- Simim: naburige rechten van producenten;
- SAJ-JAM: auteursrechten van journalisten;
- Assucopie: reprografierechten van educatieve, wetenschappelijke en universitaire auteurs;
- Scam: auteurs van documentaires;
- SACD: auteurs van audiovisuele werken en van podiumkunsten;
- de Auteurs: verschillende soorten auteurs (geen producenten, uitgevers of theaterorganisatoren);
- Semu: uitgevers van bladmuziek.
Een overzicht van beheersvennootschappen die erkend zijn om op te treden op Belgisch grondgebied, vind je op http://www.kunstenloket.be/advies/auteursrechten-en-naburige-rechten/welke-beheersvenootschappen-bestaan-er
Een aansluiting bij een dergelijke beheersvennootschap kan belangrijke gevolgen hebben, zowel voor de leden als voor de erfgoedorganisatie die bepaalde handelingen wil uitvoeren met hun werk. Vaak zullen de leden niet meer zelf kunnen beslissen over het al dan niet toestaan van een bepaald gebruik van hun werk. Enkel de beheersvennootschap waaraan de rechten zijn overgedragen, kan dan die toestemming nog geven. Dit betekent dat in dit geval de erfgoedorganisatie die het werk willen gebruiken de toestemming hiervoor zal moeten vragen aan de beheersvennootschap en niet rechtstreeks aan hun leden. Zelfs kunstenaars die hun eigen werk vrij toegankelijk op het internet willen plaatsen, hebben hiervoor het akkoord van hun beheersvennootschap nodig. Alhoewel auteurs gerechtigd zijn om bepaalde rechten zelf of door een andere vennootschap naar keuze te laten uitoefenen, claimen de beheersvennootschappen in de toetredingscontracten met hun leden vaak een beheersmandaat voor zowel huidige als toekomstige werken.