Duurzaam digitaal bewaren: Bewaarstrategie

Uit Cultureel Erfgoed Standaardentoolbox
Naar navigatie springen Naar zoeken springen


In de bewaarstrategie worden de grote lijnen van de preserveringsactiviteit uitgezet. Het uitgangspunt is de opdracht van de organisatie (zie sectie 1) en de eisen van de gebruikers (doelgroep).

Minimum richtlijnen

1. Wensen van toeleveraars en gebruikers van digitale objecten zijn gekend

Door vooraf de toeleveraars en afnemers van de digitale objecten te identificeren en vast te stellen wat hun wensen zijn, kan beter bepaald worden welke eigenschappen van een digitaal bestand bewaard moeten worden.

  • Leg vooraf vast wie de toeleveraars en afnemers van de digitale objecten zijn (designated community)
  • Leg vooraf vast wat de wensen van de designated community zijn m.b.t. het gebruik van de digitale collectie.

2. Essentiële eigenschappen zijn gekend

Niet alle informatie in een digitaal object is even belangrijk en de moeite waard om te bewaren. Door vast te stellen welke eigenschappen bewaard moeten worden kan ook worden bepaald welke bestandsformaat meest geschikt is.

  • Voor elk digitaal object wordt bepaald wat de essentiële eigenschappen (significant properties) zijn, rekening houdend met de wensen van de gebruikers.

3. Geschikte bestandsformaten zijn gekend

Op basis van de essentiële eigenschappen kan bepaald worden onder welk bestandsformaat een object moet worden bewaard en zo nodig moet worden gemigreerd.

  • Maak gebruik van bestandsformaten die de essentiële eigenschappen afdoende bewaren.
  • Migreer digitale objecten zo nodig naar geschikte bestandsformaten.

4. Duurzame bewaring van de metadata is verzekerd

De inhoudelijke en administratieve gegevens over de digitale objecten (metadata) zijn onmisbaar voor het beheer van de digitale objecten. Daarom moeten de metadata op dezelfde duurzame manier bewaard worden als de digitale objecten zelf.

  • Er is een procedure voor het duurzaam bewaren van metadata.

5. Verwachte groei en aard van de digitale collectie is gekend

Door een zo realistisch mogelijke inschatting te maken van de aangroei van het digitale archief, kan de benodigde opslagcapaciteit vooraf worden bepaald en kunnen de nodige middelen worden gereserveerd. Door een concreet beeld van de te verwachten bestandsformaten op te stellen, kan men tijdig vastleggen hoe met deze bestandsformaten zal worden omgegaan.

  • Er is een raming van de aangroei in te archiveren digitale objecten.
  • Er wordt een overzicht gemaakt van de te verwachten bestandsformaten.


Aanbevolen richtlijnen

6. Technologische ontwikkelingen worden opgevolgd

Het opvolgen van evoluties in opslagsystemen, bestandsformaten en dergelijke is belangrijk om technologische veroudering van het digitaal archief te vermijden.

  • Monitor systematisch veroudering van toegepaste technologieën en bestandsformaten
  • Wijs deze taak toe aan een daartoe gekwalificeerd persoon of doe een beroep op externe organisaties

7. Er wordt gebruik gemaakt van open archiveringsformaten

Bij de keuze van bestandsformaten wordt zo veel mogelijk gekozen voor open, wijdverspreide archiveringsformaten. Raadpleeg de richtlijnen voor digitalisering en bewaring om te bepalen welke bestandsformaten meest geschikt zijn als archiveringsformaat.

  • Bewaar digitale objecten bij voorkeur in bestandsformaten die:
    1. genormeerd en open zijn;
    2. voldoende gedocumenteerd zijn;
    3. de essentiële eigenschappen van het originele/authentieke document bewaren;
    4. geen significant informatie- en/of kwaliteitsverlies met zich meebrengen.

8. Het aangeboden bestand wordt (ook) steeds in zijn oorspronkelijke bestandformaat bewaard.

Door het digitaal object in het oorspronkelijk formaat te bewaren, is het in principe nog mogelijk het bestand (eventueel door emulatie) te openen.

  • Neem de bewaring van oorspronkelijke bestanden op in de bewaarprocedure.

9. Waar nodig worden digitale objecten geëmuleerd

Emulatie kan noodzakelijk zijn wanneer de beschikbare archiveringsformaten de essentiële eigenschappen van het oorspronkelijk object niet afdoende bewaren.

  • Neem waar nodig de emulatie van digitale objecten op in de bewaarprocedure.

10. Schrijf een preserveringsbeleidsplan

De bewaarstrategie is schriftelijk vastgelegd in een preserveringsbeleidsplan dat regelmatig wordt geactualiseerd. Dit plan bevat alle eerder genoemde punten in deze sectie.

  • Leg de bewaarstrategie schriftelijk vast in een preserveringsbeleidsplan.
  • Zorg ervoor dat het preserveringsbeleidsplan regelmatig wordt herzien en geactualiseerd.
  • Bewaar ook oudere versies van het preserveringsbeleidsplan.


Deze richtlijn is van toepassing op het duurzaam bewaren van digitale objecten. Meer informatie over deze eisen kunnen gevonden worden in het Scoremodel voor digitale duurzaamheid, waarop dit onderdeel van de richtlijn gebaseerd is.