Publicatie:PACKED: De digitalisering van James Lee Byars: The World Question Centre (Jef Cornelis, 1968)

Samenvatting

Het onderwerp van deze gevalstudie is de preservering van een video die werd gemaakt door Jef Cornelis op 28 november 1968. James Lee Byars: The World Question Center, is de opname van de live-uitzending door de Belgische Radio Televisieomroep (BRT) van de performance van de kunstenaar James Lee Byars. Argos – centrum voor kunst en media bezit als onderdeel van haar collectie één van de originele videotapes waarop het programma werd geregistreerd en contacteerde PACKED vzw om uit te zoeken waar en hoe de analoge 1" Philips (EL 3402) videotape zou kunnen worden overgezet om zo een digitale moederkopie van het werk te bekomen. De videotape moest zo snel mogelijk worden gedigitaliseerd omdat de kwaliteit enkel zou verslechteren met de tijd, en het aantal videolabo’s met de noodzakelijke apparatuur en kennis ook zou verminderen. Alhoewel de ideale archiveringsoplossing niet werd gevonden, werd toch een goede intermediaire digitalisering met een propriëtaire codec verricht. De uitkomst van deze gevalstudie is nog steeds open en aanvullend werk om het nieuwe digitale moederbestand te transcoderen naar een open codec is de volgende stap.

Referentie

Titel	De digitalisering van James Lee Byars: The World Question Centre (Jef Cornelis 1968) (Voorkeurstitel)
Locatie	[ ]
Uitgever	argos PACKED vzw
Jaar van uitgave	2012
Rechten	CC-BY-SA
Persistent ID

Trefwoorden

gevalstudie | audiovisuele collecties | digitaliseren | bewegende beelden |

Auteur(s)

Emanuel Lorrain (PACKED vzw)

Status

De digitalisering van de originele EL 3402 1" Philips videotape naar een ongecomprimeerd AVI-bestand werd succesvol uitgevoerd. Een oplossing om het bestand te transcoderen naar een open bestandsformaat en codec moet nog worden gevonden.

Probleemstelling

Het doel is de preservering van James Lee Byars: World Question Center, een videoregistratie van een performance van de Amerikaanse kunstenaar James Lee Byars die in een regie van Jef Cornelis op 28 november 1968 live werd uitgezonden door de BRT. Meer informatie over James Lee Byars: World Question Center vindt u in het artikel Een televisierelikwie: over de digitalisering van 'James Lee Byars: The World Question Center' en op de Argos-website.

Volgens regisseur Jef Cornelis werd de uitzending van één uur tegelijkertijd opgenomen op een 2” open reel videotape en op twee 1” Philips open reel videotapes. Gedurende vele jaren werden de opnamen van het programma verloren gewaand, tot in 2002 twee VCR-kopieën werden gevonden in Antwerpen. Deze tapes werden vervolgens door Argos gedigitaliseerd. De digitale video die werd gemaakt van deze VCR-tapes zag er meer sepia uit dan zwart-wit, was gecropped, had een pover contrast en beelddefinitie, en een zeer zwak klanksignaal. De algemene kwaliteit van de digitale kopie evenaarde geenszins de kwaliteit die men zou verwachten van een programma dat werd gemaakt en uitgezonden door een nationaal televisiestation.

In 2009 werd een 1” Philips videotape gevonden in de collectie van Herman Daled, een Belgische verzamelaar van hedendaagse kunst. Alhoewel er geen informatie over de inhoud vermeld stond op de videotape of op de doos, was er een sterk vermoeden dat de videotape een opname bevatte van James Lee Byars: The World Question Center.

Gezien de niet-bevredigende kwaliteit waarin de digitalisering van de VCR-tapes resulteerde, contacteerde Argos – dat de 1” Philips videotape van Herman Daled bewaart – PACKED vzw om uit te zoeken waar en hoe de tape opnieuw zou kunnen worden afgespeeld om de inhoud van de tape te bepalen, en of een betere digitale preserveringskopie zou kunnen worden gemaakt als zou blijken dat de tape inderdaad een opname van James Lee Byars: The World Question Center bevat. Het uiteindelijke doel was te verzekeren dat het videodocument door het gebruik van archiveringsstandaarden in de best mogelijk kwaliteit voor lange termijn beschikbaar en raadpleegbaar zou blijven.

Methode

De eerste stap was te onderzoeken of er nog steeds iets op de videotape stond geregistreerd en als dit het geval was, of het een opname betrof van James Lee Byars: The World Question Center. Met dit doel voor ogen werd een voorbereidend onderzoek verricht van de videotape en het -formaat. Het exact type van de 1" Philips videotape is een VPL 8 in. IC 1800 ft die werd opgenomen met behulp van een EL 3402 reel-to-reel video recorder die Philips begon te produceren in 1968. De EL 3402 recorder was niet bedoeld voor televisiestations, maar werd vooral gebruikt voor bedrijfs-, onderzoeks- en onderwijsproducties. Zoals bij andere verouderde en zeldzame videoformaten is één van de belangrijkste problemen bij de digitalisering van dergelijke videotapes dat men eerst iemand dient te vinden die een afspeeltoestel bezit dat nog werkt en die de noodzakelijke technische kennis heeft om de videotape over te zetten.

Door de leeftijd van de apparaten zijn specifieke herstelling en onderhoud (koppen, elektronica, aandrijfriemen, …) bijna steeds op een regelmatige basis vereist. Een videospeler moet bovendien vaak voor elke tape, geval per geval, opnieuw worden afgesteld omdat vroege video-opnamen vaak sterk verbonden zijn met het originele toestel waarmee ze werden gemaakt. Daarom is een grondige kennis van de technische werking en de eigenschappen van de videoapparatuur vereist om dergelijke tapes te digitaliseren. In vele gevallen is het videosignaal van oude videotapes niet stabiel genoeg voor digitalisering en moet het eerst worden gestabiliseerd met een geschikte Time Base Corrector (TBC). Vaak moeten zelfs verschillende TBCs worden geprobeerd om te zien welke het beste resultaat geeft voor een bepaalde tape.

Om te slagen in de digitalisering van dergelijke oude videoformaten is het belangrijk om en videolabo te kiezen dat is uitgerust met de noodzakelijke digitale infrastructuur en analoge apparatuur. Voor James Lee Byars: The World Question Center werd de volledige digitalisering, inclusief de kwaliteitscontrole en de keuze van het uiteindelijke bestandsformaat en codec gebaseerd op de richtlijnen van de Erfgoed Standaarden Toolbox (CEST). Na enig onderzoek identificeerde PACKED vzw in Europa vijf videolabo’s die beweerden deze 1” Philips tape te kunnen digitaliseren. Na een reeks uitwisselingen met verschillende labo’s om de best mogelijke oplossing te vinden, werd de tape toevertrouwd aan AV Works, een videolabo uit Nederland.

Ondanks zijn ouderdom was de videotape nog steeds in een vrij goede conditie. Afgezien van een lichte reiniging moest de videotape geen behandeling ondergaan om te kunnen worden afgespeeld. De digitalisering van de 1” Philips videotape resulteerde in een 10-bit ongecomprimeerd AVI-bestand van ongeveer 110 GB met een V210-codec. Vanaf het begin was het duidelijk dat AV Works (net als de andere videolabo’s) niet in staat was om een bestand aan te maken in een open gestandaardiseerd formaat en dat de gebruikte codec een propriëtaire codec zou zijn. Alhoewel het bekomen bestand de kwaliteit heeft van een moederbestand zonder comprimering, kan de V210-codec niet worden beschouwd als een goede archiveringscodec omdat de toegankelijkheid van het bestand afhankelijk blijft van propriëtaire technologie.

Analoge moedertape
Formaat	Philips VPL 8 in. IC 1800 ft (EL 3402)
Standaard	CCIR 625-line/50-Hz (interlaced)
Aspect ratio beeldkader	4:3
Beeldsnelheid	25 beelden / seconde
Aspect ratio pixel	59:54
Aantal geluidskanalen	Eén (mono)

Digitaal moederbestand
Video
Formaat	AVI
Codec	V210
Compressie	Niet-comprimeerd
Bitdiepte	10 bits
Grootte beeldkader	720 x 576 pixels
Aspect ratio	5:4
Beeldsnelheid	25 beelden / seconde
Chroma subsampling	YUV 4:2:2
Aspect ratio pixel	2:1
Audio
Formaat	WAVE
Codec	PCM (0x 1)
Compressie	Niet-gecomprimeerd
Aantal kanalen	Eén (mono)
Bitdiepte	16 bits

Van het nieuwe digitale moederbestand werd een raadplegingskopie gemaakt. De video werd gedeïnterlaced naar een 576p square pixel sampling (768 x 576). Ook werd hij geretoucheerd door in totaal acht onnuttige zwarte pixels weg te snijden aan de beeldranden. Aan het einde van de video werd ook een korte tekst toegevoegd om de kijker te informeren over de geschiedenis van de tape en de restauratie / digitalisering. Na afloop van de digitalisering werd de originele 1" videotape terug ondergebracht in het Argos-archief, waar hij wordt bewaard in een ruimte met klimaatcontrole (een constante temperatuur van 18°C en een constante relatieve vochtigheidsgraad van ongeveer 40%). De tape wordt verder bewaard voor het geval er zich in de toekomst een mogelijkheid zou voordoen om dergelijke analoge videotapes alsnog op een betere manier te digitaliseren. Het digitale moederbestand wordt door Argos bewaard op LTO-tape en MD5-checksums zijn aangemaakt om de integriteit van het moederbestand te kunnen controleren en verzekeren. De technische metadata over het digitale moederbestand worden door Argos bewaard in een PostgreSQL-database.

Resultaten

AV Works digitaliseerde de videotape drie keer, en na het bekijken van de drie verschillende versie selecteerden Argos en PACKED vzw het beste bestand voor de nieuwe (digitale) moederkopie van het werk. Deze versie werd goedgekeurd door zowel Jef Cornelis, de regisseur van het programma, als Herman Daled, de eigenaar van de videotape, en wordt nu bewaard door Argos. In vergelijking met de vorige digitale moederkopie, vertoont de nieuwe een grote verbetering op het vlak van zowel contrast en stabiliteit van het beeld als op het vlak van de kwaliteit van de klank. Een strook beeldruis aan de onderkant van het beeld – welke de reden was waarom het beeld werd gecropped in de eerdere digitalisering – werd ook verwijderd zonder dat het beeld zelf werd aangetast. Teruggrijpen naar de originele 1” videotape voor digitalisering was een gelukkige keuze die het zal mogelijk om een betere versie van dit werk te verspreiden en te tonen.

Spijtig genoeg was het gebruik van een open codec en formaat onmogelijk omdat geen van de vijf videolabo’s die nog een EL 3402 bezitten dit konden bieden. De videotape daarom gedigitaliseerd naar het best mogelijke alternatieve beschikbare formaat: een 10-bit ongecomprimeerd .AVI-bestand met een propriëtaire V210-codec. Terwijl op geen enkele manier de video- en audiokwaliteit werden aangetast door lossy compressie, moet het AVI-bestand in de nabije toekomst nog worden getranscodeerd naar een gestandaardiseerd open bestandsformaat en een dito codec om de langetermijnpreserververing en toegang tot dit unieke document en kunstwerk veilig te stellen. Hiervoor wordt het gebruik van een lossless MJPEG2000-codec met een MXF-wrapper als oplossing aanbevolen door de CEST-richtlijnen. Op dit ogenblik heeft Argos nog niet bepaald wanneer ze een dergelijke transcodering zal doen. Een groot obstakel voor de transcodering van AVI-bestanden met een V210-codec naar een MXF-bestand met een MJPEG2000-codec is de onbeschikbaarheid van gratis tools voor een dergelijke transcodering.

Bronnen

Op de SCART-website: Een televisierelikwie: over de digitalisering van 'James Lee Byars: The World Question Center'

Op de Argos-website: James Lee Byars: The World Question Center

Contactgegevens

Emanuel Lorrain, medewerker PACKED vzw
PACKED vzw - Expertisecentrum Digitaal Erfgoed
T: ++32 (0)2 217 14 05
E: emanuel@packed.be