Publicatie:De cloud en cloudcomputing (deel 1)

Samenvatting

Cloud computing is het op aanvraag beschikbaar stellen van computingdiensten via een netwerk, meestal het internet. Alhoewel de eindgebruiker beschikt over een ‘eigen’ virtuele infrastructuur die schaalbaar is, hoeft hij geen eigenaar te zijn en dus niet de data, soft- en hardware te onderhouden. Hij weet zelfs niet op hoeveel of welke computer(s) de gebruikte data staan of de software draait, noch waar de computers zich bevinden. De cloud (of wolk) is het netwerk van de op elkaar aangesloten computers die nodig zijn om de diensten te verzekeren. De bedrijven die cloudcomputingdiensten leveren, zijn cloudproviders. Zij rekenen meestal kosten aan die gebaseerd zijn op het gebruik van hun diensten.

Referentie

Titel	De cloud en cloudcomputing (deel 1) (Voorkeurstitel)
Locatie	META nummer 2017/5
Uitgever	PACKED vzw
Jaar van uitgave	2017
Rechten	CC-BY-SA
Persistent ID

Trefwoorden

introductie | audiovisuele collecties | bibliotheekcollecties | archiefcollecties | documentaire collecties | digitale duurzaamheid | toegankelijkheid | toepassingen |

Auteur

Rony Vissers (PACKED vzw)

Wat is cloudcomputing?

Cloud computing is het op aanvraag beschikbaar stellen van computingdiensten via een netwerk, meestal het internet. Alhoewel de eindgebruiker beschikt over een ‘eigen’ virtuele infrastructuur die schaalbaar is, hoeft hij geen eigenaar te zijn en dus niet de data, soft- en hardware te onderhouden. Hij weet zelfs niet op hoeveel of welke computer(s) de gebruikte data staan of de software draait, noch waar de computers zich bevinden. De cloud (of wolk) is het netwerk van de op elkaar aangesloten computers die nodig zijn om de diensten te verzekeren. De bedrijven die cloudcomputingdiensten leveren, zijn cloudproviders. Zij rekenen meestal kosten aan die gebaseerd zijn op het gebruik van hun diensten.

Waarvoor wordt cloudcomputing gebruikt?

Als je een online dienst gebruikt voor het verzenden van e-mail (bv. Gmail), het bewerken van documenten (bv. Google Docs of Microsoft Office 365), het kijken naar films of tv-programma's (bv. Netflix), het luisteren naar muziek (bv. Spotify of iTunes), het spelen van games (bv. Xbox Live of PlayStation Now) of als je foto's en andere bestanden opslaat (bv. iCloud, Dropbox of Google Drive), dan gebeurt dat achter de schermen waarschijnlijk met behulp van cloudcomputing. Niet enkel particulieren gebruiken clouddiensten, ook bedrijven, overheidsinstellingen en non-profitorganisaties doen dat, bv. voor:

• creatie van nieuwe toepassingen en diensten;
• gegevensopslag, de aanmaak van back-ups van gegevens en het herstel ervan;
• analyse van gegevens op patronen en het maken van voorspellingen;
• hosting van websites en blogs;
• streaming van audio en video;
• aanbieden van software op aanvraag.

Bron illustratie: Wikimedia Commons

Hoe werkt cloudcomputing?

Er is enerzijds de front end, zijnde de kant van de computergebruiker of klant, en anderzijds de back end, zijnde de computers, servers en data-opslagsystemen die de cloud vormen. Ze zijn met elkaar verbonden door een netwerk, meestal het internet. De werking van cloudcomputingdiensten verschilt van de ene provider tot de andere. Diensten zoals webgebaseerde e-mailprogramma's (bv. Gmail) maken aan de front end gebruik van bestaande webbrowsers. Veel professionele cloudcomputingdiensten hebben een gebruiksvriendelijk dashboard (zoals bv. de beheerdersconsole Google Admin bij de Google-clouddiensten) dat toegankelijk is via een browser en waarmee diensten kunnen worden besteld en accounts worden beheerd. Een centrale server beheert het systeem, controleert het verkeer en de eisen van de klant om ervoor te zorgen dat alles goed verloopt. Daarbij wordt een reeks regels (protocollen) gebruikt, alsook een speciaal type software (middleware) dat netwerkcomputers in staat stelt om met elkaar te communiceren.

Welke cloudcomputingdiensten bestaan er?

Cloudcomputingdiensten kunnen worden opgedeeld in:

• Infrastructure as a Service (IaaS);
• Platform as a Service (PaaS);
• Software as a Service (Saas).

Ze worden in een stack of stapel op elkaar gebouwd. IaaS is de meest elementaire categorie. Je huurt dan een IT-infrastructuur (servers en virtuele machines, opslag, netwerken, besturingssystemen) bij een cloudprovider. PaaS verwijst naar cloudcomputingdiensten die bestaan uit de levering op aanvraag van een omgeving voor het ontwikkelen, testen, leveren en beheren van softwaretoepassingen. Ontwikkelaars kunnen zo eenvoudig en snel toepassingen maken zonder een onderliggende infrastructuur op te zetten of te beheren. SaaS is een methode voor de levering op aanvraag van softwaretoepassingen via het internet, meestal op basis van een abonnement. De cloudproviders hosten en beheren de softwaretoepassingen en de onderliggende infrastructuur, en voeren onderhoudstaken uit (bv. upgrades en beveiligingspatches). Gebruikers maken verbinding met de toepassing via het internet, meestal met een webbrowser.

Welke cloudimplementaties bestaan er?

Er bestaan drie verschillende manieren waarop cloudcomputing wordt geïmplementeerd:

• als openbare cloud;
• als privécloud;
• als hybride cloud.

Bij een openbare cloud zijn alle hardware, software en andere ondersteunende infrastructuur eigendom van de cloudprovider en voert die ook het onderhoud ervan uit. De toegang tot diensten en het beheer van je account verloopt via een webbrowser. Een privécloud heeft betrekking op een cloudcomputinginfrastructuur die uitsluitend door één bedrijf of organisatie wordt gebruikt. Ze kan intern beheerd worden of door een derde partij, en zich intern of extern bevinden. Een hybride cloud is een infrastructuur waarin openbare en privéclouds worden gecombineerd en die verbonden zijn via technologie opdat gegevens en toepassingen tussen de clouds kunnen worden gedeeld. In de praktijk kunnen in bv. bedrijven privéclouds meestal niet los bestaan van de rest van hun IT-infrastructuur en de openbare cloud. Ze maken vaak gebruik van zowel datacenters, privéclouds als openbare clouds, en creëren zo hybride clouds. Gegevens en toepassingen kunnen dan worden verplaatst tussen privéclouds en de openbare cloud. Dat biedt meer flexibiliteit en implementatieopties.

> Deel 2 van deze publicatie zal dieper ingaan op de voor- en nadelen van zowel cloudcomputingdiensten in het algemeen als die van de verschillende types.